H1: criminologie; een terreinverkenning
$1.1 Het koele oog
In misdrijven en strafzaken kunnen achterliggende maatschappelijke conflicten tot ontlading komen.
V: Me too
Criminologen proberen objectief te zijn, net zoals rechters
$2.1
Criminoloog bestudeert strafbaar gesteld gedrag en de maatschappelijke- en politieke reactie
daarop.
Strafbaar gedraag mala in se = moreel verwerpelijk (v) diefstal en moord
mala prohibita = praktische redenen (v) verkeersovertredingen
criminologie is een empirische wetenschap
$2.2
In de loop van de tijd worden steeds andere benamingen gebruikt voor criminelen/delinquenten etc.
$2.3 Relativiteit van criminaliteit
Criminalisering: invoering van nieuwe wetten e.d. waardoor bepaalde gedragingen strafbaar worden.
(v) milieuwetten, verkrachting binnen huwelijk
Decriminalisering: schrappen van bestaande strafbepalingen. (v) wetten uit tijd van puritanisme
Veel internationale verschillen qua wetgeving.
CONCLUSIE: criminologie is tijd en plaats gebonden
$3 Geschiedenis
$3.1 Klassieke oudheid-middeleeuwen
1750 v.C. Codex Hammurabi uit solidariteit voor slachtoffer
380 v.C. Plato: ‘’Laagste klasse mensen zijn criminelen en bedelaars’’
Romeinse tijd Strafrecht bevat alleen misdrijven tegen overheid. Burgerconflicten moeten
onderling opgelost worden volgens wet, vaak is dit een schadevergoeding
Feodale stelsel inquisitor systeem: misdrijven zijn schendingen van het vorstelijke vredesbod, dus
overheid mag hier met alle middelen tegen optreden. Dit ontstond doordat
leenmannen hun leen als privéeigendom beschouwde. Ook God werd geschaad door
een misdrijf
$3.3 De verlichting: de klassieke school
De mens is een homo economicus: hij handelt op basis van zijn ratio en weegt de voor- en
nadelen af van zijn gedrag.
1764 Manifest Beccaria
Overmatig zwaar straffen en willekeur
Straf op basis van mate van inbreuk op maatschappelijk contract
(proportionaliteitsbeginsel)
Straf op maat (gelijkheidsbeginsel)
Straf op basis van duidelijke wetten (legaliteitsbeginsel)
$3.4 de 19e eeuw: positivistische school
De vrijheid van handelen van mensen wordt sterk bepaald door mogelijkheden en omstandigheden.
Onderzoek is observatie/empirisch. Hieronder vallen de IT antropologieschool en de FR milieuschool.
$3.5 IT antropologieschool
Door systematische observatie medische factoren vinden als oorzaak van crimineel gedrag.
Lombroso onderzocht gevangenen hun uiterlijke kenmerken. Hij beweerde ‘de criminele mens’ te
kunnen herkennen. Aanvankelijk kreeg hij veel lof, maar in de 20 e eeuw raakte zijn theorie in
diskrediet. Alleen de nazi’s namen het mee in hun rassenleer, waardoor er na WO2 een taboe kwam
op onderzoek naar biologische factoren.
$3.6 FR milieuschool
Belg Quetelet concludeerde via statistiek dat aantal misdrijven in een gebied stabiel waren:
maatschappij bepaalt criminaliteit, niet individu.
Lacassagne: ‘’Het is de sociale omgeving die iemand tot criminaliteit brengt’’ -> sociaal determinisme
Tarde: ‘’Crimineel gedrag komt vooral voor uit de neiging van mensen om elkaars gedrag te
imiteren.’’
$3.7 Socialistische criminologie
De criminele sociologie van Ferri (1885) combineerde de FR & IT school.
Daarna kwam de socialistische criminologie op die zicht vooral richtte op maatschappelijke
achterstanden. Sociologische/communistische criminologen dachten dat misdaad zou verdwijnen na
socialistische transformatie van de samenleving.
$3.8 Nieuwe Richting en kritische criminologie
Nieuwe Richting: integratie van criminologische inzichten m.b.t. oorzaak van criminaliteit rond 1900.
Hierna kwam de Utrechtse school die vrije wil en determinisme combineerde bij strafoplegging.
Vanaf 1950 werd de criminologie gebruikt als hulpmiddel om vooral het strafrecht mee te
verbeteren. Strafrecht werd het uiterste middel, met een sterk accent op behandeling en
,Samenvatting boek
resocialisatie. Gevolg: zeer laag aantal gedetineerden en uitgebreid systeem voor zieke criminelen
(TBS).
Kritische criminologie
machtsongelijkheid labeling/stigmatisering secundaire deviantie
gericht op maatschappelijke analyses
empirisch onderzoek
herleving marxistische criminologie
veel aandacht naar willekeurige, onderdrukkende en discriminerende karakter van de
praktijk van strafrechtspleging
jaren 70 VS: oververtegenwoordiging zwarten en later seksueel/huiselijk geweld
$3.9 Veramerikanisering van criminologie
Vanaf jaren 20/30 werd criminologie in de VS erg invloedrijk. Het was gericht op criminologische
vraagstukken die voortkwamen uit snelle maatschappelijke ontwikkelingen (vooral urbanisatie). De
EU criminologie is sterk beïnvloed door de VS criminologie, omdat de EU criminologie wegviel door
WO2.
$3.10 Nieuwe zakelijkheid
Na WO2 was er een stijging van welvaart en daarmee criminaliteit.
Ontwikkelingen jaren 80 en 90:
klassieke school -> rationele-keuze theorie
FR milieuschool -> situationele criminaliteitspreventie
Hernieuwde belangstelling voor biologische en psychologische factoren
, Samenvatting boek
H2: beschrijvende criminologie
$1 Inleiding
Politiecijfers haalwerk door controles e.d.
brengwerk door aangiftes
Haalwerk is erg beïnvloedbaar door politie, want hoe meer controles, hoe meer geregistreerde
delicten.
Brengwerk is er o.a. omdat niet iedereen aangifte doet. In steden is de aangiftebereidheid lager.
$2 Politiecijfers
Cybercriminaliteit in enge zin: ICT is het doelwit (v) hacking
In brede zin: ICT niet doelwit maar hulpmiddel = gedigitaliseerde
criminaliteit
Rapport ‘’Criminaliteit en Rechtshandhaving’’ van CBS/WODC/ministerie van Justitie en Veiligheid
belangrijke bron.
60% van de politiecijfers valt onder vermogenscriminaliteit
1965-2000 criminaliteit geleidelijk toegenomen
2000-heden daling criminaliteit, corona grote demper, alleen cybercrime toegenomen
$3 Onderzoeken naar verborgen criminaliteit
Belangrijk bij criminologisch onderzoek:
1. Meten/schatten van werkelijke omvang en ontwikkeling van criminaliteit
2. Welk deel van criminaliteit wordt door de politie geregistreerd?
3. Zijn er verschillen tussen betrapte/niet-betrapte delinquenten en mensen die wel/niet
aangifte doen?
Directe observatie moeilijk bij criminologie wegens slechte zichtbaarheid.
Enquêtemethoden
Zelfrapportagestudies (v) Monitor Zelfgerapporteerde Jeugdcriminaliteit door WODC
Slachtofferenquetes (v) Veiligheidsmonitor door CBS
CBS doet landelijke steekproeven
anoniem
extra vragen om eerlijkheid te meten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jc12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
