Dit document is een samenvatting van de literatuur van Jeugdcriminaliteit en Jeugdbescherming t/m week 4 van de cursus. Deze samenvatting betreft dus hoofdstukken van het Handboek van Forensische Orthopedagogiek van Hendriks et al. (2021) en van verschillende artikelen.
Hendriks – Hoofdstuk 2
Forensische orthopedagogiek: een juridisch kader
,Begrippen voor mezelf:
Ambulante jeugdhulp is het verstrekken van hulp aan jongeren en gezinnen die behoefte
hebben aan ondersteuning en begeleiding in woon- en leefomgeving
In de residentiële jeugdhulp leven kinderen en jongeren, vrijwillig of gedwongen, dag en
nacht buiten hun eigen gezin. Zij verblijven in leefgroepen en worden begeleid door
pedagogisch medewerkers.
Samenvatting
Sinds 2015 ligt de verantwoordelijkheid van de jeugdhulp (het gehele spectrum van ambulant
tot residentieel) bij de gemeenten.
Jeugdhulp kan behalve in het vrijwillig kader ook geboden worden in civiel of strafrechtelijk
kader
Het is van belang dat het sociale systeem van de jeugdige wordt betrokken en inspraak heeft
Opname van jeugdigen in een residentiële setting voor jeugdhulp moet worden gezien als
een ultimum remedium (laatste redmiddel): het ontnemen van vrijheid kan slechts op basis
van zwaarwegende redenen en dient ten goede te komen aan hun ontwikkeling
Kernpunten:
Sinds 2015 ligt de verantwoordelijkheid voor toegankelijkheid en kwaliteit van het gehele
spectrum aan jeugdhulp bij gemeenten
Inspraak en participatie van kinderen en ouders in de trajecten binnen jeugdhulp staat nog in
de kinderschoenen en verdient meer aandacht
Opname van een jeugdige in een residentiële instelling voor jeugdhulp moet worden gezien
als een ultimum remedium
Inleiding
Nederland heeft zich met het ondertekenen van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens
(EVRM) en het Internationale Verdrag van de Rechten van het Kind (IVRK) verbonden om de rechten
van het kind te waarborgen en eerbieden. Hieruit volgt dat kinderen recht hebben op bijzondere zorg
en bijstand.
Participatie van jongeren in het jeugdhulptraject is essentieel, omdat dit een positieve invloed heeft
op het zelfvertrouwen ontwikkelen van autonomie van kinderen.
Kinderen, zowel in de residentiële jeugdhulp als in de pleegzorg, zijn vaak slachtoffer of getuige van
geweld gedurende de plaatsing en daarom residentiële hulp pas inzetten wanneer lichtere vormen
van hulp zijn uitgeput.
Internationale visie op rechten van kinderen
IVRK:
, Het belangrijkste instrument voor de bescherming van het kind
Dit verdrag verplicht ouders te ondersteunen in de verzorging en opvoeding van hun kind
Pas in extreme gevallen komt de mogelijkheid van een uithuisplaatsing in beeld – ultimum
remedium
Thuis? -> andere familieleden? -> vervangend gezin? -> residentiële setting
Vooraf aan de uithuisplaatsing dient een participatief proces vooraf te gaan waarin het kind
en ouders zorgvuldig betrokken worden en aan hun mening een passend gewicht wordt
gehecht
Jeugdwet
Vanaf 1 januari 2015 is de Jeugdwet geïntroduceerd in Nederland die de Wet op de jeugdzorg
vervangt. Ook de jeugdbescherming en de jeugdreclassering maken onderdeel uit van de Jeugdwet.
Belangrijkste verandering is dat de jeugdzorg is overgeheveld naar de gemeente, die het
beleid moet voeren over o.a. het versterken van het probleemoplossend vermogen van
kinderen en hun netwerk, preventie en signalering van problematiek en het bieden van hulp
op maat
Ook de verantwoordelijkheden ten aanzien van de gesloten jeugdhulp, zorg voor jeugd met
een licht verstandelijke beperking en de forensische zorg zijn bij de gemeenten neergelegd
Forensische zorg aan jeugdigen omvat de jeugdbescherming en jeugdreclassering
Gemeenten:
Moeten zorgen voor toereikend aanbod jeugdhulp
Hebben adviserende rol ten aanzien van vragen vanuit jeugdigen, hun netwerk of
professionals die zich zorgen maken over het welzijn van een jongere
Bepalen welke vorm van jeugdhulp moet worden ingezet
Dient de Raad voor de Kinderbescherming in te schakelen wanneer dat nodig is
Kort samengevat: de gemeente is dus verantwoordelijk voor alle aangeboden jeugdhulp en de
uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen.
Daarnaast is in de Jeugdwet en Wet passend onderwijs bepaald dat gemeenten en
samenwerkingsverbanden van schoolbesturen een plan moeten maken waarin ze beschrijven hoe ze
de jeugdhulp en het passend onderwijs willen organiseren.
Eerste evaluatie Jeugdwet 2018:
Over de feitelijke hulp zijn cliënten over het algemeen tevreden, maar
o Er zou betere informatievoorziening moeten komen om de weg naar de juiste hulp
toegankelijker te maken
o En de gemeenten komen nog onvoldoende toe aan het leggen van verbindingen
tussen de jeugdhulp en andere domeinen, zoals schuldverlening en onderwijs
, >> Aanbevolen wordt dat lokale teams direct hulp kunnen bieden en daarvoor beschikken over
professionaliteit in de breedte en specialistische expertise en dat er door de diverse gemeenten een
eenduidige beleid wordt gevoerd
Jeugdrecht: civiel- en strafrecht
In het civiele kader, geregeld in het Burgerlijk Wetboek (BW) en de Jeugdwet, kan de minderjarige te
maken krijgen met een:
uithuisplaatsing (UHP)
ondertoezichtstelling (OTS): een gecertificeerde instelling mag toezicht houden op het gezin
en er komt een gezinsvoogd
Een uithuisplaatsing kan alleen met een machtiging van de rechter!
Aan de machtiging tot uithuisplaatsing dient in beginsel een indicatiebesluit ten grondslag te liggen.
Indien een minderjarige dusdanig in zijn opvoeding en ontwikkeling naar volwassenheid wordt
bedreigd en ter voorkoming dat de jeugdige zich aan de zorg zal onttrekken, kan de rechter ook een
machtiging tot gesloten plaatsing afgeven ->> instelling voor gesloten jeugdhulp
De Jeugdwet vereist dat er verantwoorde hulp moet worden geboden, waaronder wordt verstaan
hulp van goed niveau, die in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht wordt
verleend en die is afgestemd op de reële behoefte van de jeugdige of ouder. In een gesloten
jeugdhulpinstelling kunnen vrijheidsbeperkende maatregelen worden ingezet.
Vanuit de gesloten plaatsing zal weer gewerkt worden naar terugplaatsing naar huis of een meer
open instelling!
Dit wordt altijd gefaseerd met het opbouwen van verloven
Een OTS kan slechts worden opgelegd voor de duur van een jaar
Een machtiging tot (gesloten) uithuisplaatsing loopt gedurende de OTS
Zowel een OTS als een machtiging tot UHP kan telkens worden verlengd met een jaar
Drang
Naast de kinderbeschermingsmaatregelen, is in de praktijk het fenomeen drang sterk in de
ontwikkeling.
Drang = preventieve jeugdbescherming
MAAR kent geen wettelijke basis
Staat tussen vrijwillige jeugdhulp en het gedwongen jeugdhulpkader in
In het strafrechtelijke kader kan een minderjarige worden aangehouden op grond van een verdenking
van schuld aan een strafbaar feit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gabriellakuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
