Volledig meegeschreven collegeaantekeningen voor het vak Ondernemingsrecht 1. De aantekeningen zijn duidelijk en volledig. Daarnaast is alle jurisprudentie in het document groen gearceerd zodat je deze eenvoudig en snel kunt vinden.
Ondernemingsrecht 1 2023-2024
Hoorcollege 1 – Ondernemingsvormen: oprichting BV/NV – Prof. mr. Hylda Boschma
Je bent in beginsel vrij in het kiezen van een ondernemingsvorm. Je kunt bijvoorbeeld ook
kiezen voor een Duitse Gmbh. Maar als je dat doet, dan ben je ook gebonden aan het Duitse
recht.
Nederlands Ondernemingsrecht
Het Nederlandse ondernemingsrecht kun je zien als een legpuzzel. Er zitten ook allemaal
Europese stukjes in het ondernemingsrecht. Hierdoor is er wat meer vrijheid gekomen. Op het
tentamen moet je je wel telkens afvragen om wat voor ondernemingsvorm het gaat. Wel is er
momenteel een wetsvoorstel aanhangig om de BV en de NV dichter bij elkaar te brengen. Maar
dat zit nog in een heel pril stadium. Op 1 januari 2013 is het enquêterecht geheel herzien. Je
kunt een enquêteverzoek indienen bij de rechtbank Amsterdam. Ook het bestuur kan een
verzoek tot enquête doen. Dat wordt ook wel de zelfenquête genoemd.
• 1 januari 2013 – Wet bestuur en toezicht NV/BV:
- Wettelijke regeling monistisch bestuursmodel; bestuur bestaat uit niet-uitvoerende
bestuurder(s) en uitvoerende bestuurder(s).
- Reguleren tegenstrijdig belang bestuurders in de besluitvormingsfase
• 1 juli 2021 – Wet bestuur en toezicht rechtspersonen
• 1 september 2023 – Wet GOO, GOF, GOS → Titel 7 en 7A Boek 2 BW
o GOO → Grensoverschrijdende omzetting
o GOF → Grensoverschrijdende fusie
o GOS → Grensoverschrijdende splitsing
Ruime mogelijkheden tot herstructurering voor de BV en de NV
Het Nederlandse BV-recht en NV-recht is heel erg intrek. We hebben ongeveer 900.000 BV’s
en zo’n 4000 NV’s. Het is vooral zo aantrekkelijk omdat er ruime mogelijkheden zijn tot
herstructurering.
- Omzetting rechtspersonen: art. 2:18 BW
- Fusie rechtspersonen: art. 2:308 e.v. BW
- Splitsing rechtspersonen: art. 2:308, 334a e.v. BW
- Grensoverschrijdende fusie: art. 2:333b e.v. BW
- Grensoverschrijdende omzetting kapitaalvernnootschappen: rechtspraak EHvJ
- Richtlijn EU 2019/2121 grensoverschrijdende omzetting, fusie en splitsing (iwtr. 1
januari 2020)
o Omzettingstermijn lidstaten: 31 januari 2023
o Nederland → Wet GOO, GOF, GOS: iwtr. 1 september 2023
Cartesio arrest → Als je een regeling hebt tot omzetting van Nederlandse onderneming. Dan
moet je het ook mogelijk maken dat een buitenlandse onderneming zich kan omzetting naar een
Nederlandse ondernemingsvorm.
Naast de ruime mogelijkheden tot herstructurering zijn er ook nog vele andere voordelen voor
de BV en de NV
- Beperkte aansprakelijkheid aandeelhouders
1
, o In beginsel kunnen aandeelhouders niet meer verliezen dan hetgeen ze
hebben ingebracht.
- Overdraagbaarheid eigenaarsbelang
o De BV en de NV zijn rechtspersonen en kunnen dus ook eigenaar zijn van
goederen. Aandeelhouders kunnen makkelijker hun belang in de
onderneming overdragen.
- Vastomlijnde juridische organisatie
o Bijvoorbeeld een Algemene Vergadering, bestuur. Dit is allemaal geregeld
in boek 2 BW.
- Fiscale motieven
o De BV en de NV zijn aantrekkelijk aangezien ze fiscaal aantrekkelijk zijn.
Formaliteiten oprichting BV/NV
➢ Constitutief vereiste: notariële oprichtingsakte
o Sanctie: art. 2:4 lid 1 jo. lid 4 BW
Je moet dus naar een notaris toe. Dat is nu nog wel een vereiste. Op termijn is dat niet meer
nodig. Dan kun je gewoon online op een digitaal platform van een notaris je handtekening zetten
en dan heb je een BV opgericht. Dat kan op grond van de Richtlijn (EU) 2019/1151 digitale
oprichting BV – omzettingstermijn – augustus 2021 (Nederland heeft verlenging gekregen voor
maximaal een jaar).
➢ Wet online oprichting BV (wijziging boek 2 BW en Wet notarisambt) aangenomen door
de TK en de EK; iwtr. datum moet nog worden vastgesteld.
➢ Geen constitutief vereiste is de inschrijving van de NV/BV in het handelsregister
o Sanctie: bestuurdersaansprakelijkheid van art. 2:69 lid 2, sub a en art. 2:180 lid
2 BW.
➢ Inschrijvingsaansprakelijkheid:
o Hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurders
o Voor elke tijdens hun bestuur verrichte rechtshandeling waardoor de
vennootschap wordt verbonden.
o In het tijdvak voordat opgave ter eerste inschrijving in het handelsregister is
geschied.
Casus
- Baken BV heeft 3 bestuurders Abe, Bas en Cees
- Abe koopt namens Baken BV een auto voor €30.000 van garagebedrijf Cars BV
- Vraag: Wie kan/kunnen door Cars BV worden aangesproken?
→ De auto is eerder gekocht dan opgave in het handelsregister. Dat betekent dat Cars
BV Abe kan aanspraken, maar ook zijn medebestuurders.
NB 1: Alsnog voldoen aan de inschrijvingsplicht werkt enkel voor de toekomst. Het voorkomt
dat er nieuwe aansprakelijkheden ontstaan, maar oude aansprakelijkheden blijven wel bestaan.
2
,NB 2: Redelijkheid en billijkheid (art. 6:2 lid 2 BW) kunnen meebrengen dat
vennootschapscrediteur geen beroep kan doen op art. 2:69/180 lid 2 BW (HR 28 januari 2011,
RvdW 2011, 171; Staalbankiers).
Handelen in naam NV/BV i.o.
Binding NV/BV ex Boek 2 BW:
Er zijn twee mogelijkheden voor de NV/BV. Ze zijn verschillend, maar leiden wel tot hetzelfde,
namelijk dat de BV/NV gebonden wordt.
A) Directe binding in oprichtingsakte; art. 2:93/203 lid 4 BW
B) Bekrachtiging na oprichting NV/BV; art. 2:93/203 lid 1 BW
A) Directe binding in de oprichtingsakte
• Ten aanzien van limitatief (‘slechts’) in de wet opgesomde rechtshandelingen
• Ook oprichtingskosten vallen hieronder; sinds 1 oktober 2022 geldt dit ook voor de NV
• Onvoldoende zorgvuldig handelende oprichter → art. 2:93/2:203 lid 4 BW verklaart
sanctie van art. 2:9 BW en art. 2:138/2:248 BW van overeenkomstige toepassing.
Waarom is dit slechts mogelijk voor een limitatief aantal rechtshandelingen? Het gaat om
fundamentele handelingen die noodzakelijk zijn voor de oprichting van een onderneming. Maar
dit moet niet te groot worden. Dergelijke handelingen zijn namelijk voor het bestuur en moeten
daarom na oprichting geschieden.
B) Bekrachtiging na oprichting
• Uitdrukkelijk of stilzwijgend
• Gebondenheid NV/BV vervangt gebondenheid handelende persoon
• Voorwaarden:
o Gebruik van naam NV/BV i.o. identiteitseis
o Eis van voldoende concrete oprichtingsplannen
o Zie HR 3 november 1995, NJ 1996, 141 (Van der Heijden/ van Hoogenhuijze
i.o.).
➢ Lid 2: “tenzij… uitdrukkelijk anders is bedongen”
➢ Vangnetfunctie van lid 3: aansprakelijkheid van handelende persoon met wetenschap
van benadeling
➢ Bewijsvermoeden bij faillissement NV/BV binnen één jaar na oprichting
➢ Aansprakelijkheid bestuurder indien hij ten tijde van bekrachtiging wetenschap van
benadeling heeft (volgens art. 2:93/203 lid 3 slot eerste volzin en art. 6:162 BW).
Bekrachtiging en positie van bestuurders
➢ Tijdstip: raadzaam om pas te bekrachtigen nadat de NV/BV is ingeschreven in het
handelsregister en bij de NV is voldaan aan de minimumstortingsplicht. Waarom? Ter
voorkoming van bestuurdersaansprakelijkheid ex art. 2:69/180 lid 2 BW.
➢ Echter: bestaat bij een bestuurder ten tijde van bekrachtiging wetenschap van
benadeling: persoonlijke aansprakelijkheid ex art. 6:162 BW jegens
vennootschapscrediteur (Beklamel arrest).
Tentamenvraag OR I 2 februari 2023
3
, Alwin en Borre zijn voornemens een BV op te richten, die AlBo BV zal worden genoemd. Op
16 februari 2022 kopen Alwin en Borre alvast namens AlBo BV in oprichting kantoormeubilair
van Domus BV voor €20.000.
Op 3 maart 2022 wordt AlBo BV rechtsgeleding opgericht en ingeschreven in het
handelsregister. Het bestuur van AlBo BV, bestaande uit Dirk en Fien, gaat op 5 maart 2022
over tot bekrachtiging van de tussen AlBo BV in oprichting en Domus BV gesloten
koopovereenkomst.
Na een goede start komt AlBo BV eind november 2022 in zwaar weer te verkeren doordat een
belangrijke afnemer van haar producten failliet gaat. Het lukt AlBo BV niet deze tegenslag op
te vangen. Op 9 januari 2023 wordt AlBo BV in staat van faillissement verklaard.
Omdat het faillissement wordt beëindigd wegens een gebrek aan baten krijgt Domus BV haar
vordering van €20.000 niet voldaan.
Vraag 1 (8 punten)
Domus BV vraagt zich af of zij Alwin, Borre, Dirk en/of Fien kan aanspreken tot vergoeding
van het bedrag van €20.000. Hoe luidt uw antwoord en geef daarbij ook aan wat de kans op
succes is.
Tip 1: maak een tijdlijn
Tip 2: wie heeft wat in welke hoedanigheid gedaan?
Antwoord: In beginsel zijn de bestuurders niet hoofdelijk aansprakelijk. Er heeft namelijk
bekrachtiging plaatsgevonden waardoor de hoofdelijke aansprakelijkheid vervalt. De
onderneming is failliet gegaan binnen een jaar na oprichting. Er is daarom het weerlegbare
vermoeden van benadeling. In dat geval kan Domus de bestuurders wel persoonlijk aanspreken.
Het is echter wel zo dat het gaat om een weerlegbaar vermoeden. Dat moet wel lukken
aangezien het gaat om een externe factor. Dit was dus geen benadeling door de handelende
bestuurders.
Hoorcollege 2 en 3 – Crediteurenbescherming bij NV/BV – Prof. mr. J.N. (Hanny)
Schutte-Veenstra
Crediteurenbescherming bij de NV/BV
• Vanaf begin jaren ’80: kapitaalbeschermingsrecht
• Ter uitvoering tweede EEG-richtlijn (sinds zomer 2017 geconsolideerd in Richtlijn
(EU) 2017/1132 = Vennootschapsrichtlijn)
• Tweede EEG-richtlijn is slechts van toepassing op kapitaalvennootschappen van het
NV-type
• Vrijwillige toepassing op de BV door Nederlandse wetgever in 1986; reden: op dat
moment geen sprake van fundamenteel onderscheid tussen de NV en BV. Er waren
echter wel een aantal verschillen. Hierbij moet je denken aan het minimum kapitaal.
• Per 1 oktober 2012 andere koers voor de BV door inwerkingtreding wet flex-BV.
Waarom is dit gebeurd? En wat is de reden dat de Europese wetgever van mening was
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mbmarcelbenjamins. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
