Week 1
Literatuur
Strafrecht:
Het strafrecht houdt zich bezig met het bestraffen van personen die een strafbaar feit hebben
gepleegd. De overheid deelt deze straffen uit, want hier heeft de Staat een monopolie op. Verder kan
er af en toe een bestuursrechtelijke sanctie zijn, zoals verkeersboetes, wat door een bestuursorgaan
gebeurd i.p.v. de overheid.
De officier van justitie is de enige die een verdachte voor de rechter kan slepen, aangezien deze de
taak heeft om verdachten te vervolgen. Zo moet een verdachte zich verantwoorden tegenover een
rechter, wat de strafrechtelijke dagvaarding wordt genoemd.
De strafrechtelijke dagvaarding is namens de overheid, voor het opleggen van een straf. Maar als je
als burger schadevergoeding nog wilt eisen, dan kan je met een advocaat de verdachte
civielrechtelijke dagvaarden. Zo komt de zaak voor een burgerlijke rechter.
Doelen van straffen:
Vergelding: Door het opleggen van een straf is er sprake van vergelding van het kwaad dat is
aangericht. Dit kan als morele genoegdoening ervaren worden, dat er soort van sprake is van karma
dat je een straf krijgt en dan is het verder goed, je hebt ervan geleerd.
Preventie: Het gaat om het voorkomen van straffen. Speciale preventie is ‘een ezel stoot zich niet
twee x aan dezelfde steen’, eenmaal gestraft zal ervoor zorgen dat niet 2x dezelfde fout wordt
gemaakt. Het is dus voorkomen of ontmoedigen. Generale preventie is dat buiten de gestrafte
persoon, anderen hier ook van leren i.p.v. enkel de bestrafte.
2 strafrechten:
Commune strafrecht = strafrecht dat in wetboeken is opgenomen
Bijzondere strafrecht = strafbepalingen die in andere wetten zijn opgenomen
Wetboek van Strafrecht (Sr):
Hierin is het materiële strafrecht opgenomen, ofwel wat is niet toegestaan en wie/hoe mogen
straffen. Verder staat hierin ook het sanctierecht, dus onder welke voorwaarden mogen straffen
worden opgelegd?
Boek 1: Algemene leerstukken, want ze zijn op elke bepaling van toepassing in het Wetboek van Sr
en bijzondere strafwetten (Art 91 Sr)
Boek 2: Enkel strafbepalingen voor misdrijven, wanneer strafbaar en welke maximale straf?
Boek 3: Enkel strafbepalingen voor overtredingen, wanneer strafbaar en welke maximale straf?
Wetboek van Strafvordering (Sv):
Hierin is het formele strafrecht opgenomen, ofwel welke regels er gevolgd moeten worden als een
materieel strafrecht is overtreden. Verder staat hierin ook het sanctierecht, dus onder welke
voorwaarden mogen straffen worden opgelegd?
Boek 1: Algemene bepalingen, belangrijkste bevoegdheden voor opsporingsonderzoek regeling
Boek 2: Vervolgingsbeslissing, van officier van justitie, en de procedure voor berechting van een
verdachte door rechtbank
Boek 3: Rechtsmiddelen, ofwel een middel om de beslissing aan te vechten bij een hogere instantie
Boek 6: De tenuitvoerlegging van de rechtsmiddelen?
Er moesten, wegens veranderingen, artikelen toegevoegd worden. Vandaar dat deze artikelen letters
erachter hebben zoals Art 126a Sv of Art 126zja Sv
, Supranationaal rechtelijke regels zijn ontstaan in een internationale organisatie zoals het EU-
handvest/EHRM, maar iedere lidstaat moet zich aan deze regels houden.
Strafzaak:
1. Welke personen en instanties spelen een rol bij het strafproces?
2. Uit welke fasen bestaat het strafproces?
3. Op welke manier mogen de strafrechtelijke overheidsorganen optreden?
Procesdeelnemers:
Verdachte
Art 27 Sv
Op grond van feiten en omstandigheden die worden geconstateerd in een bepaald
strafrechtelijk onderzoek, kan het redelijke vermoeden ontstaan dat een strafbaar feit heeft
plaatsgevonden (verdenking) en dat een bepaalde persoon dat feit heeft begaan (verdachte)
Er wordt gesproken over een onschuldpresumptie, namelijk iedere vermoedelijke dader
wordt voor onschuldig gehouden totdat het tegendeel is bewezen in een strafrechtelijke
procedure. Dus tot de uitspraak door de rechter is gedaan
Raadsman
De advocaat adviseert de verdachte en ze voeren samen de verdediging uit
Getuige
Een aanwezigen en/of het slachtoffer, dat als bewijs in de rechtszaal opgenomen kan worden
Slachtoffer
Degene die bijvoorbeeld schade heeft geleden. Door bepaalde rechten kan diegene als
‘benadeelde partij’ vergoedingen hiervoor eisen in de rechtbank. Als slachtoffer heb je ook
het spreekrecht of kan je een slachtofferverklaring inleveren, deze worden meegenomen in
de rechtbank. Dit gaat over hoe jij, als slachtoffer, het hebt ervaren en welke gevolgen er
naderhand zijn plaatsgevonden
Deskundige
Rechter heeft soms een expertise nodig aangezien die meer verstand van het onderwerp
hebben. Vandaar dat deze uitspraken van deskundige van groot belang zijn
Rechtbank, gerechtshof en Hoge Raad
Ze hebben alle drie hun eigen rechtsgebied waarbinnen ze rechtspreken. Zo heeft de
rechtbank een arrondissement, wat gaat over zaken in eerste aanleg. Gerechtshoven zijn
weer verbonden aan een ressort, wat meerdere arrondissementen omvat. Hoge Raad is er
maar 1 van en dit is de hoogste instantie
Openbaar Ministerie
Zij gaan informatie en bewijzen verzamelen, zodat hieruit de beslissing genomen kan worden
om een zaak aan de rechter voor te leggen (Art 9 Sv).
Minister van justitie en veiligheid is verantwoordelijk voor het hele OM. Het OM is verder in
handen van het college van procureurs-generaals (Art 130 RO). De vertakkingen van de
stamboom toont de parketten en hoeveel ervan zijn in Nederland.
Eigenlijk zou je het verder kunnen vertakken, want de officier van justitie kan niet altijd bij
alle parketten aanwezig zijn. Vandaar zijn er hulpofficieren van justitie (Art 146a Sv), voor
overnemen van sommige taken maar niet Art 151a Sv), of eventueel opsporingsambtenaren
(Art 53 en 54 Sv), voor minder ingrijpende handelingen
