HC1: criminalistiek en bewijswaardering
Forensische criminologie en criminalistiek zijn twee disciplines die dicht bij elkaar liggen. Eerst een
aantal definities van forensische wetenschap:
American Academy of Forensic Sciences (2003): ‘Forensic science is the application of
scientific principles and technological practices for the purposes of justice in the study and
resolution of criminal, civil and regulatory issues’. Deze definitie geeft een meer juridische
betekenis aan forensische wetenschap.
Sensabaugh (1997): ‘Forensic science is a systematic endeavor to describe how events of legal
concern have happened based on observation, hypothesis formation, and experiment’. Deze
definitie legt meer de nadruk op observatie, hypothesevorming en experiment.
Kirk (1963): ‘Criminalistics is the science of individualization’.
Berger (2010): ‘Criminalistiek is terugredeneren’.
Een aantal definities voor criminalistiek:
American Board of Criminalistics: ‘That profession and scientific discipline directed to the
recognition, identification, individualization, and evaluation of physical evidence by
application of the physical and natural sciences to law-sciences matters’. Hier wordt
criminalistiek dus gedefinieerd in termen van fysiek bewijs en een toepassing van de
natuurwetenschappen in juridische context.
California Association Of Criminalists: ‘That professional occupation concerned with the
scientific analysis and examination of physical evidence, and its interpretation in court’. Hier
wordt ook de nadruk gelegd op fysiek bewijs en de interpretatie en presentatie ervan in de
rechtbank. Digitaal bewijs valt hier ook onder.
Forensische criminologie en criminalistiek kennen als disciplines ook verschillen. Forensische
criminologie is breder dan criminalistiek en bevat disciplines die niet natuurwetenschappelijk zijn,
zoals rechtspsychologie en forensische accountancy. Daarnaast bevat forensische criminologie
disciplines die niet (hoofdzakelijk) op waarheidsvinding zijn gericht, zoals forensische psychologie of
psychiatrie. Criminalistiek is meer een natuurwetenschap, maar verschillende landen geven hier
verschillend betekenis aan. Wat een Amerikaan criminalistics noemt, zal een Engelsman weer
forensic science noemen en dat kan verwarrend zijn.
Vaak wordt criminalistiek verward met criminologie, terwijl dit ook twee verschillende disciplines zijn.
Zo is criminalistiek een natuurwetenschap en is criminologie een sociale wetenschap. Criminologie is
meer een wetenschappelijke studie naar het ontstaan, de correctie en de preventie van misdaad.
De focus van dit vak ligt niet op alle afzonderlijke disciplines, maar op wat ze gemeen hebben. Ook
ligt de nadruk niet op de analyse (technologie), maar op de interpretatie (beginselen). Interpretaties
zijn meer algemeen geldig in de forensische wetenschap en minder tijdelijk. Daarnaast is het anders
dan ‘normale’ wetenschap en nuttiger voor juristen.
Nederlands Forensisch Instituut (NFI)
NFI-missie:
Namens zijn cliënten maakt het NFI gebruik van de modernste technologie en wetenschap
om forensische diensten van hoge kwaliteit te bieden
Het is gericht op waarheid, geleid door wetenschap, voor een veiligere samenleving
Informatie over de organisatie:
Het NFI heeft geen opsporingsbevoegdheden of -taken
Het NFI heeft geen toezichthoudende rol op het OM, de politie of andere opdrachtgevers
Het NFI is een onafhankelijke dienstverlener
, Aanvragers zijn vrij om een forensische dienstverlener te kiezen. En omdat het NFI wordt
gefinancierd door de overheid, kan het NFI zijn diensten gratis aanbieden
Hiernaast staat een globaal overzicht van de NFI-organisatie.
De Nederlandse DNA-bank is geen onderdeel van het NFI,
maar is in het gebouw gehuisvest.
Kerntaken NFI:
Onderzoek in strafzaken (70%)
Onderzoek en ontwikkeling (15%) > ontwikkelen van
nieuwe methoden en werkwijzen + vooruithelpen
van de forensische wetenschap in het algemeen
Het zijn van een centrum van kennis en expertise
(15%) > er wordt veel onderwijs gegeven aan de lezers van rapporten, politie en justitie
Er zijn tientallen disciplines binnen de forensische wetenschap. Er volgen nu een aantal van deze
disciplines met bijbehorende onderdelen.
Medische en biologische expertises:
Menselijke DNA-analyse
Niet-menselijke DNA-analyse
Haaranalyse (tegenwoordig doen we niet meer aan morfologische haaranalyses)
Bloedspoorpatroon analyse
Leeftijdsschatting van levende personen
Forensische antropologie (voor bijv. lichamelijke overschotten)
Forensische geneeskunde (voor mensen die nog in leven zijn)
Forensische pathologie (voor mensen die niet meer in leven zijn)
Toxicologie (voor vreemde stoffen in het menselijk lichaam)
Fysisch/chemisch:
Afvalstoffen en risico’s beoordelen bij milieudelicten
Technisch- en materiaalonderzoek bij mogelijke brandstichtingen
Onderzoek naar explosies en explosieven
Onderzoek naar werktuigsporen
Verkeersongeval onderzoek
Onderzoek naar wapens en munitie
Microsporen:
Forensische elementen analyse (analyseren van microsporen zoals de restjes van botten)
Schotrestenonderzoek
Analyse van glas, verf, plakband en lijm (laatste drie worden eigenlijk niet meer uitgevoerd)
Chemische identificatie (erachter komen wat een bepaalde stof is)
Analyse van vezels en textiel
Verdovende middelen:
Uitzoeken om wat voor drug het gaat
Uitzoeken waar en hoe deze drug is geproduceerd
Vergelijkend onderzoek verdovende middelen als de drug op twee plekken wordt gevonden
Digitale technologie en biometrie
Gesloten en open systemen (elk type van elektronica zoals telefoons en computers)
, Datacommunicatie
Beeldanalyse en biometrie
Documentonderzoek (wordt niet meer gedaan door bezuinigingen)
Handschriftonderzoek (wordt niet meer gedaan door bezuinigingen)
Gezichtsvergelijking
Spraak- en audioanalyse
Vingersporen onderzoek
De front office bestaat uit:
Organiseren van forensisch(e) advies en intakes > wat kunnen we in een zaak betekenen?
Front desk > ontvangst van bewijsmateriaal
Mobiel Forensisch Team (MFT) > om politie te helpen bij complexe zaken op plaats delict
Forensische archeologie > helpen met vinden en onderzoeken waar een lichaam begraven ligt
Feiten en cijfers (2018):
Aantal geleverde producten: 67.600
o Biologische Sporen: 47.000
o Digitale en biometrische sporen: 1000
o Chemische en fysische sporen: 13.600
o Specialistische diensten en expertise: 6000
Medewerkers: 600
o 50% mannen en 50% vrouwen
NFI-diensten worden (inter-)nationaal aangevraagd door: OM, politie, rechters, Fiscale Inlichtingen-
en Opsporingsdienst, Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding, Nederlandse
Mededingingsautoriteit, Immigratie- en Naturalisatiedienst, VN en Internationale Tribunalen.
Samenwerking gebeurt nationaal en internationaal met: forensische instituten, universiteiten en
hogescholen, kennisinstituten en bedrijven.
Een korte samenvatting van wat een forensisch lab doet, wordt in de afbeelding hieronder
weergeven. Er gaat bewijsmateriaal in, het doet onderzoek en de output is het forensisch rapport.
Binnen het NFI zijn er ontzettend veel deskundigheidsgebieden. Het zijn er teveel om allemaal langs
te gaan, maar er zullen er wel een aantal worden uitgelicht. Deze lijstjes hoef je niet uit je hoofd te
leren, maar geeft meer een algemeen overzicht.
Vuurwapens en munitie
Vragen:
Het linken van het wapen aan een kogel
Het linken van kogels om zaken aan elkaar te koppelen
Kogel classificeren als afkomstig van een bepaald type wapen
Bewijsmateriaal:
Vuurwapens, kogels, patronen (van spoor terug naar bron)
Analyse:
Er wordt een vergelijkingsmicroscoop gebruikt
Interpretatie:
Mening van deskundige en databases (voornamelijk om te zoeken)
Schoensporen
Vragen:
Het vinden van de bron van de schoensporen of het koppelen van schoen aan bron
