Hoorcollege inleiding psychologie
Dinsdag 5 september
Voor vragen: inleiding-docenten.tp@saxion.nl
Wat is psychologie?
“Wetenschap van gedrag en geestelijke processen.”
Psyche= geest
-ologie= gebied van studie
Kritisch denken
Wat is de bron Emotionele: oordelen gebaseerd op
Is de bewering redelijk of extreem gevoelens
Wat is het bewijsmateriaal
Is de conclusie beïnvloed door (emotionele of confirmation) bias Confirmation: bevestigingsbias, de
Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden? neiging om info die niet bij je
Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende opvattingen aansluiten te
invalshoeken nodig? negeren/bekritiseren
Verschillende perspectieven
1. Biologisch: Oorzaken van gedrag liggen in de biologische processen: hersenen, genetica,
zenuwstelsel, hormoonstelsel.
o Neurowetenschap: het vak dat zich richt op begrip van hoe de hersenen gedachten,
gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen en andere mentale processen creëren.
o Evolutionaire psychologie: genetische aanpassing aan overleving & voortplanting.
(natuurlijke selectie: goede kenmerken doorgeven voor een grotere overlevingskans)
2. Cognitief (H3,4,5)
o Zintuigelijke en emotionele reacties op bepaalde prikkels vastleggen d.m.v. introspectie
(beschrijving van je eigen innerlijke, bewuste ervaringen)
o Structuralisme: stroming binnen de psychologie, structuralisten zochten de ‘elementen’
van de bewuste ervaring.
o Functionalisme: stroming die meende dat psychische processen het beste begrepen
kunnen worden in het licht van hun adaptieve nut en functie.
o Gestaltpsychologie (H3): concentreert zich op het geheel van onze bewustzijnservaringen
als meer dan de som van de delen en probeert te begrijpen hoe we ‘perceptuele gehelen’
vormen.
o Modern cognitief perspectief (H4): nadruk op mentale processen, zoals leren, geheugen,
perceptie en denken als vormen van informatieverwerking.
o Selectieve aandacht
3. Gehele persoon: globaal inzicht in persoonlijkheid
o Psychodynamische psychologie: persoonlijkheid en psychische stoornissen komen voort
uit processen in het onbewuste. (psychoanalyse)
o Humanistisch: een klinische benadering die de nadruk legt op de mogelijkheden, groei,
potentie en vrije wil van de mens.
o Karaktertrekken & temperament: ziet gedrag en persoonlijkheid als de producten van
fundamentele psychologische kenmerken.
, 4. Ontwikkeling: legt de nadruk op erfelijkheid en omgeving, en op voorspelbare veranderingen die
zich voordoen tijdens de levensloop.
o Nadruk op erfelijkheid en omgeving
o Voorspelbare veranderingen door levensloop
o Biologisch en behavioristisch perspectief
5. Socio-cultureel: nadruk op het belang van sociale interactie, sociaal leren en een cultureel
perspectief. (crosscultureel psycholoog: is geïnteresseerd in de manieren waarop psychologische
processen verschillen tussen mensen van verschillende culturen.)
o Sociale invloed staat centraal
o Invloed van cultuur
o Aanvullend op andere perspectieven
6. Behavioristisch: de bron van onze handelingen wordt gezocht in stimuli vanuit de omgeving, ipv
innerlijke mentale processen. (behaviorisme: streefde om psychologie een objectieve
wetenschap te maken die zich alleen richtte op gedrag en niet op mentale processen.)
o D.m.v. beloning
Deze 6 perspectieven geven een holistisch beeld: visie die totaliteit altijd belangrijker vindt dan de
som der delen.
Aantekeningen boek H1:
Soorten psychologen:
1. Experimenteel psycholoog: voeren het meest onderzoek uit dat nieuwe psychologische
kennis creëert.
2. Docent psycholoog: met als primaire taak het geven van onderwijs.
3. Toegepast psycholoog: gebruikt kennis die door de experimenteel psycholoog is vergaard om
problemen van mensen op te lossen.
Specialisaties in TP:
- Arbeids-en organisatie psychologen
- Sportpsychologen
- Schoolpsychologen
- Klinisch psychologen en counselors
- Forensisch psychologen
- Omgevingspsychologen
- Gerontopsychologen (ouderen)
Psychiatrie: een medisch specialisme dat zich richt op de diagnose en behandeling van mentale
stoornissen.
Pseudopsychologie: niet-onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd. (waarzeggerij bijv.)
Anekdotisch bewijsmateriaal: getuigenissen die de ervaringen van iemand of enkele personen
schetsen, maar ten onrechte voor wetenschappelijk bewijs worden aangezien.
Bias: een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie, meestal op basis van persoonlijke
ervaringen en waarden.
Emotionele bias: de neiging om oordelen te vellen gebaseerd op attitudes en gevoelens in plaats van
op een rationele analyse op het bewijsmateriaal.
