MOV les 3.3 - Vooraf achteraf
leerdoelen:
De stromingen plichtsethiek en gevolgenethiek definiëren en onderscheiden
In morele casussen herkennen of het gaat om plichtsethiek of gevolgenethiek
Argumenten vanuit de plichts- en gevolgenethiek in relatie tot technologie kennen
Theorie:
Singer, P (1997). Tussen dood en leven. Utrecht: van Arkel. Hst. 9 [copyright content
collection] (pagina 1-17)
Tenwolde H., Houtlosser M. (2009) Verpleegethiek(eerste druk).Baarn: HBuitgevers. Par. 2.5
en hoofdstuk 7 (copyright content)
Tussen dood en leven
Hoofdstuk 9: In plaats van de oude ethiek
De structuur van ethische revoluties
400 jaar geleden ontstond er een crisis in ons beeld van onze plaats in het helal. Het zonnestelsel
ontwikkeld door Ptolemacus (waarin de aarde het centrum was) voldeed niet goed. De berekening
van de posities van planenten was onvoldoende.
Er werd later aangenomen dat planeten in grote cirkels om de aarde bewogen,, maar ook in een
kleinere cirkel rond hun eigen baan.
Vervolgens stelde Copernicus een nieuwe benadering voor. Hij opperde de mogelijkheid dat alle
planeten, incl. de aarde om de zon draaien. Hierdoor ontstond veel weerstand, omdat onze geliefde
positie in het heelal moest worden opgegeven. Ook botste dit met de joods-christelijke opvatting
van de mens als kroon op de schepping.
Er kwam weerstand tegen de theorie van Copernicus. Hij had de beweging van planeten niet beter
voorspelt dan Ptolemacus. En hij maakte de fout dat hemellichamen zich in cirkels bewogen, terwijl
hun banen enigszins ellipsvormig(ovaal) waren ( later ontdekt door Kepler).
De discussie tussen de 2 theorieën bleef lang tijd bestaan, maar uiteindelijk won de theorie van
Copernicus. De dood is opnieuw gedefinieerd zodat zij een hart dat nog klopt uit iemands lichaam
kunnen halen ten behoeve van iemand met betere vooruitzichten. Er werd onderscheid gemaakt
tussen 'gewone' en 'buitengewone' behandelmethoden om zichzelf ervan te overtuigen dat
behandelingen niet altijd te maken hebben met kwaliteit van leven.
Meer fexibele aanhanger van de heiligheid-van-het-leven-docterine zijn er in geslaagd het leven,
de gezondheid en het welzijn van vrouwen boven dat van de ongeborene te stellen door te
ontkennen dat er bij de ongeboren vrucht al van een individu sprake is.
Tot slot word ethiek van de heiligheid van het leven beperkt tot de eigen soort. Dieren tellen hierbij
niet mee.
Heiligheid van het leven docterine kan worden gezien als de hedendaagse geneeskunde over leven
en dood, maar dan in moeilijker bewoording. Het gaat over het behandelen van (zieke) mensen en
wat hierbij bijv. pijn verlicht met morfne of euthanasie is. Pijn verlichten met morfne wordt hierbij
niet als euthanasie gezien.
We kunnen de conventionele ethiek van leven en dood blijven aanpassen, mar het is de vraag wat
voor toekomstverwachting we hebben van een ethiek waarin zoveel tegenstrijdigheden en
inconsistenties zitten en die zo 'schijnheilig' geworden is. Nieuwe medische technieken,
beslissingen in rechtszaken en verschuiving van publieke opinie vormen een constante bedreiging
op het hele bouwwerk. De moderne opvatting van de medische wereld is niet te vergelijken met die
van vroeger. De traditionele visie dat elk menselijk onschendbaar is, is gewoonweg ontoereikend
om antwoord te bieden op alle vragen.
De geboden herschrijven
In dit stukje worden de 5 oude geboden uit de oude ethiek, die niet voldeden, herschreven voor een
nieuwe ethische benadering van leven en dood. Deze nieuwe ethiek moet niet als vast worden
gezien maar als een voortgaan proces waarin onze ethische visie keer op keer kan worden
bijgesteld.
Eerst oude gebod: Behandel elke menselijk leven gelijkwaardig
In dit gebod staat beschreven dat elk leven even veel waard is en iedereen recht heeft op een
behandeling om hem in leven te houden. In de huidige samenleving geloofd bijna niemand meer
dat elk leven even veel waard is. (bijv. zwaar gehandicapte baby of man met alzheimer laten
sterven). Als we deze wet blijven toepassen, zal dit leiden tot absurde gevallen.
Eerst nieuwe gebod: Erken verschillen in de waarde van menselijk leven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper verpleegkundestudentjessaxion. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
