100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting hoofdstuk 12 Sociale psychologie €4,99
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting hoofdstuk 12 Sociale psychologie

 6 keer bekeken  0 keer verkocht

Een samenvatting van hoofdstuk 12 uit het boek psychological science.

Voorbeeld 3 van de 26  pagina's

  • Nee
  • Hoofdstuk 12
  • 14 maart 2024
  • 26
  • 2023/2024
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
Alle documenten voor dit vak (128)
avatar-seller
daphnevangemert
Welke invloed heeft groepslidmaatschap op mensen?
Vanaf onze eerste momenten als baby tot onze ontwikkeling tijdens de kindertijd en adolescentie, via onze
eerste romantische relaties en de banden die onze families vormen, tot ons vermogen om te gedijen op
oudere leeftijd, zijn mensen afhankelijk van elkaar.
Elke menselijke behoefte die we hebben (van voedsel en onderdak tot erbij horen en zingeving) wordt
gediend door verbonden te zijn met anderen mensen in relaties en als onderdeel van een samenleving.
Om deze redenen hebben sociaal psychologen de mens bestempeld als het sociale dier.
- We zijn wezens geëvolueerd om in groepen te leven, dus we hebben ons aangepast op manieren
die ons helpen met elkaar om te gaan, erbij horen en te gedijen in groepscontexten.
We hebben deze aanpassingen nodig omdat groepslidmaatschap lastig kan zijn.

De sociale hersenhypothese plaatst dergelijke uitdagingen in de context van hersengrootte. Mensen
behoren tot de orde primaten, waartoe mensen apen en apen behoren.
Volgens de sociale breinhypothese hebben primaten grote hersenen (in het bijzonder de prefrontale cortex)
omdat ze in complexe sociale groepen leven die in de loop van de tijd veranderen.
- Een goed groepslid zijn vereist om complexe en subtiele sociale regels te begrijpen/herkennen
wanneer acties van anderen kunnen beledigen en de wens te beheersen om deel te nemen aan
gedrag dat de groepsnormen zo kunnen schenden.

12.1 Mensen geven de voorkeur aan hun eigen groepen
Sociale groepen, of coalities, komen veel voor bij sommige soorten primaten: zoals chimpansees en bij
andere sociale zoogdieren zoals: dolfijnen.
Mensen vormen automatisch en doordringend groepen en ze zijn krachtig verbonden met die groepen
waartoe ze behoren.
- Mensen juichen hun eigen groep toe, vechten voor hen en zijn soms zelfs bereid om voor ze te
sterven.
De groepen waartoe bepaalde mensen behoren zijn ingroups, degene waartoe ze niet behoren zijn
outgroups.
Verschillende groepen kunnen strijden om dezelfde beperkte middelen. Als alternatief kunnen andere
groepen de benodigde hulpbronnen leveren, zoals in de handel of samenwerken bij het verkrijgen van hulp
de hulpbronnen.

Het vormen van ingroups en outgrous.
Mensen zullen zich vooral in groepen organiseren als aan twee voorwaarde wordt voldaan.
- Eén voorwaarde is wederkerigheid -> mensen behandelen anderen zoals anderen heb
behandelen
- Een andere voorwaarde is transitiviteit -> mensen over het algemeen de mening van hun vrienden
over andere mensen delen.
Transitiviteit is precies hetzelfde als de sociale driehoeken in de evenwichtstheorie van Fritz Heider.
Voorbeeld: Als Mac en Dennis vrienden zijn, en Mac Charlie leuk vindt en Dee niet, zal Dennis ook de
neiging hebben om Charlie leuk te vinden en een hekel te hebben aan Dee.

De sociaal psycholoog Kurt Gray en collega’s ontwikkeleden een computerprogramma waarin
gesimuleerde karakters met elkaar interacteerden in een spel dat eenvoudige regels van wederkerigheid
en transitiviteit omvatte. De regels waren zo eenvoudig dat het programma slechts uit 80 regels code
bestond.
Na 10.000 interactie rondes vormden de gesimuleerde karakters stabiele groepen die soortgelijke
eigenschappen vertoonden als werkelijke mensen groepen.
- Dit onderzoek laat zien dat ingroups en outgroups kunnen worden gevormd op basis van minimale
regels voor sociale interactie.

Vanaf de kindertijd maken mensen gemakkelijk onderscheid tussen ingroups en outgroups. Zodra mensen
anderen categoriseren als ingroup of outgroup behandelen ze die anderen op een voorspelbare reeks
manieren.
- Mensen hebben bijv. de neiging om leden van de outgroups minder gevarieerd te beschouwen dan
leden van de ingroup.
o Dit wordt het outgroup homogeniteit effect genoemd.
Mensen uit verschillende raciale groepen merken meer variatie op onder hun leden van hun eigen ras en
minder variatie tussen mensen van andere rassen.

,Mensen vertonen ook een positiviteits voorkeur voor ingroup-leden -> zoals het beoordelen van hun
glimlach als een teken van groter geluk dan soortgelijke glimlachen van outgroup-leden.

Sociale identiteitstheorie
Groepslidmaatschappen vormen een belangrijk onderdeel van de sociale identiteit en dragen bij aan het
algemene gevoel van eigenwaarde van elk groepslid.
Volgens de sociale identiteitstheorie: identificeren mensen zich niet alleen met bepaalde groepen, maar
waarderen ze die groepen ook en ervaren ze daarbij trots door hun groepslidmaatschap.

Naarmate mensen zichzelf definiëren als leden van een groep, beginnen ze de manieren te leren, na te
bootsen en uiteindelijk te internaliseren van e manier waarop andere groepsleden zich gedragen tegenover
zowel ingroup als outgroup leden.
Ingroup-favoritisme: De neiging van mensen om leden van de ingroup gunstiger te beoordelen dan leden
van de outgroup. -> Mensen geven een voorkeursbehandeling aan ingroup leden (bijv. hen meer gunsten
te verlenen en meer bereid zijn hun fouten te vergeven.)
De gesimuleerde individuen in het onderzoek van Gray lieten dit soort gedrag zien.
- Ingroup-favoritisme in de samenleving als geheel is een van de redenen dat sommige groepen een
hoger niveau van status, macht en middelen genieten dan anderen.

De kracht van groepslidmaatschap is zo sterk dat mensen ingroup-favoritisme vertonen -> zelfs als het
verschil tussen groepen willekeurig is.
Henri Tajfel en John Turner hebben vrijwilligers willekeurig in twee groepen ingedeeld op basis van
betekenisloze criteria. -> deze procedure staat bekend als het minimale groepsparadigma.
Vervolgens kregen de deelnemers de opdracht om het geld onder de groepen te verdelen. Het is niet
verrassend dat ze meer geld gaven aan de ingroupsleden maar mensen probeerden ook te voorkomen dat
de leden van de outgroup geld zouden ontvangen.

- Eén mogelijkheid is dat mensen die samenwerken om middelen binnen een groep te houden en
middelen te ontzeggen aan leden van de outgroep, een selectief voordeel hebben ten opzichte van
degenen die bereid zijn deze met de outgroup te delen.
- Een andere mogelijkheid is dat groepslidmaatschap zo belangrijk voor ons is dat we bereid zijn
mensen in outgroups pijn te doen als een manier om aan te geven hoeveel we de mensen in onze
ingroup waarderen.

Hersenactiviteit geassocieerd met groepslidmaatschap
Een goed groepslid vereist het herkennen en volgen van de sociale regels van de groep.
- Wanneer leden deze regels overtreden riskeren ze uitsluiting van de groep
De groepsuitsluiting kan fataal zijn in de omgeving van de voorouders.
- Mensen moeten daarom kunnen begrijpen wat andere groepsleden denken -> vooral hoe anderen
over hen denken.

Het middelste deel van de prefrontale cortex (mediale prefrontale cortex) is belangrijk voor het denken aan
andere mensen (in het algemeen of specifiek aan hen denken, of ze nu in ingroups of outgroups zitten.)
Activiteit in deze regio houdt ook verband met de ingroup bias die ontstaat na toewijzing via het minimale
groepsparadigma.
De mediale prefrontale cortex is minder actief als mensen leden van outgroups beschouwen. (in ieder
geval leden van extreme outgroups zoals daklozen of drugsverslaafden,)
- Eén verklaring voor deze verschillen in hersenactiviteit is dat mensen ingroup leden als menselijker
beschouwen dan outgroup leden.
Andere hersengebieden zijn differentieel actief als we de leden van ingroup versus de outgroup leden
beschouwen. Regio’s die verband houden met pijn zijn bijv. actiever wanneer we zien dat een lid van de
ingroup wordt geschaad. -> Het voelen van empathie voor leden van de outgroup kan dit verschil
verkleinen.
Vraag: Aan welke voorwaarden moet worden voldaan voordat mensen groepen kunnen vormen en
ingroups kunnen bevoordelen boven outgroups?
Zelfs een zinloze toewijzing aan groepen kan ingroup favoritisme veroorzaken. Differentiatie binnen en
buiten de groep wordt versterkt wanneer wederkerigheid en transitiviteit aanwezig zijn.

, 12.2 Groepen beïnvloeden individueel gedrag
Gezien het belang van groepen is het niet verrassend dat de gedachten, emoties en handelingen van
mensen sterk worden beïnvloed door hun verlangen om goede groepsleden te zijn.
Het verlangen om bij de groep te passen en te voorkomen dat je buitengesloten wordt is zo groot dat
mensen onder bepaalde omstandigheden bereidwillig gedrag vertonen dat ze anders zouden veroordelen.

Groepsbesluitvorming
Het deel uitmaken van een groep beïnvloed de besluitvorming op complexe manieren. Aan de ene kant
merkte de psycholoog James Stonder het risky-shift-effect op -> groepen nemen vaak riskantere
beslissingen dan individuen.
- Het verklaart waarom bijvoorbeeld leden van bestuur relatief risicovolle investeringen zouden
kunnen doen die geen van de leden alleen zou hebben geprobeerd.
Aan de andere kant kunnen groepen soms voorzichtiger worden.
- De initiële houding van groepsleden bepaalt of de groep riskanter of voorzichtiger wordt.
o Als de meeste groepsleden enigszins voorzichtiger zijn wordt de groep nog voorzichtiger.
o Dit staat bekend als groepspolarisatie: Het proces waarbij initiële houdingen van groepen
na verloop van tijd extremer worden
Wanneer groepen beslissingen nemen kiezen ze meestal de handelswijze die aanvankelijk de voorkeur
had van de meerderheid van de individuen van de groep. -> door wederzijdse overtuiging komen de
besluitvormende individuen tot overeenstemming.

Soms zijn groepsleden vooral bezorgd over het behoud van de groep en het behouden van de samenhang
ervan. Daarom kan de groep uit beleefdheid uiteindelijk een slechte beslissing nemen.
In 1972 bedacht de sociaal psycholoog Irving Janis de term groepsdenken: De neiging van een groep
om een slechte beslissing te nemen om de groep te behouden en de cohesie te bewaren, vooral wanneer
de groep onder grote druk staat, bedreigingen van buitenaf onder ogen ziet en in een bepaalde richting
vooringenomen is.
- De groep verwerkt niet alle beschikbare informatie zorgvuldig -> afwijkende meningen worden
ontmoedigd en groepsleden verzekeren elkaar dat ze het juiste doen.
Om groepsdenken te voorkomen moeten leiders hun mening niet te krachtig uiten aan het begin van
discussies.
- De groep moet worden aangemoedigd om alternatieve ideeën te overwegen, door iemand de
advocaat van de duivel te laten spelen of doelbewust meningen van buitenaf te onderzoeken.
- Het zorgvuldig doornemen van alternatieven en het afwegen van de voor en nadelen van elk ervan
kan mensen helpen groepsdenken te vermijden.
- Andere factoren zoals politieke waarden kunnen de besluitvorming van een groep beïnvloeden.
- Het belangrijkste concept van groepsdenken is dat de groepsleden soms meegaan in slechte
beslissingen om de groepsharmonie te beschermen.

Sociale facilitatie
Het eerste sociale psychologische experiment werd uitgevoerd in 1897. Met dat experiment toonde
Norman Triplett aan dat fietsers sneller trappen als ze met andere mensen rijden dan wanneer ze alleen
rijden.
Ze doen dit vanwege sociale facilitatie: Het idee dat de aanwezigheid van andere over het algemeen de
prestaties verbetert
Robert Zajonc stelde een model van sociale facilitatie voor dat drie basisstappen omvat. Volgens Zajonc
zijn alle dieren genetisch voorbestemd om opgewonden te raken door de aanwezigheid van soortgenoten.
- Dit omdat anderen worden geassocieerd met de meeste beloningen en straffen in het leven.
Zajonc beriep zich vervolgens op het bekende leerprincipe van Clark Hull -> opwinding leidt ertoe dat
dieren een dominante reactie vertonen

Het model van Zajonc voorspelt dat sociale facilitatie de presentaties kan verbeteren of verslechteren. De
verandering hangt af van de vraag of de reactie die in een situatie nodig is.
- De dominante reactie van het individu is.
- Als de vereiste reactie gemakkelijk of goed aangeleerd is, zodat de dominante reactie een goede
prestatie is zal de aanwezigheid van anderen de prestaties verbeteren
- Als de vereiste reactie nieuw of minder goed aangeleerd is, zodat de dominante reactie een slechte
prestatie is, zal de aanwezigheid van anderen de prestatie verder aantasten.

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daphnevangemert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€4,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd