In mijn samenvatting staan alle leerdoelen uitgebreid uitgewerkt die je moet kennen voor het tentamen 'mens en omgeving' van de studie Toegepaste Psychologie. Hierin staan al mijn aantekeningen van de lessen verwerkt (met veel voorbeelden). Ik heb door het leren van mijn samenvatting in een keer mi...
De student kan de sociale vergelijkingstheorie van Festinger (1954) beschrijven (1)
We beoordelen onze kwaliteiten en eigenschappen in vergelijking met anderen (ik ben sociaal= meer
dan gemiddelde mens); sociale vergelijking. toetsen aan een objectieve standaard; zelfevaluatie door
je met anderen te vergelijken. Je vergelijkt jezelf het liefst met iemand die op je lijkt (qua meningen of
interesses) of die het beter dan je doet (vaak bij prestaties).
Wanneer mensen zich vergelijken met iemand die slechter is; neerwaarste sociale vergelijking. Met
iemand die beter is; opwaartse sociale vergelijking (we hopen er iets van op te steken). Als de
behoefte zelfverheffing is, is opwaartse sociale vergelijking frustrerend (gevoel dat je de ander niet
kan evenaren). Is de behoefte zelfverbetering, dan is opwaartse vergelijking inspirerend (ook voor jou
haalbaar).
De student kan uitleggen wat zelfbewustzijn, zelfkennis en zelfwaardering zijn en kan deze herkennen
in een korte casus (1)
Zelfkennis is alles wat je over jezelf weet. Twee vormen van zelfbewustzijn; publiek zelfbewustzijn; je
bekijkt jezelf door de ogen van een denkbeeldig publiek (naar jezelf kijken als je leest). Privé
zelfbewustzijn; de aandacht is gericht op de ‘binnenkant’ ( wat vind je van wat je nu leest?). Het
zelfbewustzijn is hoog bij pubers. Verder varieert het obv omstandigheden; sollicitatie of als anderen
ons bekijken of filmen; zelfbewust, tijdens seks niet. bezwijken onder druk (voetballer mist wk
strafschop). Verhoogd zelfbewustzijn kan leiden tot angst/depressie; je kijkt of je voldoet aan de eisen
die je voor jezelf stelt; alcoholproblemen (bekenden; spotlights; hoog publiek zelfbewustzijn).
Piekeren, depressie; verhoogd privé zelfbewustzijn.
Zelfwaardering; een evaluatie van zichzelf. Hoge zelfwaardering; vindt jezelf leuk, aantrekkelijk en
bent tevreden. Zijn zelfverzekerder, gelukkiger, minder depressief, meer leiding. Expliciete
zelfwaardering; hoe denkt iemand over zichzelf als je het vraagt (bewust). Impliciete zelfwaardering;
komt niet tot uiting als je het vraagt, maar zie je aan indirecte metingen, zoals lichaamstaal
(onbewust). Lage zelfwaardering; wegkijken, frunniken gezicht/lichaam, weinig praten, gespannen
houding. Stabiele zelfwaardering; weinig schommeling over tijd. Contingentie van zelfwaardering;
de mate waarin zelfwaardering afhangt van het bereiken van een bepaalde standaard in bvb
prestaties, sociale goedkeuring, uiterlijk of innerlijke standaard (jezelf ontwikkelen). Iemand met een
niet-contingente zelfwaardering heeft een basisvertrouwen dat diegene een waardevol mens is;
onvoorwaardelijke acceptatie.
De student kan bronnen van zelfkennis beschrijven (1)
Manieren hoe we aan zelfkennis komen:
-Impliciet en onbewust; we doen dingen zonder erbij na te denken (cognitief efficiënt). Bvb een kind
dat automatisch naar de poppenhoek rent. Of dronken de weg naar huis weten.
-introspectie; wij kunnen bij onszelf naar binnen kijken en hebben informatie die anderen niet over
jou hebben. Bvb; je vind het shirt van je vriendin lelijk maar zegt het niet.
, We komen aan zelfkennis door te letten op wat we doen en door geen aandacht te besteden aan wat
we er bij denken of wat onze bedoelingen waren.
De student kan de 4 zelfevaluatiemotieven uitleggen en herkennen in een korte casus (2)
- Zelfverheffingsmotief (self-enhancement); we hechten waarde aan informatie die onze
zelfwaardering ten goede komt (hebben graag een roze bril op). Sociale gevolgen; willen goed over
komen; minder bezig met de ander en minder waardering van ze. Opschepperij leidt tot agressie.
Zelfverheffing is onbewust en gaat automatisch, zonder cognitieve capaciteit. Bvb zoals bij het
naamletter-effect; onbewust de letters uit de eigen naam als positiever beoordelen (onbewuste
zelfwaardering; positief oordelen over alles dat met jezelf geassocieerd is); zelfverheffingsmotief.
- Consistentiemotief; we willen informatie die past bij het beeld dat we al van onszelf hebben, voor
een samenhangend en stabiel zelfbeeld (werkt het sterkst bij eigenschappen waar je je zeker over
voelt). Informatie die afwijkt van je zelfbeeld is ongemakkelijk en wordt vaak verworpen. Mensen
willen hun consistentie beschermen; voor/tegen iets of hebben bepaalde eigenschap; gedrag
vertonen dat daarbij past.
Bij iemand met negatief zelfbeeld bevredigt positieve informatie het zelfverheffingsmotief en
negatieve informatie het consistentiemotief. Bij lange contacten gaan ze liever om met iemand die
hun negatieve zelfbeeld bevestigd. Bij korte contacten zorgt zelfverheffing voor geruststelling om niet
afgewezen te worden; egoboost.
Accuraatheidsmotief; we willen een zelfbeeld dat overeenkomt met hoe we echt zijn (vooral van
invloed bij nemen van belangrijke beslissingen; baan, studie, woonplaats; helpt vermijden van doen
van dingen die je niet leuk vindt). De behoefte aan accurate informatie over jezelf is niet zo groot als
de behoefte aan een positief en consistent zelfbeeld. Er is zelfbedrog (liegen tegen jezelf) om jezelf te
beschermen tegen pijnlijke of beangstigende waarheden (intrapersoonlijk). Of om het beeld dat je
graag van jezelf hebt bij anderen over te brengen (interpersoonlijk). Motivated reasoning; informatie
weren die ons zelfbeeld bedreigd.
- Zelfverbeteringsmotief; de wens om jezelf te ontwikkelen en te verbeteren (gericht op toekomstige
zelf). Mensen zijn bereid om hun zwakke punten te exploreren als zij geloven dat ze die kunnen
verbeteren, maar niet als ze denken dat deze onveranderbaar zijn. Entiteitstheorie; mensen zien
persoonseigenschappen (bvb intelligentie, extraversie) als onveranderbare entiteiten. Groeitheorie;
andere mensen geloven dat persoonseigenschappen veranderlijk zijn en je ze kunt verbeteren en
ontwikkelen.
Bij iemand met negatief zelfbeeld bevredigt positieve informatie het zelfverheffingsmotief en
negatieve informatie het consistentiemotief. Bij lange contacten gaan ze liever om met iemand die
hun negatieve zelfbeeld bevestigd. Bij korte contacten zorgt zelfverheffing voor geruststelling om niet
afgewezen te worden; egoboost. Zelfverheffing gaat vaak samen met consistentie, want de meeste
mensen hebben een positief zelfbeeld en accuraatheid gaat vaak samen met zelfverbetering; want je
wil correcte informatie vergaren om je zwakke punten te verbeteren.
De student kan de verschillende motieven voor zelfprestatie en de gevolgen daarvan herkennen in een
korte casus (1)
Mensen proberen bewust of onbewust invloed uit te oefenen op wat anderen van hen vinden;
zelfpresentatie. Je bent gelukkiger als je bij je partner minder aan zelfprestatie doet; je kunt hier
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noaxfontys. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,39. Je zit daarna nergens aan vast.
