DE RENAISSANCE
In de periode van de Renaissance, tussen de 14e en 17e eeuw, onderging Europa een ingrijpende
transformatie. Deze tijd bracht een verandering teweeg in het mens- en wereldbeeld, waarbij de focus
verschoof naar het aardse leven en de potentie van de menselijke geest. Kunst, cultuur en wetenschap
bloeiden op, gedreven door een nieuw vertrouwen in de menselijke capaciteiten.
Een van de belangrijkste kenmerkende aspecten van de Renaissance was het veranderende mens- en
wereldbeeld. Voorheen was de Europese samenleving sterk gericht op het hiernamaals, maar tijdens
de Renaissance begon men steeds meer de wereld om hen heen te verkennen en te begrijpen. Dit
leidde tot een groter geloof in de mogelijkheden en potentie van de menselijke geest en creativiteit.
Tegelijkertijd markeerde de Renaissance een hernieuwde interesse in het erfgoed van de klassieke
oudheid. Geïnspireerd door de kunst, literatuur, filosofie en wetenschap van de oude Grieken en
Romeinen, begonnen mensen de werken van deze oude beschavingen te bestuderen en te
waarderen. Kunstenaars, filosofen en wetenschappers probeerden de ideeën en technieken van de
klassieke oudheid nieuw leven in te blazen, wat resulteerde in een heropleving van de klassieke kunst,
literatuur en wetenschap.
DE EUROPESE EXPANSIE
In de geschiedenis van Europa brak een periode van immense ontdekkingen aan, bekend als de
Europese expansie. Tussen de 15e en 17e eeuw begonnen Europese mogendheden gedurfde reizen
over de wereldzeeën te ondernemen, waarmee ze het begin van een grootschalige overzeese
expansie inluidden.
De Europese overzeese expansie ontstond als reactie op een aantal belangrijke factoren. Ten eerste
zochten Europese mogendheden nieuwe handelsroutes naar Azië, met name naar de rijke markten
van India en China. Door de opkomst van het Ottomaanse Rijk werden de traditionele handelsroutes
over land steeds moeilijker begaanbaar, waardoor Europeanen gedwongen werden alternatieve
routes over zee te vinden. Ten tweede speelden technologische ontwikkelingen, zoals de verbetering
van navigatie-instrumenten en scheepsbouwtechnieken, een belangrijke rol in het mogelijk maken van
overzeese reizen. Ten slotte werden Europese mogendheden aangemoedigd door het vooruitzicht op
economische winst en het vergroten van hun politieke invloed.
In hun zoektocht naar nieuwe handelsroutes en rijkdommen ondernamen de Spanjaarden en
Portugezen gedurfde expedities naar verschillende delen van de wereld. In 1498 bereikte Vasco da
Gama, een Portugese ontdekkingsreiziger, India via de Kaap de Goede Hoop, waarmee hij een
nieuwe zeeroute naar Azië opende. Tegelijkertijd ontdekte Christoffel Columbus in 1492 Amerika in zijn
zoektocht naar een westelijke zeeroute naar Azië, wat leidde tot de ontdekking van het Amerikaanse
continent.
In Oost-Afrika en Azië richtten de Portugezen zich voornamelijk op het vinden van een zeeroute naar
India en het vaststellen van handelsposten langs de kusten van Afrika en Azië. In 1498 bereikte Vasco
da Gama India en stichtte hij de eerste Portugese factorijen in het gebied.
In West-Afrika en Amerika richtten de Spanjaarden en Portugezen zich op het vestigen van koloniale
rijken en het exploiteren van natuurlijke hulpbronnen. In 1492 ontdekte Columbus Amerika in opdracht
van het Spaanse koningspaar, wat leidde tot de vestiging van Spaanse kolonies in het Caribisch gebied
en Latijns-Amerika. Hier vestigden ze factorijen, wat leidde tot de opkomst van een trans-Atlantische
slavenhandel.
DE REFORMATIE
De Reformatie was een religieuze hervormingsbeweging die ontstond in de 16e eeuw als reactie op de
corruptie en misstanden binnen de Katholieke Kerk. Een van de belangrijkste figuren van de Reformatie
was de Duitse theoloog Maarten Luther. In 1517 spijkerde Luther zijn 95 stellingen op de deur van de
slotkerk in Wittenberg, waarin hij kritiek uitte op de praktijken van de kerk, met name de verkoop van
aflaten. Deze gebeurtenis wordt vaak beschouwd als het startpunt van de Reformatie.
Luther's ideeën verspreidden zich snel door Europa dankzij de recente uitvinding van de boekdrukkunst.
Zijn kernboodschap was dat de Bijbel de enige autoriteit moest zijn in religieuze zaken en dat gelovigen
rechtstreeks toegang hadden tot God, zonder tussenkomst van priesters. Dit leidde tot de opkomst van
het protestantisme als een alternatieve vorm van christendom.