Thema 4: KNO
Otitis media
Otitis media acuta (OMA) is een infectie van het middenoor met daarbij ophoping van vocht achter
het trommelvlies. Verwekkers van OMA zijn bacteriën en virussen. Meestal worden virale infecties
vanuit de bovenste luchtwegen gecompliceerd door een bacteriële infectie van het middenoor.
Kinderen zijn hier vatbaarder voor dan volwassenen, omdat bij hen de buis van Eustachius
horizontaler loopt, waardoor het middenoor minder goed gedraineerd wordt. Naast een jonge
leeftijd verhogen een eerdere otitis media, familiair voorkomen van otitis media en blootstelling aan
tabaksrook het risico op OMA. Kinderen die naar een kinderdagverblijf gaan, lopen hier meer risico
op dan andere kinderen. Symptomen van OMA zijn acuut ontstane oorpijn met of zonder koorts en
soms otorroe. Dit kan gepaard gaan met doofheid. Heel jonge kinderen hebben minder uitgesproken
oorklachten en vaker algemene klachten zoals nachtelijke onrust en prikkelbaarheid, en meer
gastro-intestinale klachten zoals buikpijn, verminderde eetlust, misselijkheid en braken.
Diagnostiek: bij otoscopie wordt een rood, dof, bomberend (uitpuilend) trommelvlies gezien, soms
met een vochtspiegel achter het trommelvlies. Bij een loopoor is er sprake van pus in de gehoorgang
en kan een perforatie van het trommelvlies zichtbaar zijn. De behandeling bestaat uit gerustelling en
voldoende hoog gedoseerde pijnstilling (pcm en ibu). Behandeling met antibiotica heeft weinig tot
geen invloed op de ernst en duur van de klachten. Het wordt echter wel voorgeschreven als er
sprake is van ernstig ziek zijn, een verhoogd risico op complicaties of aanhoudende koorts (>3
dagen).
Een OMA gaat bij de meeste gezonde kinderen vanzelf over binnen een week. Als de infectie voorbij
is, kan de vochtophoping nog enkel weken tot maanden aanhouden. Dit wordt otitis media met
effusie (OME) genoemd en kan gehoorverlies tot gevolg hebben. Ernstige complicaties zijn bij OMA
zeldzaam. Vooral kinderen onder de 6 maanden, mensen met anatomische afwijkingen in het keel-
neus-oorgebied en mensen met immuunsuppressie lopen risico op een lokale uitbreiding van
de infectie met een mastoïditis (ontsteking van het rotsbeen) of meningitis tot gevolg.
BPPD, Ziekte van Ménière, neuritis vestibularis, labyrintitis
Benigne paroxysmale positieduizeligheid (BPPD)
BPPD is een aandoening met aanvalsgewijze kortdurende vertigo bij bepaalde posities van het
hoofd. BPPD wordt veroorzaakt door debris (gruis) in de halfcirkelvormige kanalen. De zorgt
voor veranderingen in de registratie van de hoofdpositie. Risicofactoren zijn een hogere
leeftijd, een eerdere aandoening van het oor of evenwichtsorgaan, hoofdtrauma en
langdurige bedrust. Het belangrijkste symptoom van BPPD is een aanval van heftige vertigo die Kiepproef
uitgelokt wordt door het bewegen van het hoofd. Deze aanval duurt meestal kort; van een tiental
seconden tot hooguit een minuut. Soms gaat dit gepaard met misselijkheid en braken en bleekheid.
80
