Dit is mijn samenvatting van een deel van het boek Tekstanalyse van Joyce Karreman. Ik moest voor het vak Communicatie en cognitie hoofdstuk 2 en 6 leren, dus dat zijn de twee hoofdstukken die je in deze samenvatting vindt.
COMMUNICATIE EN COGNITIE
SAMENVATTING BOEK: TEKSTANALYSE
HOOFDSTUK 6: GENREANALYSE
Inleiding
• Een tekstgenre moet voldoen aan bepaalde tekstconventies om als zodanig herkenbaar te zijn
en geaccepteerd te worden
• Afwijkingen van genrespecifieke conventies zijn toelaatbaar, wanneer:
• De afwijkingen het doel van het genre niet veranderen
• De afwijkingen gebruikt worden voor originaliteit
• Regels van een genre gelden binnen een zekere periode en kunnen door de tijd heen
veranderen, zonder dat het genre zelf verloren gaat
• Genreanalyse kijkt naar: functie, inhoud, taalgebruik en vorm van de tekst
Achtergronden van de genreanalyse
Soorten redevoeringen klassieke retorica
1. Juridische redevoering: de rechters overtuigen van de schuld of onschuld
2. Politieke redevoering: het publiek overtuigen van nut of onnut van beleid
3. Gelegenheidsredevoering: lof of kritiek toezwaaien naar iemand
• Verschillende genres, want verschillend:
• Communicatief doel
• Beoogde doelgroep
• Toonzetting en structuur
Tekstgenre = wordt gevormd door een categorie teksten die zich kenmerken door overeenkomstige
conventies aangaande:
• Context en communicatief doel
• Inhoud en structuur
• Linguïstische kenmerken
• (Grafische vormgeving)
Prototype van Rosch
• Oorsprong in de cognitieve psychologie
• Ook wel omschreven als categorisatiemethode
• Categorieën zijn gestructureerd volgens een glijdende schaal van lidmaatschap. Iedere
categorie kent leden die meer of minder representatief zijn
o Dit komt omdat mensen intuïtief de behoefte hebben om waarnemingen in categorieën in
te delen
o Perifere leden = zorgen voor overlap en zijn moeilijk te duiden
• Het doel vormt de kerneigenschap van het genre
• De zender kan invloed uitoefenen op de inhoudelijke, structurele en linguïstische
eigenschappen
1
, Medium = drager van een tekst (krant, tijdschrift, twitter)
Registeranalyse = geeft betekenis aan linguïstische kenmerken door ze te koppelen aan de
gebruikssituatie van de tekst
Stijlanalyse = ziet linguïstische kenmerken als reflectie van esthetische voorkeuren
Genreanalyse = kijkt of linguïstische kenmerken van een complete tekst passen binnen de
taalgebruiksconventies en communicatiedoelen van specifieke tekstgenres
• Lezers hebben verwachtingen t.a.v. een tekst → gedeelde verwachtingen tussen zender en
ontvanger maken het begrip genre tot een samengesteld concept
Tradities binnen genreanalyse
• Systemic Functional Linguistics (SFL)
o Specifiek taalkundig georiënteerd
o Met welke linguïstische middelen wordt de sociale functie van het genre gerealiseerd,
rekening houdend met de situatie, het doel en de maatschappelijke relatie tussen zender
en ontvanger
o Grammaticale kenmerken onderscheidend voor genre → bleek niet zo te zijn
• New Rhetorics
o Context staat voorop, nadruk op de communicatieve functie van een tekst binnen de
sociale situatie
o Waarden, normen en attitudes
o Veranderingen in genrecontext → dynamische benadering
• English for Specific Purposes (ESP)
o Combinatie van SFL en New Rhetorics
o Tekstdoel en communicatieve context beïnvloeden de inhoudelijke en formele
eigenschappen van een tekst
Steen (2011): Bij herhaaldelijk gebruik van een tekst, wordt de kennis hierover in ons geheugen
geactiveerd en aangevuld. Ons geheugen bevat per genre een ander schema met specifieke kennis.
Sociaal constructivisme
• Op basis hiervan worden genrekenmerken gezien als de wisselwerking tussen de tekst en de
context→ dynamische benadering
• Veranderingen binnen genres worden ingegeven door veranderingen in de sociale werkelijkheid
• Noties uit het sociaal constructivisme met betrekking op genreanalyse
1. De context kan de inhoud van vorm van de tekst beïnvloeden
2. De tekst kan invloed hebben op de context
3. Een genre ontstaat door herhaaldelijk gebruik van een tekst met specifieke kenmerken in
een specifieke context
Stereotyperingsprincipe = participanten zijn verrast als in een context een ander soort tekst wordt
gebruikt dan verwacht
Regels voor communicatief gedrag zijn verschillend voor verschillende sociale culturen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saskiakluiters. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,24. Je zit daarna nergens aan vast.
