College aantekeningen
Aantekeningen Nieuwste Tijd II
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Mijn aantekeningen van de cursus Nieuwste Tijd II uit de bacheloropleiding Geschiedenis van de Radboud Universiteit
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Aantekeningen Nieuwste Tijd IIHoorcollege 10-04-2024: Het verhaal van OORLOG in de 20e eeuw
Het traditionele plaatje van de geschiedenis.
o Verslagen en oorlogen, wie won deze?
Vandaag
o Problematiseren.
o Historiseren.
o Structurele kenmerken.
o Breder perspectief.
Centrale vragen
I. Wat is oorlog? Een strikte definitie
II. De grote oorlogen van de 20e eeuw: de 1e, de 2e en de Koude
III. Wat is oorlog? Een herziene definitie na 1989
Oxford Reference: Wetenschappelijke definities.
Oorlog
o Gewapend conflict tussen machten/organisaties.
o De macht om van onderdanen middelen en offers te vragen.
o Beperkend, want:
- Geen cyberoorlog.
- Niet alleen met geweld (Koude Oorlog).
- Niet alleen het psychologische aspect.
- “Overheersing” mist.
- Oorlog beperkt tot het militaire conflict.
Inzoomen Uitzoomen Nog verder uitzoomen
Militaire strategie. Samenleving, Staatssoevereiniteit.
maatschappelijk fenomeen.
Technologische Beschaving en vooruitgang. Geweldsmonopolie.
ontwikkelingen.
Oorlogsleiders. Mondiale verhoudingen (“de Rechtvaardiging van
wereldorde”), vergelijking geweld.
tussen verhoudingen.
Oorlogsberichtgeving.
= Tegenstrijdig beeld van wat oorlog eigenlijk is.
1
, - Maar: Nog weinig vergelijkingen tussen oorlogen.
Bepaald door de nationale herinneringscultuur van een natie (NL weinig
van WOI).
Wegschuiven negatieve herinnering (Indonesische
onafhankelijkheidsoorlog in NL).
WOI: Laboratorium voor “totale oorlog”
o Vergelijking Ieper met Bachmoet.
- Overeenkomsten WOI met Oekraïne-oorlog:
Totale verwoesting: Tactiek van de verschroeide aarde.
Gevecht om materiaal. Wie kan het snelste hieraan komen, wie heeft de
beste bondgenoten?
Loopgraven.
Beste patstelling tussen vechtende machten.
o Totale oorlog: Elk aspect van de samenleving staat in het teken van de oorlog.
- Elke burger potentiële soldaat en slachtoffer.
o Klassieke verhaal:
- Strategie en technologie
- Realpolitik en balance of powers
- Contrast met de periode ervoor (vooruitgangsgeloof).
- Oorlogsrecht
Jus ad belllum: Wanneer mag je in oorlog treden?
Jus in bello: Recht in de oorlog?
- Oorlogsschuld
Poging internationaal tribunaal.
o Verplaatsen in WOI:
- ‘Ongekend’ – het referentiekader van de Balkanoorlogen
Zat niet vers in het geheugen.
Beetje in de media, voor het eerst tijdens de oorlog.
Schrikbeeld: Buitengewoon gewelddadig.
Voortdurend conflict: Typisch van de Balkan.
- Technologische krachtsverschillen
- Massale oorlogsvoering en burgerslachtoffers
- Oorlog in de huiskamer: beelden en berichtgeving
o Politiek-sociaal perspectief: Wat betekent politiek voor de mensen onderop?
- Tegenstrijdig/genuanceerd beeld oorlog.
- Vrouwenkiesbeweging enorme impuls in WOI.
Debat rol van vrouwen in de samenleving tijdens oorlog, zou vrede en
veiligheid bevorderen. Internationaal vraagstuk.
Vrouwenrechten bespoedigd door oorlog.
- Ook:
Algemeen kiesrecht.
Landhervormingen: Ander gebruik verwoest land.
Medische innovatie: Veel te danken aan oorlogsartsen, ook psychologisch
aspect. Verworpen, behalve methode van bloedtransfusie.
2
, Revanchisme – pacifisme: Oorlog trigger voor revoluties en volgende
oorlogen?
Verklaring WOII, maar veel complexer.
Veel oud-soldaten voor het pacifisme.
WOII: Totale oorlog met andere middelen.
o Klassieke verhaal:
- Klassieke militaire, politieke en ideologische confrontatie tussen twee allianties:
Het evenementiële verhaal, daaronder diepere lagen waar de historici naar moeten
kijken.
Helden
Veldslagen
Holocaust
o Revisionisme (casus NL-geschiedschrijving):
- Tweede tak binnen de geschiedschrijving: Hoe is de geschiedenis verwerkt? Hoe
werkt deze door in onze tijd/maatschappij?
- Ontwikkeling:
Militair conflict - 50s
Concentratiekampen nog gebruikt als opvangkampen.
Holocaust en onderdrukking - 60s
Begraafplaatsen heringericht.
Belangrijke historici in de 50s/60s: Lou de Jong: Vraagstuk moreel goed
of fout?
Slachtoffers (en daders) - 80s
Erkenning lot Duitse burgers.
Alledaagse oorlog - 00s
Het vraagstuk van goed en fout ter discussie
Dagelijks leven in oorlogstijd
Beleid en bestuur onder de bezetting
- Revisionisme:
Morele schema goed en fout doorbreken.
Grijs gebied, maar argumenteren nog in hun terminologie.
- Tegenwoordig: Wegblijven van veroordelen, kijken naar onderop.
o Politiek-sociaal perspectief:
- Dagelijks leven: Ging gewoon door, 2 Elfstedentochten.
- Overheid ging ook door: IJzeren ring van verantwoordelijkheden.
Duitse wetgeving die nu nog bestaat: Zwemdiploma’s.
- Alledaagse criminaliteit.
Probleem fietsendieven: Enige vervoersmiddel in de oorlog, kon leiden tot
armoede! Veel aandacht in de rechtszaken.
3
, Koude Oorlog: Dreigende WOIII met kernwapens.
o Klassieke verhaal:
- Wapenwedloop
- Systeemconflict: militair en maatschappelijk
- Bipolaire wereldorde
- Totale oorlog in de zin van maatschappelijke gevolgen
- Proxy conflict: Oorlog elders uitgevochten: Korea- en Vietnamoorlog.
Nu: Oekraïne-oorlog.
o Politiek-sociaal perspectief:
- Wederzijdse beïnvloeding leger en maatschappij:
Post-militaire samenleving:
Dienstplicht.
Tolerantie t.o.v. oorlogsslachtoffers.
Alomtegenwoordigheid leger.
Na 1989: Terrorisme en hybride oorlogsvoering.
o Het Westen keek zeer positief naar het einde van de Koude Oorlog.
- Nooit meer oorlog: Vredesdividend.
- Francis Fukuyama, The end of history. Naïef hoopgevend.
Triomf liberale democratie.
- Reactie: Eric Hobsbawn, The Age of Extremes.
Geweld blijft doorgaan, vraag is alleen waar en wanneer.
- Positivisme overheerste.
Koude Oorlog heeft geen duidelijke conclusie. Koude Oorlog 2.0?
o Proxy-conflicten.
o Autoritaire regimes.
o Terugkerende geweldsuitbraken.
Post 1989: Een nieuwe definitie van oorlog:
o Asymmetrische oorlogsvoering:
- Westfalen statensysteem
verworpen.
- Terrorisme.
- Guerrilla-oorlog.
- Politieke moorden, gijzeling en
kapingen.
o Interstatelijke en intrastatelijke
gewapende conflicten.
o Voortduring proxy-conflicten.
o Pseudo-staten en entiteiten.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper biglonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen