Hoorcollege 7 Interculturele psychologie
Internationale definitie van Social Work: “Social work is a practice-based profession and an
academic discipline that promotes social change and development, social cohesion, and the
empowerment and liberation of people. Prinicples of social justice, human rights, collective
responsibility and respect for diversities are central to social work. Underpinned by theories
of social work, social sciences, humanities and indigenous knowledge, social work engages
people and structures to address life challenges and enchance wellbeing. The above
definition may be amplified at national and/or regional levels.”
Wat is cultuur? HOOFDSTUK 2
Herskovits: Definieerde cultuur als ‘the man made part of the environment’. Met een
subjectief deel dat naar normen en waarden en opvattingen verwijst en een objectief deel dat
naar observeerbare producten verwijst als boeken en instrumenten, bouwwerken.
Jan Pieter van Oudenhoven: Cultuur is een door een gemeenschap gedeeld systeem van
waarden, normen, ideeën, attitudes, gedragingen, communicatiemiddelen en de producten
ervan die van generatie op generatie worden opgeleverd.
Belangrijke aspecten van cultuur
Het wordt niet door iedereen in gelijke mate gedeeld
Beïnvloedt het gedrag van mensen in een gemeenschap, maar andersom hebben
individuen ook invloed op de cultuur
Cultuur staat niet vast (statisch) maar is adaptief en richt zich naar omstandigheden
Overdacht vindt plaats door enculturatie en socialisering
Cultuur is niet ras maar cultuur en etniciteit zijn meer met elkaar verwante begrippen
Cultuur is niet nationaliteit
Ontstaan van culturele verschillen, de Ecoculturele benadering (Triandis):
Ecologie Cultuur Enculturatie Individuele eigenschappen Gedrag
Ecologie: Bijvoorbeeld het weer, of een land waterrijk is of niet, bergen, insecten, etc.
Enculturatie: Invloed van de cultuur op de persoon, bijvoorbeeld landen in een warm
klimaat hebben meer geweld dan landen in een koud klimaat.
Socialisatie: Gerichte normatieve vorm van enculturatie. Bijvoorbeeld, koranonderwijs,
catechisatie, etc.
Yuta: Nationale reinheidobsessie in het dagelijks leven in India.
Commentaar op de ecoculturele benadering:
De ecoculturele benadering is onvolledig, want de variabelen zijn niet altijd in
dezelfde volgorde.
De biologische grondslag van menselijk gedrag wordt niet meegenomen als oorzaak
van gedrag
De elementen in de schakel hoeven niet allemaal te worden doorlopen
Cultuurdimensies (Hofstede, 2001):
,4 dimensies:
Machtafstand: Verwijst naar de ongelijkheid van mensen in een bepaalde
samenleving in verschillende gebieden (rijkdom, macht, wetten/regels)
Onzekerheidsvermijding: Geeft de behoefte aan zekerheid in een bepaalde
samenleving weer
Individualisme vs. Collectivisme: Gaat om hoe sterk een band is tussen het individu
en allerlei groepen (familie, werk, buurt)
Masculiniteit vs. Femininiteit: Sociale rollen die twee seksen in een samenleving
vervullen.
o Masculien mannelijke gerichtheid op assertiviteit, prestaties, succes en
geld verdienen
o Feminien de rol van zorg voor anderen en de leefomstandigheden,
bescheidenheid, intuïtie en emoties
o In feminiene landen verschillen de seksen nauwelijks wat betreft normen,
waarden en handelingen en is de zorg voor leefomstandigheden groter.
Bijvoorbeeld Nederland en Zweden.
o In masculiene landen zijn de verschillen in rolpatronen er groot, zoals Japan.
Commentaar op de cultuurdimensies:
Met name IBM medewerkers die zijn onderzocht
Culturele verschillen tussen IBM medewerkers uit verschillende landen, er zijn per
definitie nationale verschillen
De gegevens zijn al meer dan dertig jaar oud
Methodologie en wetenschapstheorie bij Cross-culturele psychologie
Karl Popper (1967): Wees erop dat wetenschappelijke uitspraken de werkelijkheid niet
gewoon afbeelden. Ze maken altijd gebruik van een model.
Bij intelligentie is het lastig om dingen met elkaar te vergelijken, er komt een discussie over
wat intelligentie nou precies is. Bij bijvoorbeeld genderstudies en racisme is dat gelijk
duidelijk. Als wetenschaper kijk je vanuit de bril van de in jouw cultuur overheersende
interpretatie.
“Science may be described as the art of systematic oversimplification”- Karl Popper
Universele gedragingen
Fysiologische behoeften
Sport en kansspel
Feesten organiseren en grappen maken
Geschenken geven, begroeten en gastvrij zijn
Potentiele partners het hof maken, dansen
Verwanten benoemen (oom, tante)
Begrafenissen
Bezoeken afleggen
Cultuur en taal: waarnemen, denken en intelligentie:
Cultuur en taal zijn nauw met elkaar verweven, vaak is taal een van de onderscheidende
kenmerken van een culturele groep, bijvoorbeeld straattaal, Fries, etc.
Cultuuraccommodatie: Het leren van de bijhorende culturele attitudes (houdingen) en
waarden. Linguïsten (taalkundigen) noemen dit ook wel de Sapir-Whorfhypothese.
, Sapir-Whorfhypothese: Stelt dat mensen uit verschillende culturen verschillend denken
omdat ze een andere taal gebruiken.
Cultuuraffiliatiehypothese: Tweetalige identificeert zich met de cultuur van de taal die hij/zij
op dat moment spreekt.
Priming: Het activeren van associaties in het geheugen. Door het gebruik van de ene of
andere taal worden allerlei cognities geactiveerd. Bijvoorbeeld door korte afbeeldingen te
laten zien aan Chinezen waarbij Chinese kenmerken werden getoond zoals de vlag, stokjes,
etc. Wordt veel gebruikt in experimentele psychologische onderzoeken
Cultuur en cognitie
Cognitie: Heeft meerdere betekenissen, bijvoorbeeld het vermogen om kennis op te nemen
en te verwerken en zaken als waarnemen, denken, taal, bewustzijn, geheugen, etc.
Mueller-Lyerillusie (Carpentered world hypothesis)
Mensen die gewend zijn aan scherpe hoeken, bijvoorbeeld een kamer hebben deze illusie
sterker dan mensen die in het oerwoud leven.
Fundamentele attributiefout: Je eigen gedrag aan de situatie koppelen, maar het gedrag
van de ander aan de persoon toeschrijven. (een verschil in oosterse en westerse culturen)
Attributie is een verklaring die je geeft aan wat er in je sociale omgeving gebeurt.
Mondelinge verhalen worden beter onthouden in een mondelinge cultuur dan in een cultuur
waarin geschreven wordt. Geheugenprestaties worden beter als ze consistent zijn met de
eigen culturele bagage. Scholing is vooral van invloed op geheugen omdat daar strategieën
worden aangeleerd.
Kleurenwaarneming:
Er zijn weinig culturele verschillen in het vermogen om kleuren te onderscheiden. Wel in het
aantal labels om kleuren te benoemen:
Rood: Opvallend en actief
Zwart en grijs: Wordt in veel culturen als slecht gezien
Blauw en groen: Wordt als goed gezien, zijn natuurkleuren
Wit: Wordt bijna over de hele wereld als goed gezien
Gevoelens die kleuren oproepen hebben een universeel patroon.
Cultuur en intelligentie:
De definitie van intelligentie loopt sterk uiteen, net zoals de meting over intelligentie.
Intelligentie is voor een gedeelte erfelijk bepaald en kan dus niet gemakkelijk worden
verworven.
Antwoordneigingen kunnen verschillen, misschien zeggen mensen in andere culturen veel
sneller ja op iets.
