Dit document bevat de aantekeningen van de colleges van methoden en technieken van . Dit vak wordt gegeven aan studenten van de premasters Orthopedagogiek en Onderwijswetenschappen van het SPO/RUG.
Aantekeningen colleges Methoden en technieken in de
sociale wetenschappen SPO 2023 - 2024
Inhoud
Methoden en technieken van onderzoek in de sociale wetenschappen ................................................ 2
College 1 – Benaderingen van onderzoek en het onderzoeksplan, conceptueel model .................... 2
College 2 – Onderzoekstypen en onderzoeksontwerpen.................................................................... 8
College 3 – Observeren, bestaande data, ethische overwegingen ................................................... 15
College 4 – Data verzamelen: interviews en steekproeftrekking ...................................................... 21
College 5 – Ideaal model effectonderzoek ........................................................................................ 25
College 6 – Effectonderzoek: methodologische problemen.............................................................. 31
College 7 - Effectonderzoek: methodologische mogelijkheden ....................................................... 35
Responsiecollege ............................................................................................................................... 40
,Methoden en technieken van onderzoek in de sociale wetenschappen
College 1 – Benaderingen van onderzoek en het onderzoeksplan,
conceptueel model
Wat is onderzoek?
- Doelgerichte activiteit om nieuwe kennis op te doen voor het helpen oplossen van een probleem.
- Hoe onderzoek wordt gedaan, hangt af van het beeld van de werkelijkheid (er kan op verschillende
manieren naar de werkelijkheid worden gekeken).
- Wat vroeger objectief was, hoeft het nu niet meer te zijn. Klimaatverandering is nu heel anders dan
vroeger.
Ontologie: hoe de wereld wordt gezien.
‘Dat is een stoel.’
Epistemologie: hoe de wereld
onderzocht moet worden. ‘Hoe weet je
dat het een stoel is? Wat zit er in een
fles? Je denkt dat er water in zit.’
Methodologie: hoe de dataverzameling
het beste kan verlopen. Dit kan
bijvoorbeeld met een vragenlijst.
Methode: details over dataverzameling.
Hoe de dataverzameling echt ging.
Methodologie/methode is verschillend!
Wat is wetenschappelijk onderzoek?
- Streven naar kennis en theorievorming
- Empirische uitspraken
- Systematische benadering (methodologische spelregels):
a. toetsbare uitspraken,
b. controleerbaar,
c. repliceerbaar
- Voortbouwen op werk van voorgangers (cumulatief = dingen samenvoegen)
-> Wetenschap is systematische theorievorming
Twee benaderingen van wetenschappelijk onderzoek
Empirisch-analytisch Empirisch-interpretatief
Je analyseert dingen Je interpreteert dingen, vaak bij kwalitatief
onderzoek
Afstand tot onderzoekseenheden Geen afstand tot onderzoekseenheden
Objectief Subjectief
Meten Begrijpen/beschrijven
Kwantitatief Kwalitatief
We proberen meer ….. te hebben/zijn Afstand tot onderzoek wordt definieert;
probeert niet objectief te zijn
,Triangulatie
- Onderzoek met verschillende methoden
- Probleem vanuit meerdere kanten bekijken
- Driehoeksmeting
- Verhogen betrouwbaarheid (kwaliteit verbeteren)
- Probleemstelling aanpakken met meerdere onderzoeksmethoden
Typen wetenschappelijk onderzoek (fundamenteel en praktijkgericht)
- Fundamenteel onderzoek richt zich op grondbeginselen; kennis creëren omwille van kennis
- Bij praktijkgericht onderzoek pas je verkregen kennis toe; problemen oplossen of plannen
ontwikkelen.
- Beide vormen van onderzoek komen in vrijwel elk wetenschappelijk vakgebied voor
De empirische cyclus is een model hoe fundamenteel onderzoek eruit ziet. Je begint altijd met een
observatie. Je kunt verschillende dingen observeren.
Inductie – Je doet een observatie en je bedenkt hierbij een theorie uit. Dit is vooral bij kwalitatief
onderzoek. Je gaat er open in en je ontwikkelt hierbij een theorie.
Deductie = Meer bij kwantitatief onderzoek. Je hebt al een theorie/methode en die ga je toetsen.
, Kenmerken onderzoeksbenaderingen
Kwantitatief Kwalitatief
Deductie Inductie
Toetsen van theorie Opstellen van theorie
Objectieve metingen Subjectieve interpretaties
Deductie van hypothesen
Specifieke uitspraken afleiden uit algemene uitspraken
- Theorie: ‘Alle vogels kunnen vliegen.’
- Aanname: Dit is een vogel.
- Hypothese: Deze vogel kan vliegen.
- Empirische waarneming: Dit is een vogel, maar het vliegt niet!
- Toetsing: Hypothese is gefalsificeerd.
- Evaluatie: Conclusie: ‘Geen vogel’ of ‘In tegenspraak met theorie’
Probleemstelling in onderzoeksplan
- Wat wil je weten = vraagstelling
- Fundamenteel (theoretisch) onderzoek: hiaten/tegenstrijdigheden in de wetenschappelijke kennis
- Praktijkgericht onderzoek: probleem afkomstig van opdrachtgever, vaag/globale weergave van het
probleem -> concretiseren, huidige vs. Gewenste situatie
- Waarom wil je dit weten? Waarom belangrijk? = Doelstelling
Inzicht te krijgen in, relevantie: theoretisch, praktijkgericht of beide
- Welk theoretisch raamwerk? -> Conceptueel model
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Shanna123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,46. Je zit daarna nergens aan vast.
