College aantekeningen
Hoorcollege aantekeningen Forensische Victimologie
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
De aantekeningen van de hoorcolleges van forensische victimologie met uitgewerkte reken voorbeelden
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
IntroductievideoForensische victimologie
- Oorspronkelijke victimologie: sterk georiënteerd op het strafrecht (focus op eigen rol
slachtoffer bij totstandkoming misdrijf)
- Hedendaagse victimologie: ook georiënteerd op andere rechtsgebieden dan het strafrecht >
allerlei andere rechtsgebieden waarin slachtoffer een rol speelt
“forensisch”:
- Strafrecht
o Risicotaxatie en bescherming
o Opsporing
o Vervolging
o Berechting
o Compensatie > schadevergoeding
- Civiel recht
o Compensatie > bijv. onrechtmatige daad procedure
o Risicotaxatie en bescherming > bijv. matregelen ter bescherming van jeugdige
slachtoffers (uithuisplaatsing)
- Bestuursrecht
o Risicotaxatie en bescherming > beschermen vermoedelijke slachtoffers huiselijk
geweld
o Compensatie -> Tegemoetkoming schadefonds geweldsmisdrijven > aan slachtoffers
of nabestaanden
Iedereen die buiten de boot van het strafrecht valt kan bij dat fonds een
tegemoetkoming in geleden schade aanvragen
o Uitkering wegens arbeidsongeschiktheid
Forensisch-victomologische onderwerpen
- Bepaling slachtofferschap
o Vaststelling geloofwaardigheid en betrouwbaarheid verklaringen
- Schadevaststelling > gevolgen die slachtofferschap voor het slachtoffer heeft gehad
o Omvang en aard erg lastig vast te stellen > psychische schade is subjectief van aard
- Vaststelling causaliteit > gaat het om gevolgen die daadwerkelijk door het misdrijf zijn
ontstaan
- Risicotaxatie
Toetsing
- Tentamen > vraag bij elk leerdoel
- Schriftelijke opdracht > adviseren over wel of geen tegemoetkoming worden toegekend aan
aanvraag
- 13 maart tentamen, open vragen + rekenmachine toegestaan
Schriftelijke opdracht
- 1 maart concept + 15 maart eindversie
WEEK 1 > EMANCIPATIE EN JURIDISCHE KADERS
,TVOH > relevant in kader van deze crusus slachtoffers zijn gaan spreken en vraag is of wat
slachtoffers zeggen daadwerkelijk gebeurd is en ook op de manier dat zij verklaard hebben hoe
kunnen we bepalen wat het slachtoffer beweert waar is?
Slachtofferemancipatie: een korte geschiedenis :
Verschillende factoren slachtofferemancipatie > kentering > slachtoffer toch weer formele rol in
strafproces (Groenhuijsen, 2008) verklaringen hiervoor:
- (1) Toegenomen mondigheid burgers
- (2) Terroristische acties in jaren ‘70 vorige eeuw
- (3) Vrouwenbeweging
- (4) Toename criminaliteit > misschien wel vermeende toename belangrijke factor
o Na jaren 90 daling criminaliteit
o Steeds meer landen van jaren 70/80 ook via slachtoffer survey in kaart brengen hoe
het gesteld is met criminaliteit > veel meer criminaliteit dat men uit de
politiegegevens kon opmaken strafrecht kennelijk niet voldoende om criminaliteit
aan te pakken > ook preventie en slachtoffer betrekken bij strafproces
Succesvolle slachtofferbeweging > kenmerken:
- Geschikte aanleiding > bijv uitzending BOOS
o Bij voorkeur iets dat in media breed wordt uitgemeten > groot bereik
o Geschiktheid bepaald door de punten hieronder, eigenlijk moet er vooral een
aanleiding zijn
- Vertolker(-s) met aanzien (“law of the few”) > iemand dier zichtbaar is voor het publiek (Tim
Hofman)
o Paar mensen die in de media geluid naar voren brengen > hoeven geen slachtoffers
te zijn
- Wetenschappelijke onderbouwing
- Juiste timing en politiek klimaat
- Media-aandacht
6 cases relevant voor deze cursus:
(1) > WOII
- Vlak na oorlog > slachtoffermarginalisatie
- Neurenbergprocessen > Holocaust misschien wel ultieme vorm van criminaliteit > misschien
wel ergste vorm van slachtofferschap. Slachtoffers hadden geen enkele rol in die processen
o Uitsluitend als getuige
o Een uitzondering > verzetsstrijders > regeling waarop zij een beroep konden doen als
zij slachtofferervaringen hadden in het kader van die verzetsuitvoering (bijv.
gevangen gezeten)
- Emancipatie begin jaren 70 > pas toen voor andere slachtoffers voorzieningen en regelingen
- De drie van breda > voornemen om deze drie gratie te verlenen > laatste dagen van hun
leven in Duitsland doorbrengen Gigantische protesten
o Professor Bastiaans > kwam op voor belangen holocaust overlevende > kz-syndroom
(concentratiekamp syndroom) > ontzettend belangrijk dat overheid
vergoedingsregelingen in het leven roept, maar ook helpen bij psychische klachten
- Resultaten slachtofferbeweging >
o Hulpverlening slachtoffers WOII
Tot jaren ‘70:
Hulpverlening gericht op praktische (huisvesting, kleding, voedsel) en
medische zorg
, Begin jaren ‘70: Lobby Bastiaans: Opkomst psychosociale hulpverlening (bijv.
oprichting Stichting Centrum Postconcentratiekamp Syndroom, de voorloper
van de Stichting Centrum ’45)
o Schadevergoeding slachtoffers WOII
Kort na de Tweede Wereldoorlog:
1947: Wet buitengewoon pensioen (uitsluitend verzetsslachtoffers)
o schadevergoeding actief slachtofferschap
Eind jaren ’40 – eind jaren’60:
o Rijksgroepregelingen (als onderdeel Algemene Bijstandswet)
o zorgverlening passief slachtofferschap
Begin jaren ‘70 – helft jaren ‘80:
o 1971: Omkering bewijslast Wet buitengewoon pensioen
o 1972: Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers
o 1984: Wet uitkering burger-oorlogsslachtoffers 1940-1945
1994: Tijdelijke vergoedingsregeling psychotherapie naoorlogse
generatie (transgenerationeel slachtofferschap > doorwerking van
als je moeder seksueel misbruikt is dat dat ook doorwerking heeft op
kinderen) ook iets geregeld voor kinderen
- Omkering bewijslast > uitkering pakte niet zo goed uit
o Ziekte of gebrek gevolg van verzet in de oorlog?
Deden dit tevergeefs > jurdisch moeilijkheidje > gevolgen of schade moest
aangetoond worden dat die in causaal verband stonden tot ervaringen die je
in de oorlog had meegemaakt
Tot 1971: Bewijslast causaal verband bij slachtoffer bewijsprobleem >
komt door tijdsverloop > bijna nauwelijks aantonen dat wat jij nu ervaart
door die ervaring toen
Vanaf 1971: Bewijslast ontbreken causaal verband bij Buitengewone
Pensioenraad bewijslast ipv bij slachtoffer bij uitkeringsinstantie
Causaliteit verondersteld, tenzij anders kon worden bewezen
(2) > Vietnam
- Tijdens en vlak na de oorlog:
o Weinig tot geen maatschappelijke steun vanuit Amerikaanse publiek
o Vietnamvets werden gezien als gevaarlijke gekken >
Eerste oorlog van waar beelden rechtstreeks in de huiskamer
terechtkwamen
Vietnam veteranen die terugkwamen werden als een soort gekken gezien >
deden verschrikkelijke dingen (getraumatiseerd en gedrogeerd)
- Van baby killer tot held > eind jaren 7-0 begin jaren 80
o Vietnamvets werden gezien als helden > moest iets worden gedaan; hadden hulp
nodig
o Verdienden erkenning…
- VVAW en ‘street corner psychiatry’ > psychiaters gingen zich ermee bedoelen > lobby voor
erkenning leed
o Street corner psychiatry > patient samen met behandelaar de straat op om belanegn
te bepleieten
- Resultaten van deze slachtofferbeweging:
o PTSS erkend als stoornis in DSM (1980)
PTSS als grondslag uitkering wegens “combat-related injury” > hadden
diagnose om op terug te vallen vaak juridisch vereiste
PTSS als grondslag voor “NGRI”-verweer >
, Verhoogd risico om in strafrecht terecht te komen lukte steeds
vaker om leed als verklaringen te geven en te gebruiken als
schulduitsluitingsgrond
o War veterans memorials en onderscheidingen
o GGZ-centra voor getraumatiseerde oorlogsveteranen > gespecialiseerde vormen van
zorg
(3) > De Molukse acties
- Jaren 70 terroristische acties door Molukse jongeren > zelfstandige staat op de Zuid-
Molukken. Was hen beloofd als blijk van dank voor meevechten in Indonesië. Zo gefrustreerd
dat ze acties gingen voeren om alsnog zelfstandige staat af te dwingen > gijzelingsactie
Indonesische ambassade & Treinkapingen
- Resultaten slachtofferbeweging: Na die acties/ gijzelingen > wat moeten we aan met de
slachtoffers hiervan (best een grote groep mensen) jan Bastiaans liet zich horen > leed van
deze mensen sterke overeenkomsten met oorlogsslachtoffers > Specialistische zorg ook voor
deze mensen -> ook hulpverlening voor specifiek deze groep
o Halverwege jaren ‘70: Centrale Beleids- en Ondersteuningsgroep ten behoeve van de
Nazorg van ex-Gegijzelden (C.B.O.G., o.l.v. Bastiaans)
o Eind jaren ‘70 en halverwege jaren ‘80: Onderzoek Stressgroep RUL: ‘gewone’
slachtoffers (van gijzelingen) hebben ook behoefte aan psychosociale hulp (i.o.v.
C.B.O.G.) > geïnstitutionaliseerde slachtofferhulp
(4) > De vrouwenbeweging
- Altijd belangrijke factor juridische emancipatie slachtoffers
o Verschillende groeperingen die op zijn gekomen voor de belangen van vrouwen
(aanvankelijk vooral slachtoffers verkrachting
o Later ook geweld in de prive sfeer
o Susan brownwhiller > heel belangrijk geweest voor juridische emancipatie > schreef
boek over seksueel geweld waar heel veel vrouwen mee te maken kregen en linkte
dit aan bejegening door politie en justitie > vrouwen vaak niet geloofd werden
o Vrouwen in VS daadwerkelijk de straat op > waaide over door tv naar ons land
Dolemina’s > gingen naar Amerika ook om te kijken hoe het daar ging in
Ned soortgelijke initiatieven
- Resultaten slachtofferbeweging (1):
o Diverse belangenorganisaties (o.a.):
1975: Vrouwen Tegen Verkrachting
1976: Vrouwen tegen Seksueel Geweld
1982: De Vereniging tegen Seksuele Kindermishandeling binnen het gezin -
1983: Tegen haar wil
o 1973: telefonische hulplijnen
o 1974: blijf-van-mijn-lijf-huis A’dam
- Resultaten slachtofferbeweging (2): > jaren 80 ook in Ned iemand die opkwam voor
vrouwelijke slachtoffers verkrachting en huiselijk geweld (hedy d’Ancona):
o 1982: Kijkduinconferentie > meerdaags congres waar politici, ambtenaren,
wetenschappers en vrouwengroepen etc. bij elkaar kwamen om te praten over
seksueel geweld tegen vrouwen
o 1990: Kabinetsnota ‘Bestrijding sexueel geweld tegen vrouwen en meisjes’
Zij gaf opdracht om onderzoek naar te doen naar de aard en omvang
Bevindingen leidden tot kabinetsnota om deze vormen van geweld aan te
pakken
- Spraakmakende misbruikzaken en tegengeluiden > nogal wat ongeloof
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noanolte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen