Week 1 > introductie, psychische stoornissen, diagnostiek & behandeling :
Psychische stoornis > criterium TBS (in detentie 60%)
- Hoe verder in de strafrechtsketen, hoe meer gestoorden percentueel
- Risico geweldsdelict mensen met een stoornis gelijk aan normale bevolking
TBS > beeld komt er makkelijk van af
- Voor daders ergste straf > moet met je billen bloot + voor onbepaalde tijd
Aantal incidenten met verwarde mensen neemt toe:
- Bezuinigingen > pen rose hypothese = gedwongen psychiatrie en strafrechtsketen
communicerende vaten psychiatrie afbouwen door bezuinigingen > komen in
strafrechtsketen
- Corona tijd > meer psychische problemen vanwege isolement
- De meldingen worden gemeten > toename angst onder burgers? > doen eerder melding
Strafrecht gaat anders om met personen met psychische stoornis > als verdachte kwetsbaar en als
dader minder verantwoordelijk
- TBS vereiste psychische stoornis, ernstig delict, gevaar voor herhaling + gedragsdeskundig
advies
Psychiatrie (=dokter aan de geest) VS neurologie (brein)
Psycho pathologie = studie van de ziekte van de geest
Psychodiagnostiek = proberen te onderscheiden wat er met iemand aan de hand is
Syndroom = vaste verzameling van symptomen (griep)
- Symptomen > koorts, hoofdpijn etc.
Functiestoornissen/symptomen
- Cognitieve (kennende) functies > Bewustzijn, intellectuele vermogens, oordeelsvermogen,
waarneming, denken
- Affectieve functies (gevoelsleven) > Stemming, affect (emotie)
- Conatieve/voluntatieve functies > Executieve functies, psychomotoriek
Verschil psychiatrisch en psychologische diagnostiek
- Dokter > ziek of gezond
- Psycholoog > dimensioneel ipv dichotoom > kijken naar normaalverdeling
o Psychopathie > boven bepaalde drempel normaalverdeling
Verschillende visies op psychiatrische stoornis > pathofysiologische afwijking, verlies betekenis,
schadelijke disfunctie, sociaal construct, onvermogen goede leven te leiden, leed, beperking waar
men niet mee kan omgaan kritisch blijven op wat we labelen als psychische stoornis en hier
afspraken over maken
- probleem > been in natuurwetenschappen, been in geesteswetenschappen
- overkoepelende definitie psychische stoornis = leed, lijden van een patient zelf of haar
omgeving + disfunctioneren
DSM > naamgeving stoornis -> handig op groepsniveau
- Veranderd steeds > samenleving veranderd (afwijkend? > norm veranderd) + andere
ontwikkelingen (bv. vondsten farmaceutisch onderzoek)
- Psychische stoornis volgens DSM > tenminste zoveel van deze synptomen:
o Klinisch significante symptomen in psychische functies
o Disfunctie in psychologie, biologie en ontwikkeling
, Gaan uit van bio-psychologisch sociaal model
o Significante lijdensdruk, beperkingen in functioneren op sociaal/beroepsmatig
gebied
o Reactie op stressor of verlies, passend binnen cultuur
o Niet sociaal deviant gedrag (politiek, religieus, seksueel)
Psychiatrie misbruiken > bv voor gek verklaard worden als je het er niet mee
eens bent
o Disclaimer juridisch gebruik > stoornis in DSM, niet automatisch te gebruiken als
stoornis juridisch gezien
- Kritiek op DSM
o Atheoretisch > staat nergens hoe het komt
o Reductionistisch > beperkt tot 1 term
o Schijn van validiteit > lijkt alsof alle stoornissen erg duidelijk zijn
o Grens met normaliteit > diffuus
o Grenzen onderling > symptomen leiden tot verschillende classificaties
Niet anderszins omschreven (NAO) > je voldoet wel aan
persoonlijkheidsstoornis, maar niet de omschreven dus restcategorie
Comorbiditeit > meerdere aandoeningen
o Cultuurgebondenheid > andere culturen zien iets anders als afwijking norm
o Belangen > rol farmaceutische industrie -> classificatie nodig voor medicijn
Classificatie = beschrijft stoornis
- Groepsniveau en onderdeel diagnostiek
Diagnose = beschrijft stoornis en geeft mogelijke oorzakelijke verklaringen (kwetsbaar makende
factoren, uitlokkende factoren en in standhoudende factoren) aangrijpingspunt behandeling
- Voor individu > bepaald wat je met iemand gaat doen
- Omvat factoren van invloed op beloop en behandeling
- Bepaalt of behandeling geïndiceerd is niet alleen de stempel
- Onderdeel indicatiestelling
Geschiedenis persoonlijkheidsleer:
- Hippocrates > persoonlijkheidstypen obv temperamenten:
o Flegmatisch > onverschillig (LB)
o Cholerisch > LO
o Sanguinisch > meeste in FP (RB)
o Melancholisch > stemming down (RO)
- Carl Jung > typologie > extravert VS introvert
- Eyesenk > van typen naar trekken -> Emotionaliteit, extraversie, openheid, altruïsme en
conscientieusheid (gewetensvol)
- Freud > psychodynamische theorie:
o Id > 2 driften > seksualiteit en dood
o Ego > driften aan ene kant en ideaal vanuit geweten aan andere kant ego houdt
driften in toom door afweermechanisme (zwak bij bordeline)
o Superego > ideaal ik
, Week 2 > psychische stoornissen, diagnostiek en behandeling :
Persoonlijkheidsstoornissen:
Algemene criteria DSM > egosyntoon
- Langdurig patroon disadaptief en inflexibel gedrag op 2 of meer volgende terreinen
o Wijze interpreteren van zichzelf, anderen of gebeurtenissen (cognities)
o Affecten (adequaatheid reacties, intensiteit, draagwijdte) > psychische functies
o Interpersoonlijk functioneren
o Beheersing impulsen
- Veroorzaakt beperkingen/lijden op sociaal, beroepsmatig of maatschappelijk terrein =
psychische stoornis
- Chronische aandoeningen die moeilijk te behandelen zijn
Cluster B > uit zich in interpersoonlijk functioneren dramatisch, emotioneel, extrovert en impulsief
- Theatrale PS
- Borderline PS = Diepgaand patroon van instabiliteit in intermenselijke relaties, zelfbeeld en
affecten en impulsiviteit
o Blijkend uit 5 of meer:
Krampachtig voorkomen verlaten te worden
Wisselingen tussen kleineren en idealiseren
Instabiel zelfgevoel en zelfbeeld
Impulsiviteit (bv geld/seks/middelen/eten)
Terugkerende suïcidale gedragingen/automutilatie
Affectlabiliteit (reactief)
Chronische gevoelens van leegte
Inadequate intense woede (driftbuien, vechten)
Voorbijgaande en aan stress gebonden paranoïde ideeën of dissociatieve
verschijnselen
o Behandeling:
Opgedrongen rol niet overnemen, patiënt zelf verantwoordelijk houden,
grenzen stellen
Ketenafspraken
Emotioneel niet te dichtbij
Wees bedacht op splitsing > ongezond afweermechanisme
Risico opname > verdere afhankelijkheid/ontregeling
Emotieregulatie-training
Medicatie afh van dominante symptoom
Diverse vormen psychotherapie
- Antisociale persoonlijkheidsstoornis = Diepgaand patroon van gebrek aan achting voor en
schending van rechten van anderen (vanaf 15 e jr aanwezig) >
o Blijkend uit:
Oneerlijkheid
Impulsiviteit, onvermogen vooruit te plannen
Prikkelbaarheid en agressiviteit
Roekeloze onverschilligheid voor veiligheid zichzelf/anderen
Onverantwoordelijkheid
Ontbreken spijtgevoelens, ongevoeligheid voor anderen gekwetst te hebben
o Aanwijzingen voor 15e jr antisociale gedragsstoornis (pas diagnosticeren vanaf 18 e jr)
o Psychopathie = specifier