Let op dit bestand is voor het keuzevak forensische psychiatrie in jaar 3 van de bachelor en dus niet voor de Master Forensische Criminologie!!!! Complete samenvatting van alle literatuur en hoorcolleges van het vak. Muidhond is echter niet samengevat! Vak in 1x gehaald met een 7
Samenvatting Forensische Psychiatrie (KV)
Week 1 - Psychische stoornissen, diagnostiek en behandeling: deel 1 & 2
Hoorcollege 1 - Deel 1
Relevantie van psychiatrie in het recht:
Strafrecht:
- 60% van delinquenten heeft psychische stoornis
- 60% heeft verslaving
- 80% heeft een uitkering/geen werk
- 57% heeft schulden
- 35% heeft LVB
Civiel recht:
- steeds meer gedwongen opnames ook bij minder acute situaties
- Grondrecht op vrijheid? → we zijn minder tolerant geworden
● Politie krijgt steeds meer meldingen van verward gedrag → kost veel tijd → is dit
wel de taak van de politie?
● Aanleiding: de damschreeuwer → zei dat hij niet verward was
Verklaringen meer verward (en onbegrepen) gedrag meldingen:
- Minder tolerantie
- Zegt meer over de melders
- Mensen denken sneller dat ze de politie moeten inschakelen
- Te weinig plek in de GGZ → ambulantisering → zou leiden tot meer mensen in
strafrecht met psychische problematiek → matige samenhang
- Aantal mensen met psychische problemen neemt toe → grootste stijging door covid
- Meeste meldingen gaan eigenlijk over middelengebruik
Relevantie
● Strafrecht gaat anders om met personen met een psychische stoornis: relatie
stoornis/delict/gevaar
- wetenschappelijk gezien geen relatie met psychische problemen en
geweldsdelicten
- wel kan psychische stoornis een verklaring bieden in een individueel geval
(bijv. waan)
- In het strafrecht kijken we naar individuele gevallen!
● als verdachte kwetsbaar en en dader minder verantwoordelijk → hulp van
gedragsdeskundigen
● Speciale sancties (TBS) → naast psychische stoornis, een ernstig delict en gevaar
voor herhaling vereist + gedragskundig advies (ook bij jeugd)
Begripsbepaling
● Psychiatrie - neurologie (neurosciences) → was vroeger gewoon zenuwarts
- Neurologie: gaat over hardware van het zenuwstelsel
1
, - Psychiatrie: geestelijk component van het zenuwstelsel, zie je niet per se
aan de hardware
● Psychiatrie - psychologie
- Psychologie: geestelijk component van het zenuwstelsel, zie je niet per se
aan hardware
● Forensische psychiatrie
- Forensisch: in dienst van het recht
Andere begrippen:
● (Psycho)pathologie: studie van de ziekte van de geest
● (Psycho)diagnostiek: onderscheiden van de ziektes van de geest
● Nosologie: naam geven aan een bepaald type gedrag (bv. schizofrenie)
● Ziekte= meer geneeskunde
● Stoornis= destigmatiserend, afwijkend
- Stoornissen in de (hersen)functies
- denken, voelen, willen, handelen, eigenschappen
● Symptoom= functiestoornis / beperking
● Syndroom= classificatie → vaste verzameling van symptomen (griep is ook een
syndroom)
Zeven visies op psychiatrische stoornis:
1. Pathofysiologische afwijking
- Medisch iets mis met hardware
2. Verlies van betekenis
3. Schadelijke disfunctie
4. Sociaal construct
2
, 5. Onvermogen om het ‘goede leven’ te leiden
- de samenleving niet aankunnen → nog steeds van belang voor politiek
6. Leed
7. Beperkingen waar mensen zelf niet mee kunnen omgaan
Kortom: afspraken! → DSM= opsomming van classificaties
Geschiedenis van classificatie
- Emil Kraepelin (1856-1926)
- Voorloper van het DSM
DSM
● Nu bij de 5e editie (eerste uit 1952)
● Hoe we denken over psychische problemen verandert steeds daarom nieuwe
edities
● Toen wel homofilie en geen ADHD bijv.
Psychische stoornis volgens DSM-5
● Klinische significantie symptomen in psych functies
● Disfunctie in psychologie, biologie, ontwikkeling
● Significante lijdensdruk, beperkingen in functioneren op sociaal of
beroepsmatig gebied
● NIET reactie op stressor/verlies of passend binnen cultuur
● NIET sociaal deviant gedrag (politiek, religieus, seksueel)
● NIET conflict individu met maatschappij tenzij gevolg van disfunctioneren
● Tenminste zoveel van deze symtomen
● Disclaimer voor juridisch gebruik → niet te gebruiken voor insanity pleas altijd een
psycholoog nodig!
→ Vooral een hulpmiddel om houvast te krijgen in psychische aandoeningen
Kritiek DSM
● Atheoretisch = alleen een beschrijvende lijst, verklaard niks
- maar hierover wordt niemand het eens! dus we laten het zo
- verklaringen zijn wel belangrijk voor behandeling
● Positivistisch / reductionistisch= je reduceert heel iemands ‘zijn’ tot 1 woord
(stempel)
● Schijn van validiteit → is dit instrument echt wel zo sterk? elke psycholoog komt tot
een andere diagnose
● Grens normaliteit → wanneer is iets niet meer gezond maar ziek
● Grenzen onderling → voldoen aan meerdere classificaties tegelijk?
- NAO= niet anders omschreven en tenzij beter verklaard door andere stoornis
● Comorbiditeit → heb je dan ook echt 5 verschillende problemen of zijn het toevallig
5 verschillende vakjes waar je aan voldoet
● Cultuurgebondenheid
● Belangen?
- verzekering, farmaceutische industrie
3
, Verschil: classificatie en diagnose
Classificatie: beschrijft stoornis
- Op groepsniveau
- Bedoeld voor onderzoek
- Niet bepalend of behandeling is geïndiceerd
- Classificatie is onderdeel van diagnostiek
Diagnose
- Op individueel niveau
- Omvat factoren van invloed op beloop en
behandeling
- Bepalend of behandeling is geïndiceerd
- Beschrijft stoornis en geeft mogelijke oorzakelijke
verklaring van een syndroom in bio-psycho-sociaal
model
Projectieve testen (Bijv. Rorschach) → komt voor uit psychodynamische theorie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlie49. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,44. Je zit daarna nergens aan vast.
