Socialezekerheidsrecht begrepen
informatie over de sociale zekerheid met werknemersverzekeringen, volksverzekeringen en sociale voorzieningen (hoofdstuk 1)
informatie over kinderen en het recht van bijslagen (hoofdstuk 2)
informatie over de bijstand, voorwaarden, verordeningen en mogelijkheden (hoo...
Socialezekerheidsrecht begrepen h1 sociale zekerheid
uitgangspunten van sociale zekerheid:
solidariteit: het door middel van wetgeving gezamenlijk dragen van de individuele risico’s
- verzorgingsstaat: de overheid speelt een belangrijke rol bij het opvangen van de verschillende
sociale risico’s
waarborgfunctie: sociale zekerheid garandeerd een inkomen op minimumniveau wanneer je inkomen
lager is dan het sociale minimum
- sociale minimum zou genoeg moeten zijn voor een menswaardig bestaan
- WW (werkloosheidswet) > werkloze mensen
- WIA (wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) > arbeidsongeschiktheid
- AOW (algemene ouderdomswet) > oudere mensen
- Kinderbijslag > bijdrage vanuit de gemeente
- WMO ( wet maatschappelijke ondersteuning > tegemoetkoming vanuit de gemeente
koppeling= als het minimumloon stijgt, dan stijgt ook de uitkering
doel: armoede bestrijden
Het sociale minimum is van het wettelijk minimumloon afgeleid en bedraagt:
- voor gehuwden en samenwonenden die de kosten niet met een ander kunnen delen, 100%
- voor alleenstaande (ouder) die de kosten niet met een ander kunnen delen, 70%
Werkende armen= mensen die werken, maar niet genoeg verdienen om het sociale minimum te behalen
Collectiviteit: er wordt maatschappelijk en politiek gezamenlijk financieel bijgedragen aan het behoud
van het stelsel door middel van premies
Premies: belasting dat men over het inkomen betaald
- Inwoners van NL willen alleen meebetalen voor de mensen die het echt nodig hebben
Belastingopbrengst: hieruit worden de sociale voorzieningen, zoals bijstand (participatiewet) en het
WMO betaald
re-integratiefunctie: Het weer aan het werk helpen van uitkeringsgerechtigden
- nadruk lag voorheen op rechtmatigheid: beoordeling of iemand recht heeft op een uitkering
GAK - SFB = uitkeringsfabrieken >> voorlopers van het UWV
Arbeidsvoorziening= arbeidsbemiddelaar die werkzoekende hielp bij het vinden van werk
- uitzonderingen voor mensen met verminderde kansen: arbeidsongeschikten, oudere werklozen
Wvp (wet verbetering poortwachter) - gericht op re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers
- 1990 ontstaan toen er bijna één miljoen WAO-uitkeringsgerechtigden waren
WAO = langdurig arbeidsongeschikt
- work first projecten: gemeenten die langdurige werklozen aan een baan proberen te helpen
Maatwerk: er wordt gekeken naar de individuele situatie
Privatisering: van de overheidstaken naar de particuliere sector
doel: preventie en ziekteverzuimbeleid wordt meer zichtbaar
- VB: werkgevers moeten bij ziekteverzuim 70% van de loon doorbetalen voor bepaalde periode
- werkgevers sluiten zelf verzekeringsovereenkomst af (herverzekeren)
Eigen risicodrager (ERD) - wanneer de werkgever (ERD) te maken krijgt met een zieke of
arbeidsongeschikte werknemer, dan worden zij geacht om, naast van het UWV gebruikt te maken, ook
gebruik te maken van een private partij (arboarts, re-integratiebureau)
- UWV beslist wel over het toekennen van de uitkering (werkgever betaald de rekening hiervan)
- Voordeel werkgever: deze betaald geen tot minder premie
- Nadeel werknemer: werkgever is gericht de kosten i.p.v. herstel werknemer
,2006 Ziekenfondswet wordt zorgverzekeringswet (Zvw)
Gevolg: ziekenfondsen (niet op winst gericht) worden verzekeringsmaatschappij (op winst gericht)
wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) - gemeente hebben de taak hun burgers ondersteuning te
bieden om het zelfredzaamheid en participatie te bevorderen
Gevolg: instanties gaan concurreren met de prijs om de opdracht van de gemeente te verwerven
Vraagstuk: is het wel verantwoord dat er marktwerking(concurrentie) in de zorg is
sociale partners = werknemers- en werkgeversorganisaties (vakbonden)
adviesorganen van de overheid
- Sociaal-Economisch raad (SER)
- Stichting van de arbeid (STAR
Adviezen van de SER en STAR kunnen leidend zijn voor de wetgeving
De sociale partners bestuurde voorheen de bedrijfsverenigingen ( verenigingen van werknemers- en
werkgeversorganisaties). Zij voerde delen van de sociale zekerheid uit in bepaalde bedrijfstakken.
- jaren 80: toename van arbeidsongeschikten door de sociale partners
Oorzaak: iemand geheel arbeidsongeschikt verklaren was gunstiger dan gedeeltelijk ongeschikt
en in de WW
Tegenwoordig:
- zelfstandig bestuursorganen (ZBO’s) zijn de UWV en sociale verzekeringsbank (SVB)
- de minister van sociale zaken en werkgelegenheid (SZW) benoemd de leden van het bestuur van
het UWV
- de sociale partners zitten niet meer in het bestuur, maar vervullen de rol van het aanbieden van
werkgelegenheid voor deels-arbeidsongeschikte, dus reïntegratie.
- sociale partners beschrijven in het CAO een 3e jaars werkloosheidsregeling om de verkorting van
de WW (van 3 jaar naar 3 jaar) op te vangen
- sociale partner hadden tot 2012 een adviesfunctie binnen de Raad van Werk en Inkomen
Eigen verantwoordelijkheid
De overheid doet tegenwoordig groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid van de burger
gevolg: participatiewet en WMO in 2015
gevolg: van verzorgingsstaat naar participatiestaat
uitgangspunt van de zorg die iemand nodig heeft: zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid
- verwachting van burgers dat de zorg en ondersteuning eerst in eigen omgeving wordt gezocht
- overheid komt pas in beeld, nadat er aan de bovengenoemde verwachting is voldaan
uitgangspunt van de participatiewet: ‘eigen kracht’
- wet: recht op een voorziening bestaat als de burger niet op eigen kracht of met gebruikelijke hulp
de behoefte aan ondersteuning kan volzien
- Overheid ondersteunt waar nodig en verwacht een ‘voor wat- hoort wat’ principe
gevolg: ontstaan participatiewet PW
- UWV - werkzoekende krijgen te maken vmet online dienstverlening (werk.nl). Pas na 4 maanden
geen werk wordt er een adviseur ingezet. Dit is later teruggedraaid, vanwege de kwetsbare
doelgroepen die niet aan werk kwamen (jongeren, mensen met een beperking, oudere
werknemers en mensen die minder digivaardig zijn).
Gevolg: door eerder persoonlijke contact blijkt dat mensen in de WW sneller werk vinden
1
, (De)centralisatie en handhaving
Steeds meer bevoegdheden en verantwoordelijkheid komen bij de gemeente te liggen i.p.v. de overheid
Gedachten: de gemeente kan beter inschatten welke regelingen er op lokaal niveau noodzakelijk zijn,
omdat zij dichter bij de burger staan
- overheid geeft grote richtlijnen aan, gemeente vult deze in
de gemeente zijn regelgeving mag niet in strijd zijn met de wet
- burger ontvangt maatwerk (op het individu gericht)
Fraudewet - Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving = de meente is verplicht
om een boete opleggen in geval van verzwijgen inkomsten of een verzwegen samenwoonsituatie
- Centrale Raad van Beroep (CRvB) zocht hierin een menselijke maat
Toekomstbestendigheid
ontwikkeling afgelopen 50 jaar:
- van het recht van het individu voor uikering naar het benutten van de mogelijkheden van een
persoon
- handhaving van de regels om fraude tegen te gaan (geen tolerantie voor misbruik)
- Arbeidsverhoudingen veranderen:
steeds meer flex’ers, ZZP’ers, parttime’ers, tijdelijke dienstverbanden
Werknemersverzekeringen
WW (werkloosheidswet)
WAO (wet voor mensen die voor 01-01-2014 arbeidsongeschikt waren)
ZW (ziektewet)
WIA (wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen)
Kenmerken:
● territorialiteitsbeginsel: iedereen die in Nederland werkt, heeft een werknemersverzekering
Dus ook mensen die in een ander land wonen
● de financiering gebeurt doordat werknemers en/of werkgevers de premie, gebaseerd op het loon
van de werknemer, betalen
● De uitvoering geschiedt door het UWV
● De hoogte van de uitkering is gebaseerd op het dagloon van het afgelopen jaar en het
gemiddelde ervan. Hierbij wordt geen rekening gehouden met eigen vermogen of het inkomen
van de partner
● De loongerelateerde uitkering is beperkt en afhankelijk van het arbeidsverleden
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elviradegraaff12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
