Wil jij het vak aansprakelijkheidsrecht halen? Dan heb je deze samenvatting nodig! Alle belangrijke informatie is helder uiteengezet. Hierbij zijn de diverse leerstukken gelijk gekoppeld aan de relevante jurisprudentie. Geen enkele vraag van het tentamen had je niet kunnen beantwoorden met deze sam...
Aansprakelijkheidsrecht
Samenvatting
Inhoud
College 1 – 3 september 2024 – leereenheid 1-3.................................................................................... 3
Algemene kernbegrippen en principes ............................................................................................... 3
Verbintenis....................................................................................................................................... 3
Samenloop ....................................................................................................................................... 4
Twee beginselen .............................................................................................................................. 4
Functies van het aansprakelijkheidsrecht........................................................................................ 5
Wettelijke grondslagen aansprakelijkheid voor eigen gedrag ............................................................. 6
Onrechtmatigheid............................................................................................................................ 6
Toerekenbaarheid .......................................................................................................................... 10
Schade ........................................................................................................................................... 11
Causaal verband ............................................................................................................................ 11
Relativiteit...................................................................................................................................... 12
College 2 – 24 september 2024 – leereenheid 4-5 ............................................................................... 13
Aansprakelijkheid voor roerende zaken – 6:173 BW ..................................................................... 13
Aansprakelijkheid voor opstallen – 6:174 BW ................................................................................. 14
Aansprakelijkheid voor dieren – 6:179 BW .................................................................................... 16
Aansprakelijkheid voor gebrekkige producten - 6:185 BW............................................................ 17
Kwalitatieve aansprakelijkheden voor personen ............................................................................... 20
Aansprakelijkheid voor kinderen (6:169 BW) ................................................................................ 20
Aansprakelijkheid voor ondergeschikten (6:170 BW) ................................................................... 21
Aansprakelijkheid voor niet-ondergeschikten (6:171 BW) ............................................................ 22
Aansprakelijkheid voor vertegenwoordigers - 6:172 BW .............................................................. 23
Werkgeversaansprakelijkheid - 7:658 BW ..................................................................................... 23
College 3 – 8 oktober 2024 – leereenheid 6-9 ...................................................................................... 25
De inhoud en de omvang van de schadevergoedingsverplichting .................................................... 25
Causaliteit .......................................................................................................................................... 26
Causaliteitsproblemen................................................................................................................... 27
Aanvulling leereenheid 8 ................................................................................................................... 31
Schadevergoeding en het begrip schade....................................................................................... 31
Matiging (art. 6:109 BW) en limitering (art. 6:110 BW) ................................................................ 32
Andere remedies dan schadevergoeding ...................................................................................... 32
1
, Verjaring ........................................................................................................................................ 33
Aanvulling leereenheid 9 ................................................................................................................... 35
Immateriële schadevergoeding ..................................................................................................... 35
De positie van derden.................................................................................................................... 35
Kennisclip 1 – 10 oktober 2024 ............................................................................................................. 35
Eigen schuld ....................................................................................................................................... 35
Kennisclip 2 – 10 oktober 2024 ............................................................................................................. 36
Verkeersaansprakelijkheid ................................................................................................................. 36
Overmacht ..................................................................................................................................... 36
Kennisclip 3 – 10 oktober 2024 ............................................................................................................. 37
Eigen schuld in het verkeer ............................................................................................................... 37
Regres ............................................................................................................................................ 38
2
,College 1 – 3 september 2024 – leereenheid 1-3
Plaatsbepaling, functies en vestiging van aansprakelijkheid
Algemene kernbegrippen en principes
Het aansprakelijkheidsrecht heeft een (specifieke) plaats binnen het verbintenissenrecht.
Verbintenis
= (i) vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee of meer personen (ii) krachtens welke de een
tot een prestatie is gerechtigd (de crediteur, schuldeiser) (iii) waartoe de ander verplicht is (de debiteur,
schuldenaar).
A -----> B
De pijl symboliseert de verbintenis. A (schuldenaar) staat aan de actieve zijde. B (schuldeiser) aan de
passieve zijde. Bijvoorbeeld de arbeidsovereenkomst tussen mevrouw Wijntjes (A) en de OU (B). Deze
verbintenis maakt dat mevrouw Wijntjes les moet geven en dus een actieve verplichting heeft ten
opzichte van de OU. Naast de overeenkomst is ook de onrechtmatige daad is een belangrijke bron van
verbintenissen.
Twee verschillen tussen enerzijds de overeenkomst en anderzijds de onrechtmatigde daad.
1) Structuur (vorm)
De meeste verbintenisscheppende overeenkomsten roepen 2 verbintenissen in het leven die
elkaars spiegelbeeld zijn. Naast de verbintenis betreffende de verplichting dat de docent dient
les te geven, is er ook een verplichting voor de OU om mevrouw Wijntjes haar loon te betalen.
In die verbintenis zijn de rollen omgedraaid: mevrouw Wijntjes is de (passieve) schuldeiser (B)
en de OU is de (actieve) schuldenaar (A).
- Bij een onrechtmatige daad is er slechts sprake van 1 verbintenis. Degene die de
onrechtmatige daad pleegt (A) heeft een verplichting tot het vergoeden van de schade
tegenover de benadeelde (B).
2) Inhoud
Overeenkomsten worden vrijwillig aangegaan. Beide partijen hebben vrijwillig verplichtingen
op zich genomen die tegenover elkaar staan. Deze overeenkomst is bepalend voor de
rechtsgevolgen. De inhoud hiervan mag echter niet in strijd zijn met de wet, de openbare orde
of de goede zeden. Maar in principe blijft het beginsel overeind staan dat de rechtsgevolgen
vooraf zijn vastgelegd. Het intreden van deze rechtsgevolgen is dus afhankelijk van de wil van
partijen, gezien hun vrijwillige instemming.
Dus een overeenkomst is een rechtshandeling, een handeling met beoogde rechtsgevolgen.
- Bij de onrechtmatige daad is het niet de wil van partijen die hen bindt, maar de wet. De
wet bepaalde de rechtsgevolgen van rechtswege. De rechtsgevolgen treden los van de wil
van de partijen in. Het betreft hier geen rechtshandeling maar een feitelijke handeling. Dit
is een handeling waarbij de rechtsgevolgen van rechtswege intreden.
Een rechtsfeit is een feit waaraan het objectieve recht een rechtsgevolg koppelt.
3
, Samenloop
Aansprakelijkheid kan worden gebaseerd op een overeenkomst of op een onrechtmatige daad. De
grondslag voor aansprakelijkheid (contractuele aansprakelijkheid) is art. 6:74 BW. Een dergelijke
‘wanprestatie’ (toerekenbare tekortkoming in de nakoming van een verbintenis uit overeenkomst) kan
leiden tot een schadevergoedingsplicht.
Buitencontractuele aansprakelijkheid is gevestigd in art. 6:162 BW (= onrechtmatige daad).
Bij een samenloop van rechtsgronden (wanneer er zowel sprake is van een wanprestatie als van een
onrechtmatige daad) mag de benadeelde zijn vordering zowel op wanprestatie als op onrechtmatige
daad baseren (hij mag dus kiezen), wanneer de gedraging ook onafhankelijk van de contractuele
verhouding als (zelfstandige) onrechtmatige daad is te kwalificeren.
Voorbeeld: Jan schakelt een timmerman in voor het bouwen van een inloopkast.
Situatie 1: De timmerman monteert een balk ondeugdelijk waardoor deze schade veroorzaakt aan het
meubilair. Enkel sprake van een wanprestatie. Jan kan enkel zijn vordering baseren op art. 6:74 BW.
Situatie 2: De timmerman steelt de portemonnee van Jan. Zowel sprake van een wanprestatie als
onrechtmatige daad. Hier mag Jan kiezen op welke grondslag hij zijn vordering baseert.
Twee beginselen
Autonomiebeginsel: Ieder draagt in beginsel zijn eigen schade. Voor schadevergoeding (betaald door
een ander) moet daar een goede reden voor zijn.
Zorgplicht: Berokken een ander niet onrechtmatig schade toe.
In het aansprakelijkheidsrecht wordt er steeds een balans gevonden tussen de vrijheid van handelen
enerzijds en anderzijds het maatschappelijk belang om rechten en belangen van anderen te
beschermen. Bij het vinden van de balans helpen de onderliggende rechtvaardigingstheorieën. Die
geven inzicht aan de waarden die ten grondslag kunnen liggen aan aansprakelijkheidsrecht.
Corrigerende rechtvaardigheid (vereffende): de normschending leidt tot verstoring van het evenwicht
tussen het slachtoffer en de normschender. De corrigerende rechtvaardigheid eist herstel van het
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper easerne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,06. Je zit daarna nergens aan vast.
