Diagnostiek Literatuur
Week 1
De Bruyn:
Hoofdstuk 1: Inleiding
De traditionele kijk op diagnostiek wordt duidelijk verwoord in de definitie van De
Zeeuw (1983) die psychodiagnostiek omschrijft als ‘het onderscheiden van
personen naar hun individuele psychische kenmerken, zoals die zich manifesteren
in hun typisch gedrags- en uitingsvormen, en wel met behulp van tests’.
In het verleden ontstond de situatie dat de diagnosticus in geval van complexe
beslissingen veelal een beroep bleef doen op eigen ervaring en intuïtie → klinisch
oordeel genoemd. We spreken van ongewapend oordeel → zonder expliciet beroep
te doen op methodologische principes of systematische procedures → leidt tot
tekorten en vertekeningen.
Hoofdstuk 2: Uitgangspunten
Drietal bronnen die het belang van het onderzoek voor de diagnostische praktijk
illustreren:
1. Onderzoek naar de wijze waarop mensen met kansen en
waarschijnlijkheden omgaan
a. Werk van diagnosticus bestaat uit het schatten, afwegen en herzien van
kansen. (uit onderzoek blijkt dat mensen in het algemeen hier slecht
in zijn)
2. Onderzoek naar vuistregels en heuristieken die mensen doorgaans geneigd
zijn te volgen
a. Neiging de kans op het optreden van een verschijnsel hoger in te
schatten naarmate zij met minder moeite voorbeelden van het
verschijnsel voor de geest kunnen halen →
beschikbaarheidsheuristiek
3. Onderzoek naar de kwaliteit van professionele diagnostiek
a. Fouten en vertekeningen blijken in elke fase van diagnostische
besluitvorming voor te komen
Diagnostisch beslissingsproces → een proces waarin opties en consequenties
geformuleerd en geëvalueerd worden, de technieken en procedures uit besliskunde
kunnen ter ondersteuning worden ingezet
Prescriptief → in het algemeen methodologisch-heuristische zin opgevat
De fundering van methodologische voorschriften is zelf niet empirisch maar
logische-theoretisch van aard (de regels fungeren als normen waarnaar de
kwaliteit van het onderzoekshandelen wordt afgemeten)
,Normatieve diagnostiek → funderen, formuleren en onderzoeken van
diagnostische regels en procedures
Prescriptieve diagnostiek = in het nederlands ‘leer van de diagnostiek’ → fundering
van de spelregels gezocht in het analyseren en blootleggen van de
grondkenmerken van het professionele diagnostisch proces (grondtoon gezet door
empirische cyclus van De Groot)
Hoofdstuk 3: De Diagnostische Cyclus
De start van het diagnostische proces is nadat de cliënt zich rechtstreeks of via een
verwijzer heeft aangemeld met één of meer hulpvragen. Niet elke hulpvraag hoeft
tot verder diagnostisch handelen te leiden.
De diagnosticus moet steeds beginnen met de verheldering van de hulpvraag.
Hulpvraag (C) → type diagnostische hulpvraag (D) → type vraagstelling (C en D) →
type onderzoek (D)
Inbreng cliënt = C
Inbreng diagnosticus = D
0-scenario: geen overgang naar volgend onderzoek
1-scenario: met slechts 1 onderzoek uitgebreid, 1 keer de overgang gemaakt tussen
het ene type onderzoek naar het andere
2-scenario: kent na het verhelderend onderzoek twee overgangen
3-scenario: meest volledige geval, volgt uit de geordende combinatie van de
hulpvragen. Dit scenario stoelt op de logisch-intrinsieke gedachtegang dat
verheldering van de klacht kennis oplevert die bijdraagt tot een goede
onderkenning van het probleem
Stappen in diagnostisch scenario aangeduid in termen van elkaar opvolgende
onderzoek typen met elk een eigen intrinsiek doel. Elke stap in de cyclus levert een
conclusie op. Bij onvoldoende zekerheid wordt de bron van de onzekerheid
achterhaald.
,1. Klachtanalyse (KA)
o Klachten weerspiegelen ervaringen en belevingen
o Diagnosticus gaat klachten na om te controleren of de verwoording
overeenkomt met wat de cliënt bedoelt
o In samenspraak met cliënt na welke diagnostische hulpvraag aan de
klachten tegemoet zou kunnen komen
o De uitkomst van de klachtanalyse is een ordening van klachten, die door
de cliënt onderschreven en herkend worden en waarop diens hulpvragen
betrekking hebben → de verhelderende diagnose
2. Probleemanalyse (PA)
o Problemen zijn situaties of gedragingen die voor de cliënt voor ongunstige
toestand zorgen
o In de probleemanalyse legt de diagnosticus een verband tussen klachten
en problemen
o Uitkomst van probleemanalyse is een benoeming van het probleem in een
terminologie die door het forum van diagnostici onderschreven kan
worden → de onderkennende diagnose
3. Verklaringsanalyse (VA)
o Verklaringen zijn empirisch getoetste uitspraken over condities, die
afzonderlijk of in samenhang het probleem hebben doen ontstaan dan
wel instandhouden
o De uitkomst van de verklaringsanalyse is een samenhangend beeld,
waarin één of meerdere condities met bepaalde mate van
waarschijnlijkheid als verklaring voor het probleem gelden → de
verklarende diagnose
4. Indicatieanalyse (IA)
o Indicaties zijn empirisch of theoretisch onderbouwde aanbevelingen voor
één of meerdere interventies
o Diagnosticus formuleert in overleg met de cliënt een globaal
interventiedoel, inventariseert de in aanmerking komende typen
interventie, bepaalt het nut van de mogelijke alternatieven, onderzoekt
of de indicatiecriteria voor de verschillende interventies van toepassing
zijn, schat de kans van slagen en formuleert een uiteindelijke
aanbeveling
, o De uitkomst van de indicatieanalyse is een lijst van indicaties in de zin van
aanbevelingen voor mogelijke interventies → de indicerende diagnose
De kans van slagen van een interventie is mede afhankelijk van de juistheid van de
diagnostische informatie.
Het advies, oftewel de uitkomst van de diagnostische cyclus, heeft de vorm van een
voorwaardelijke voorspelling die middels een correct uitgevoerde interventie op
zijn geldigheid getoetst kan worden.
Behandelingscyclus:
1. Verkennende bahandelingsanalyse (VBA)
2. Voorspellen van reacties (VR)
3. Toetsende behandeling (TB)
4. Evaluatie ten opzichte van het globale doel (EGD)
Regulatieve cyclus → algemene methodologische grondfiguur van het
wetenschappelijk handelen, bewerkstelligen van een verandering in een
ongewenste situatie
Niet volledige scenario:
➢ Ontbreekt de diagnosticus aan tijd en middelen
➢ Gedeeltelijk doorlopen van cyclus geeft al voldoende informatie
➢ Kennis in vakgebied ontoereikend om volledige cyclus te doorlopen
➢ Onvolledige/gefragmenteerde scenario’s zijn niet zozeer onbruikbaar dan
wel minder optimaal, de uitkomst is doorgaans beperkter
Computerprogramma’s Dyslexpert – kennis over kenmerken van lees- en
spellingsproblemen en mogelijke verklaringen met elkaar in verband gebracht
Begeer:
Hoofdstuk 1: De plaats van psychodiagnostiek binnen het hulpverleningsproces
Therapeutische alliantie → mate waarin de hulpverlener weet aan te sluiten bij de
hulpvraag en hier een gezamenlijk proces van weet te maken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PedagogiekUU. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.