Mamacarcinoom
Kanker
3.9 tumoren en kanker worden gekenmerkt door afwijkende celgroei en celdeling
Wat is een tumor?
Een gezwel dat als gevolg van afwijkende celgroei en celdeling ontstaan. Cellen delen
dan sneller dan dat ze afsterven, waardoor weefsel groter wordt.
Wat is het verschil tussen een goed en een kwaadaardige tumor?
- Een goedaardige tumor blijven de cellen op een plaats binnen het epitheel of
bindweefselkapsel groeien. Deze kan chirurgisch verwijderd worden. Dit is een
primaire tumor dus die via avasie zich verspreidt.
- Een kwaadaardige tumor reageren niet langer op normale
reguleringsmechanismes. Deze cellen blijven niet langer in het epitheel of het
bindweefselkapsel, maar verspreiden zich in de omringende weefsels. Dit is een
secundaire tumor die zich via een metastase verspreidt.
Wat is kanker?
Een ziekte die het gevolg is van effecten van kwaadaardige cellen. Deze secundaire
tumoren hebben een actieve stofwisseling, en hun aanwezigheid stimuleert de groei
van bloedvaten naar het gebied. De metastase wordt door extra voedingstoffen
versneld.
Waardoor kun je sterven aan kanker?
Wanneer de gezonde weefsels bekneld raken of wanneer niet-functionele
tumorcellen de gezonde cellen in deze organen hebben gedood of vervangen en
voedingstoffen overnemen.
Wat is de oorzaak van kanker?
Roken, Afwijkend gen (vooral bij borstkanker), Alcohol, Zonverbranding, Chemische
stoffen zoals asbest, Ioniserende stralingen, Virussen en Orale anticoncepties.
Welke aspecten zijn van de pathofysiologie/ hoe kan het ontstaan?
1. Biochemische aspecten: in een tumor zitten chemische verbindingen van
enzymen zoals in een normale cel, maar ook afwijkende verbindingen
2. Genen: het DNA in een normale cel houdt rekening met het lichaam. Dit doet een
tumorcel niet en deelt gewoon door. Er zijn twee klassen genen die bij het
ontstaan van kanker een belangrijke rol spelen: proto-oncogenen en
tumorsuppressorgenen. Een proto-oncogen codeert voor een eiwit dat de
normale celdeling stimuleert. Een tumorsuppressorgen is een gen dat de normale
celdeling remt. Deze genen zijn dus betrokken bij de normale groei en
ontwikkeling van cellen. Door een beschadiging van het DNA kan een proto-
oncogen celdeling zonder oppositie stimuleren of kan een tumorsuppressorgen
zijn remmende functie op de celdeling verliezen. Hierdoor ontstaan oncogen.
Wat zijn de twee metastaseringen?
1. Hematogene: Uitzaaiingen gaan meestal uit van een enkele cel die zich ergens
vestigt en doorgroeit tot een nieuwe tumor. Deze verspreidt zich via de
bloedvaten
2. Lymfogene: ontstaan metastasen vooral in de lymfklieren die stroomafwaarts
liggen van de tumor - bij borstkanker onder de oksel
, Wat zijn de diagnostische onderzoeken voor het constateren van kanker?
1. Anamnese: empathisch gesprek over de symptomen, het verloop en de gevolgen
2. Lichamelijke onderzoeken:
- Inspectie: het bekijken van het lichaam
- Palpatie: het voelen van de zwelling of het hobbelig, glad, week, hard, vast of
elastisch is
3. Biopsie: een onderzoek van het weefsel of cellen door de patholoog met een
dunne naald. De patholoog onderzoekt de deling, vaatinvasie of het bepaalde
gen.
Wat is de TNM-classificatie?
Het vaststellen van het stadium waar de tumor in bevindt. Dit gaat zo:
T: grootte of directe uitbreiding van de primaire tumor, een hogere waarde duidt op
een slechtere prognose. Bij T0 is er geen aantoonbare primaire tumor. T0 t/m T4
N: uitbreiding naar regionale lymfeklieren. '0' betekent geen lymfekliermetastasen
N0 t/m N3
M: zijn er uitzaaiingen M0 t/m M1
Wat zijn de behandelingen bij kanker?
1. Operatie: een plaatselijke verwijdering van het gezwel
2. Bestraling: een plaatselijke bestraling van het gezwel
3. Medicamenten: chemo die door het gehele lichaam reageert op het gezwel
Pas na 5 jaar overleven van kanker kan je zeggen dat patiënt genezen is met behandeling
zonder metastases meer. De behandeling van kanker is vaak verminkend. Het is een
ingrijpende behandeling. Dat heet een curatieve behandelingen om de kanker te genezen.
Ook heb je een palliatieve behandeling. Deze is niet gericht op de genezing, maar op het
comfort van patiënt.
Wat zijn de 5 chirurgische ingrepen en hun doelen>
1. Preventief: het preventief verwijderen van een bedreigende zwelling, voordat er
kanker ontstaat dus.
2. Diagnose: een operatieve ingreep voor het verwijderen van een stuk weefsel om
te onderzoeken of er afwijkende cellen zijn. Biopsie
3. Curatief: de gehele tumor verwijderen, maar je weet niet de schatting van de
uitbreiding van de tumor. Men is gericht op de genezing van kanker
4. Palliatief: het gericht behandelen op de klachten van de patiënt en niet op de
genezing. Zoals medicatie of bestraling, maar een operatieve ingreep kan
bijvoorbeeld obstructies ook verwijderen door beknelling van de tumorcel.
5. Reconstructieve chirurgie: Bij reconstructieve chirurgie herstelt de plastisch
chirurg beschadigingen of verminkingen. Deze kunnen zijn ontstaan door een
ongeluk, een operatie of een infectie.
Mammacarcinoom
Wat is de anatomie van de borst?
1. Melkklier: in deze klier vindt de melkproductie/lactatie plaats voor melk af te
geven aan het geboren kind om voedingstoffen binnen te krijgen.
2. Tepel: de afvoergangen van de ondergelegen melkklier monden uit in een
kegelvormig uitsteksel van de borst.
3. Areola: de roodbruine huid dat de tepel omgeeft. Hier zitten talgklieren in.
4. Ductus lactiferus: een afvoerbuis van alle lobjes van de melkklier bijelkaar
, 5. Sinus lactiferus: een grotere afvoerbuis bij de tepel, waar alle afvoerbuizen
samen komen van de melkklieren.
Wat is een mammacarcinoom?
Een kwaadaardig gezwel in de borstklier. Hier heb je twee soorten in:
1. Ductale carcinoom: een gezwel in de afvoerende melkbuisjes
2. Lobulaire carcinoom: een gezwel in de melkklierlobjes.
Wat zijn de oorzaken van een mammacarcinoom?
Alcohol, roken, langdurig pil gebruik, langdurige oestrogeensubsitutie in menopauze
en het gen BRCA-1 in de familie.
Waar wordt gekeken naar bij een anamnese?
1. Verdenking door screeningsmammagrafie
2. Heeft patiënt klachten of problemen van de borst
3. Komt het in de familie voor
4. Zijn er eerdere borstoperaties of behandelingen geweest
5. Heeft ze medicatie of menstruele problemen
Wat is het lichamelijke onderzoek bij een mammacarcinoom?
Het inspecteren en palperen van de volgende aspecten:
1. Niet-pijnlijke, vaste, vaak onregelmatige knobbel
2. Huidverandering, in het bijzonder intrekking of roodheid
3. Tepelverandering, in het bijzonder intrekking
4. Vergrote en verharde okselklieren.
Wat zijn symptomen van het mammacarcinoom?
1. Ulcera: zweren op borst die niet snel genezen
2. Sinaasappelhuid
3. Intrekking van huid/tepel
4. Vergrote lymfeklieren in de oksels
5. Roodheid
6. Tepeleczeem
7. Heldere of bloederige tepel uitvloed.
Wat is de aanvullende diagnostiek bij mammacarcinoom?
1. Mammagrafie: een röntgenfoto van de borst.
2. Echografie: het bekijken van de borst en het gezwel door middelen van
beeldvormende geluidsgolven.
3. Cytologische punctie: een biopsie met een dunne naald cellen uit het gezwel
halen in de borst. De aard van het gezwel van de cellen kan zo beoordeeld
worden.
Wat is het doel voor de behandeling van mammacarcinoom?
1. Behandel patiënt om het gezwel een klein mogelijke kans te geven op terugkomst
2. Behandel patiënt om uitzaaiingen te verkleinen naar de bloed/lymfebaan
Wat is de borstsparende behandeling (lumpectomie)?
Deze behandeling bestaat uit een ruime lokale excisie van het carcinoom, met een
minimale marge van 1 cm gezond aanvoelend borstklierweefsel, waarna altijd
bestraling wordt toegepast. De gehele borst wordt bestraald, meestal met 25 fracties
van 2 Gy (iedere werkdag een korte bestraling) met een extra dosis stralen op het
tumorgebied, meestal in zes à zeven fracties van 2 Gy. Kortere bestralingsseries van
zestien sessies is bij goed geselecteerde patiënten even effectief.
Wat is de behandeling borstamputatie?
