Samenvatting

Samenvatting Burgerlijk Procesrecht - Open Universiteit

Name: Samenvatting Burgerlijk Procesrecht - Open Universiteit
SKU: doc_7308055
Rating: 1.00 (1 reviews)
Author: minkeplate13

1 beoordeling

2 keer verkocht

Instelling
Open Universiteit (OU)

Dit is een samenvatting van de cursus Burgerlijk Procesrecht van de Open Universiteit. Het omvat ook alle verplichte jurisprudentie. Door middel van het studeren van deze samenvatting en het maken van de oefententamens heb ik de cursus in één keer af kunnen ronden.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 47 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Ja
Geupload op 20 februari 2025
Aantal pagina's 47
Geschreven in 2024/2025
Type Samenvatting

burgerlijk procesrecht
2025
rechtsgeleerdheid
rb0812
open universiteit
samenvatting

1 beoordeling

Door: tessaachard • 1 week geleden

Volgen

minkeplate13 Lid sinds 1 jaar 68 documenten verkocht

€7,99

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Burgerlijk procesrecht
1: Hoofdbeginselen van burgerlijk procesrecht
1.1 Behandeling binnen redelijke termijn
Artikel 6 EVRM: het recht op behandeling van een zaak binnen een redelijke termijn.

Justice delayed is justice denied: als uitspraken te lang op zich laten wachten, verliezen ze
vaak aan waarde. In het wetboek staan daarom diverse bepalingen die ervoor moeten
zorgen dat het proces snel en efficiënt verloopt.
- Wanneer is het een redelijke termijn? volgens het EHRM is dat afhankelijk van een
aantal criteria, zoals het gedrag van partijen, het gedrag van de justitiële autoriteiten
en de complexiteit van de zaak.

1.2 Hoor en wederhoor
Het recht van hoor en wederhoor is het oudste en een van de meest elementaire
hoofdbeginselen van ons burgerlijk procesrecht.
- “Hoort gij die klaagt, niet die verweert, al spreekt gij recht, gij doet verkeerd.”

Artikel 19 Rv: hierin is het beginsel van hoor en wederhoor expliciet neergelegd.
- Artikelen 82 t/m 92 en 131 t/m 135 Rv: hierin is aangegeven hoe een procedure
verloopt voor wat betreft de te nemen conclusies en de verschijning van partijen.

Hoe komt dit recht in een procedure tot uiting?
1. De dagvaarding wordt door de deurwaarder van de eiser betekend aan de gedaagde
(art. 45 e.v. Rv). Hierop reageert de gedaagde met een conclusie van antwoord (art.
128 Rv).
2. De rechter beveelt in beginsel een verschijning van partijen ter terechtzitting, nadat
de gedaagde voor antwoord heeft geconcludeerd (art. 131 Rv).
- Beveelt de rechter geen verschijning van partijen, dan is artikel 132 lid 1 van
toepassing.
- De eiser mag dan de conclusie van repliek nemen, gevolgd door de conclusie
van dupliek door de gedaagde.

1.3 Onpartijdigheid van de rechter
Rechtsregel: de onpartijdigheid van rechters (art. 117 Gw) is een fundamenteel aspect van
het recht op een eerlijk proces, zoals gewaarborgd in artikel 6 EVRM.
- Rechters moeten zowel daadwerkelijk als in de ogen van het publiek onpartijdig zijn.
Dit betekent dat er geen externe invloeden of belangenconflicten mogen zijn die de
objectiviteit van de rechter in gevaar kunnen brengen.
- De schijn van partijdigheid kan al voldoende zijn om de onpartijdigheid in twijfel te
trekken, wat een schending van het recht op een eerlijk proces kan opleveren.

,1.4 Openbaarheid van behandeling en uitspraak
In de praktijk worden vonnissen niet in hun geheel uitgesproken. Met de mededeling dat het
vonnis in een bepaalde zaak is uitgesproken, wordt volstaan. Dat neemt echter niet weg dat
het vonnis altijd kan worden ingezien.
- Beginsel van openbaarheid van behandeling en uitspraak: rechtszittingen en
uitspraken zijn in beginsel openbaar. Dit is een fundamenteel aspect van een eerlijk
proces (artikel 6 EVRM).

Kernpunten:
1. Transparantie: de openbaarheid zorgt ervoor dat het publiek en de media toezicht
kunnen houden op de werking van de rechterlijke macht. Dit bevordert de
transparantie en het vertrouwen in het rechtssysteem.
2. Verantwoordingsplicht: rechters worden aangemoedigd om hun beslissingen goed te
onderbouwen en in het openbaar verantwoording af te leggen voor hun oordelen.
3. Uitzonderingen: hoewel het beginsel van openbaarheid geldt, zijn er uitzonderingen:
○ zittingen kunnen gesloten worden verklaard in gevallen waarin de privacy van
betrokkenen of de nationale veiligheid in het geding is.
4. Toegang tot informatie: uitspraken moeten ook openbaar zijn, zodat het publiek
kennis kan nemen van de rechtspraak en de juridische redeneringen die aan een
uitspraak ten grondslag liggen.

1.5 Motivering van de beslissing
Een essentieel onderdeel van artikel 6 EVRM is de motivering van de beslissing. Het
beginsel houdt in dat gerechtelijke beslissingen duidelijk en voldoende moeten worden
gemotiveerd.

Kernpunten:
1. Transparantie en Begrijpelijkheid: een beslissing moet op een zodanige manier
worden uitgelegd dat de partijen die betrokken zijn bij het proces kunnen begrijpen
welke argumenten en feiten aan de uitspraak ten grondslag liggen.
2. Toetsbaarheid: door de motivering kan men nagaan of de rechter op zorgvuldige
wijze de zaak heeft behandeld en of de uitspraak in overeenstemming is met het
recht. Dit biedt een basis voor een mogelijk beroep of hoger beroep.
3. Bescherming tegen willekeur: een voldoende gemotiveerde beslissing voorkomt dat
partijen het gevoel krijgen dat de uitspraak willekeurig of onrechtvaardig is.
4. Gelijkheidsbeginsel: Artikel 6 EVRM vereist een eerlijke behandeling voor alle
partijen. Door de beslissing te motiveren, wordt ook transparant of alle argumenten
gelijkwaardig en zorgvuldig zijn meegewogen.

Het motiveringsbeginsel betekent echter niet dat rechters op elk detail of argument hoeven
in te gaan. De motivering moet echter wel zodanig zijn dat duidelijk is waarom bepaalde
cruciale punten zijn geaccepteerd of verworpen.

Op de motiveringsplicht bestaan enkele uitzonderingen:
- Artikel 230 lid 2 Rv: een verstekvonnis behoeft niet te worden gemotiveerd.

, - Verlof tegen het leggen van een conservatoir beslag behoeft, indien het verlof wordt
verleend, niet te worden gemotiveerd.

Een niet deugdelijk gemotiveerde uitspraak, kan door de hogere rechter worden
vernietigd omdat:
- Motivering dient naast het belang van de partijen ook het algemeen belang. Met de
eis van motivering wordt een goede rechtsbedeling beoogd. Dit is zo relevant, dat
niet-inachtneming van de motiveringsplicht als een vormverzuim geldt, waardoor
vernietiging door de hogere rechter wordt gerechtvaardigd (art. 121 Gw, artt. 5 lid 1,
79 en 80 RO, art. 230 Rv).

1.6 Partijautonomie
De partijautonomie wordt ook wel negatief omschreven als de lijdelijkheid (passiviteit / het
ondergaan van iets zonder daar zelf actief tegenin te gaan) van de rechter (art. 24 Rv). Ook
in het materiële privaatrecht is de partijautonomie doorgaans uitgangspunt
(contractsvrijheid).

Partijautonomie in het burgerlijk procesrecht:
1. Procederen: procespartijen bepalen of er wordt geprocedeerd en of er wordt
doorgeprocedeerd.
2. Aanvullen: de rechter mag geen feiten aanvullen. Hij mag wel ambtshalve aanvullen
van rechtsgronden (art. 25 Rv).
3. Aannemen: niet-betwiste feiten moet de rechter voor waar aannemen (art. 149 Rv).
4. Toepassen: bepaalde rechtsregels mag de rechter niet ambtshalve toepassen
(beroep op verjaring en retentierecht).

Betekenis partijautonomie
Het principe dat partijen in een civiele procedure zelf controle hebben over hun proces en de
materiële inhoud van hun geschil. Partijen zijn in grote mate vrij om:
1. Het proces te starten of niet (procederen): zelf beslissen of ze een rechtszaak
beginnen en wat de grondslag en omvang van hun vordering is.
2. De feiten en argumenten te bepalen (aanvullen): zelf de relevante feiten en juridische
argumenten aandragen waarop zij hun zaak baseren.
○ De rechter heeft daarbij een lijdelijke rol en is beperkt tot wat de partijen
aanvoeren.
3. De procedure te beëindigen: Partijen kunnen besluiten om het proces te schikken of
in te trekken voordat er een uitspraak is.
4. Af te wijken van de regels: In bepaalde gevallen kunnen partijen afspreken om van
dwingende procesregels af te wijken, mits dit niet in strijd is met openbare orde of
goede zeden.

Dit principe van partijautonomie geeft de partijen veel invloed op de procedure, maar het
moet worden gebalanceerd met de bevoegdheden van de rechter om te zorgen dat het
proces eerlijk en efficiënt verloopt.

Arrest Van Rooij/Erven Van der Sluijs

, Processuele problematiek: De Erven Van der Sluijs stelden dat er een overeenkomst van
bruikleen bestond met Van Rooij. Aangezien Van Rooij wanprestatie had gepleegd, eisten
de Erven Van der Sluijs dat deze bruikleenovereenkomst zou worden ontbonden, dat Van
Rooij het pand zou moeten ontruimen en dat hij tot betaling van schadevergoeding zou
worden veroordeeld.

Van Rooij stelde dat er geen sprake was van een bruikleenovereenkomst, maar van een
huurovereenkomst.

De rechtbank kwalificeerde in het eindvonnis de overeenkomst als een huurovereenkomst.
Het Hof nam deze kwalificatie over. In het cassatiemiddel voerde Van Rooij aan dat de
vorderingen van de Erven Van der Sluijs niet op de nieuwe rechtsgrondslag
(huurovereenkomst) hadden kunnen worden toegewezen.

Overweging 3.2 Hoge Raad: het hiertegen gerichte middel berust kennelijk op de opvatting
dat, indien de rechter tot de slotsom komt dat de werkelijk tussen partijen bestaande
rechtsverhouding een andere is dan door de eiser gesteld, de door de eiser ingestelde
vordering niet op de grondslag van die andere rechtsvordering kan worden toegewezen.
- Deze opvatting miskent echter dat het enkele feit dat een eisende partij de aan haar
vordering ten grondslag gelegde rechtsverhouding heeft gekwalificeerd, de rechter
niet ontslaat van zijn verplichting om ambtshalve en onafhankelijk van enige door die
partij aangehangen rechtsbeschouwing te onderzoeken of de door deze tijdens het
geding aan haar vorderingen ten grondslag gelegde feiten die vordering te kunnen
dragen.

Rechtsregel: de Hoge Raad oordeelde dat in hoger beroep de rechter binnen de grenzen
van het door de partijen ingestelde hoger beroep blijft, maar de rechter niet gebonden is aan
een te enge lezing van de grieven.
- Wanneer een grief zodanig is geformuleerd dat deze het gehele geschil of bepaalde
onderdelen daarvan in hoger beroep aan de orde stelt, de rechter die onderdelen
volledig mag beoordelen, ook al richten de partijen zich in hun processtukken slechts
op specifieke aspecten daarvan.

Verplichte procesvertegenwoordiging
Partijen zijn in bepaalde procedures verplicht zich te laten bijstaan door een advocaat (of
een andere gemachtigde) om in rechte te kunnen procederen.
- Dit is gebruikelijk in veel civiele procedures, met name in zaken bij hogere
rechtscolleges, zoals de rechtbank, het gerechtshof en de Hoge Raad.

Kenmerken:
1. Advocaat verplicht: partijen mogen niet zelf in persoon procederen, maar moeten
worden vertegenwoordigd door een advocaat.
○ Dit geldt bijvoorbeeld voor procedures bij de rechtbank in zaken met een
financieel belang boven een bepaalde drempel.
2. Complexiteit van de zaak: de verplichting is vaak ingevoerd vanwege de complexiteit
van juridische procedures. Een advocaat kan de belangen van de partij beter
behartigen en ervoor zorgen dat het proces volgens de juiste regels verloopt.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.