Inleiding in het Nederlandse Recht samenvatting.
Hoofdstuk 1.
Paragraaf 1
De mens is een uniek en onvervangbaar wezen wat in contact leeft met zijn medemensen.
Het recht is een mechanisme wat conflicten tussen mensen kan voorkomen of eventueel beslechten
(oplossen/uitspraak doen).
Rechtsregels: hebben als doel om menselijke gedragingen te ordenen en daarmee ook te
uniformeren, doordat ze voor iedereen gelijkelijk van kracht zijn.
- Bevatten bevoegdheden en verplichtingen
- De inhoud van de meeste rechtsregels vloeit voort uit algemeen aanvaarde opvattingen over
goed en kwaad en uit de behoefte aan een doelmatige ordening van de maatschappij.
Gerechtigheid bevorderen is heel belangrijk (eerlijkheid). Doelmatigheid speelt ook een rol.
Bij verbod op diefstal staat gerechtigheid voorop, en bij voorrang verlenen aan rechts
doelmatig ordenen.
Het recht (geheel van geldende rechtsregels) bestaat dus grotendeels uit een verzameling van regels
die betrekking hebben op het handelen van mensen als leden van de samenleving en op de
organisatie van die samenleving.
De tweede functie van het recht is de rechtsregels handhaven. Dit gebeurt door geschilbeslechting.
Paragraaf 2
Positief recht: ander woord voor recht, alle rechtsregels die op dit moment in Nederland gelden.
Fatsoensregels en voorschriften die uit de moraal of de godsdienst voortvloeien gelden
niet bij het positief recht. (Respect voor andermans geloof, deur openen als iemand
aanbelt.)
Rechtsregels die nog niet zijn ingevoerd of die zijn afgeschaft horen daar ook niet bij.
Objectief recht: de regels van het objectieve recht ordenen de verhoudingen tussen personen door
aan hen bevoegdheden en verplichtingen toe te kennen. (Geen doel op zichzelf) een voorbeeld:
iedereen heeft recht op 20 vakantiedagen
Subjectief recht: Ook wel de bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan een regel van
subjectief recht ontleend. (Vb.: ik heb 20 vakantiedagen maar Jan maar 15, of Mevrouw Jansen die
recht heeft op haar 200 euro omdat ze haar fiets heeft verkocht.)
De samenhang: iedere individuele bevoegdheid die iemand jegens een ander of jegens alle anderen
kan doen gelden, moet altijd beruste op een algemene regel.
,Rechtsbronnen: bronnen waaruit het geldend recht als het ware voortvloeit. Het gaat om de vorm
waarin rechtsregels zich voordoen, niet de inhoud.
1. De wet
Elke algemeen geldende geschreven rechtsregel die afkomstig is van een tot wetgeving
bevoegd overheidsorgaan.
2. De jurisprudentie (de rechtspraak)
Uitspraken van rechters. Een rechter mag zelf een regel maken of formuleren (niet in
tegenstrijd tot andere wetten)
3. De gewoonte
Kunnen regels zijn die niet in de wet zijn vastgelegd maar wel als bindende rechtsregels
worden beschouwd. Een rechter kan deze toepassen in een geschil.
4. Verdragen en sommige besluiten van volkenrechtelijke organisaties.
Paragraaf 3
Soevereiniteit: Bevoegdheid van elk land om zelf in te delen hoe het recht in dat land wordt ingedeeld
en onderhouden.
- Naar buiten; ze bepalen zelf welke macht van buitenaf hun beïnvloed.
- Naar binnen: de overheid in elk land heeft de bevoegdheid tot bezit van wetgeving, bestuur en
rechtspraak. (Het Nederlandse recht geldt alleen in Nederland, maar het internationale recht
geldt in Nederland, maar ook in Brazilië ect.)
Kortheidshalve internationaal recht: Naast het nationale recht geldt binnen staten ook het recht van
internationale oorsprong.
Paragraaf 4
Materieel recht: betreft de inhoud van de rechten en plichten.
Formeel recht: ook wel procesrecht. Heeft betrekking op de handhaving van regels van materieel recht
in procedures voor de rechter.
Het formeel strafrecht heet het strafprocesrecht.
Privaatrecht = civielrecht = burgerlijk recht
Paragraaf 6
Publiekrecht: Bevat de regels over de inrichting van de staat de bevoegdheden van zijn organen en de
uitvoering van exclusief aan de overheid opgedragen taken. (Staatsrecht, bestuursrecht, strafrecht en
het volkenrecht) (verticaal)
Privaatrecht: burgers Burgers (horizontaal)
- De overheid kan ook privaat optreden, bijvoorbeeld als zij computers kopen, zij zijn dan ook
‘burger’. Er is geen reden om de overheid hier anders in te behandelen.
- Er is een osmose tussen het publiek en privaatrecht: het mengt zich tussendoor wel eens, er
is niet een goede duidelijke scheiding.
3 opvattingen over publiekprivaatrecht
- Verticaal horizontaal
- Overheid als burger optreden
- Verschil in beschermende verlangen: bij publiekrecht gaat het om regels die het algemeen
belang direct of indirect tot onderwerp hebben. Bij het privaatrecht staat het belang van de
individuele burger centraal.
, Privatisering: enkele traditionele overheidstaken zijn overgeheveld naar privaatrechtelijke organisaties.
O.a.: vervoer, energie, gezondheidszorg. Zo is het publiekrecht kleiner geworden, en het privaatrecht
groter.
Paragraaf 7
Men kan het recht ook anders indelen. Daarbij wordt het recht niet volgens de rechtsgebieden
benoemd en gerubriceerd, maar naar één of enkele samenhangende facetten van het
maatschappelijk leven waarop die regels betrekking hebben.
- Zo ontstaan specialisaties zoals agrarisch recht, milieurecht, jeugdrecht, luchtrecht ect.
Jurisprudentie hoort tot het ongeschreven recht.
Precedentwerking: rechters die hun uitspraak baseren op eerdere rechterlijke uitspraken in
soortgelijke gevallen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noemigroeneveld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.