Week 2: Cel compartimenten en enzymen
Alle eiwitten zijn opgebouwd uit 20 verschillende aminozuren
4 moleculaire structuren van eiwitten
• Primair (aminozuurvolgorde)
• Secundair (alfahelix, betasheet)
• Tertiair (motieven/domeinen/gehele peptide-keten)
• Quaternair (multimere eiwitten uit identieke of verschillende polypeptideketens
Eiwitvouwing gebeurt deels spontaan (helices en sheets), meestal met behulp van chaperon-
eiwitten
De volgorde van de aminozuren bepaalt de 3D structuur van het uiteindelijke eiwit
In waterig milieu clusteren de apolaire zijketens in een hydrofoob centrum --> zodat ze niet in
contact komen met water
Non-covalente bindingen die bepalend zijn voor eiwitvouwing Hoofdgroepen aminozuren:
• Elektrostatische interacties (+ & -) • Polaire
• Waterstofbrug (delta + & delta -) ○ Geladen
• Van der Waals interactie ▪ Positief
▪ Negatief
De alfa helix ○ Niet geladen
• Vouwt spontaan door de aminozuurvolgorde • Non-polaire (grootste
• Wordt gestabiliseerd door waterstofbruggen gedeelte)
• Restgroepen van de aminozuren aan de buitenkant van de helix
N-terminus = -NH2 = Amino
De betasheet C-terminus = -COOH = Carboxyl
• Kan parallel of antiparallel zijn Links naar rechts = N --> C
Zwavelbruggen
• Covalente binding in eiwit of tussen verschillende eiwitten --> enige covalente binding in
eiwitten
• Tussen 2 cysteïne --> heeft als enige -SH restgroep?
Enzymen
• Binden selectief aan een substraat (ligand)
• Door veel non-covalente bindingen te vormen kan een eiwit een specifiek ligand binden
○ Elektrostatische interacties
○ Waterstofbruggen --> dit is de meest belangrijke
○ Van der Waals interacties
• Enzymen versnellen het verloop van chemische reacties
○ Enzymen verlagen de activatie-energie, niet de ligging van het evenwicht
• 3 algemenen strategieën van katalyse door enzymen
Er worden zwakke verbinden
zoals waterstofbruggen
gebruikt, omdat het
uiteindelijk ook weer los
moet. Want dit kost minder
energie dan met covalente
bindingen.
• Lysozym: hydrolyse van polysacharideketens
○ Lysozym bindt aan polysacharideketen
○ Na binding wordt de keten gebogen
○ Hierdoor wordt de activatie-energie voor hydrolyse lager
○ Na hydrolyse dissocieert het product van het enzym
Veel voorkomende (de-)activatie mechanismen
• Fosforylatie
○ Protein kinases fosforyleren eiwitten en protein fosfatases defosforyleren eiwitten
De consequentie van fosforylatie kan activerend of deactiverend zijn, afhankelijk
CBI-10306 Pagina 1
, ○ De consequentie van fosforylatie kan activerend of deactiverend zijn, afhankelijk
van het enzym
• GTP of ATP binding
○ GTP bindende eiwitten worden moleculaire schakelaars genoemd: activatie door
een signaal
Motoreiwitten
• Conformatieveranderingen door ATP verbranding veroorzaken beweging
○ Energieverbruik zorgt er voor dat het eiwit steeds dezelfde kant op beweegt
Membranen
• Bestaan voornamelijk uit fosfolipiden --> moleculen met een hydrofiel- en een hydrofoob
einde
○ Een typisch fosfolipide heeft een hydrofiele polaire kop en twee hydrofobe
vetzuurstaarten
• Naast verschillende fosfolipiden bevatten membranen sphingolipiden en sterolen
○ Sphingolipiden: bevatten een sphingosine-groep in plaats van een glycerol groep
○ Sterolen: sterol cholesterol bestaat ook uit een polair en apolair gedeelte
▪ Cholesterol is een van de belangrijkste fosfolipiden
• De meeste membranen zijn unit-membranen
○ Bestaat uit 2 lagen van fosfolipiden die gerangschikt zijn met de hydrofobe staarten Cholesterol wordt
naar elkaar toe en de hydrofiele koppen aan de buitenkant gebruikt om een
○ Zowel de koppen als de staarten verschillen onderling membraan
○ De beide helften van een unit-membraan verschillen in fosfolipiden samenstelling vloeibaar te maken.
▪ Het enzym flippase kan fosfolipiden tussen de beide helften van de
membraandubbellaag uitwisselen
▪ Door selectieve flippase activiteit kunnen beiden zijden van een dubbellaag
een andere samenstelling hebben
▪ Flippases zijn ook belangrijk bij synthese van een membraan, de start vanuit
één helft van de unit-membraan in het ER
• Membraan 'flow': membraantransport
○ De herverdeling van membranen tussen organellen van het biosynthetische
systeem (ER, Golgi-apparaat, vesikels) en de plasmamembraan, of de
vacuoles/lysosomen
• Membranen houden dezelfde oriëntatie tijdens verplaatsing tussen compartimenten
• Membranen bevatten verschillende integrale membraan eiwitten
○ Transporters --> een porie in het membraan
○ Anker eiwitten
○ Receptors
○ Enzymen
• Permeabiliteit van een membraan
Lipiden organiseren zich in micellen en dubbellagen
• Lipiden organiseren zich zo dat de apolaire staarten bij elkaar liggen zonder dat ze in
contact komen met de polaire waterige omgeving
Osmose
• H2O gaat naar het compartiment met de hoogste concentratie suiker/zout/etc
• Dit proces gaat door tot er een evenwicht bereikt wordt
• De concentratie stoffen binnen een cel is onder normale omstandigheden hoger dan
buiten een cel
• Zonder maatregelen zouden cellen knappen, er zijn verschillende oplossingen
CBI-10306 Pagina 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marlyverest. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.