Een samenvoeging van college aantekeningen en bijna alle literatuur die gelezen moest worden voor dit vak. Een enkel artikel (ik geloof in totaal 2) zijn kort beschreven en niet helemaal samengevat. De rest is samengevat en direct bruikbaar om te leren. Alles staat per onderwerp logisch geordend me...
Kennis en inzicht
1. Kennis en inzicht in de voornaamste theorieën, bevindingen en onderzoeksmethoden op het
gebied van leerstoornissen (eindtermen 1).
2. Kennis en inzicht in de psychodiagnostiek van diverse leerstoornissen (eindtermen 2, 7).
3. Kennis en inzicht in de werkzame elementen in de behandeling van diverse leerstoornissen (eind-
termen 1, 2, 7).
Toepassen van kennis en inzicht
4. Toepassen van kennis en inzicht op het gebied van leerstoornissen (zoals hierboven uitgewerkt) op
casussen (eindtermen 3).
Oordeelsvorming
5. Vermogen om de kwaliteit van de diagnostiek en de effectiviteit van behandelmethoden voor een
aantal leerstoornissen te beoordelen (eindtermen 1, 2, 6).
Besproken wordt hoe en wanneer een leerstoornis wordt vastgesteld, hoe zorgroutes in Nederland
lopen en hoe de zorgkaart van Amsterdam eruit ziet. Vervolgens wordt ingegaan op modellen voor
het ontstaan van leerstoornissen. Daarna komen domeingenerieke vaardigheden aan de orde die
van invloed zijn op het (schoolse) leren, te weten executieve functies. Belangrijke begrippen worden
besproken/herhaald.
• Om een leerstoornis vast te stellen moet er sprake zijn van ernstige en hardnekkige
achterstanden, waarvoor geen duidelijke oorzaak is aan te wijzen en waar een leerling last
van ervaart
• Het al dan niet ontstaan van een stoornis wordt bepaald door een samenspel van risico- en
protectieve factoren op verschillende niveaus
• Voordat er gesproken wordt van leerstoornissen vindt er een zorgtraject plaats op school
• Executieve functies zijn domein generieke vaardigheden, met een breed effect op schools
functioneren
• Om executieve functies te ontwikkelen is stimulatie nodig door ouders en/of leerkrachten
Zorgniveaus Stappen
Niveau 1: Goed onderwijs 1. Kwalitatief goede instructie/klassenmanagement
2. Gebruik effectieve methodes
3. Gebruik leerlingvolgsysteem
Niveau 2: Extra zorg in de klas 4. Voldoende differentiatie in de klas: (potentiële)
Leerkracht: 25% van de kinderen uitvallers krijgen extra instructie (*, **, ***)
Niveau 3: Specifieke interventies buiten klas 5. Intensieve begeleiding individueel of in groepjes
Specialist: 10% van de kinderen volgens effectieve methode (arrangement)
6. Vaststellen ernst en hardnekkigheid achterstand
Niveau 4: Diagnostiek en behandeling 7. Diagnostiek
(specialistisch) Zorginstituut: 4% van de kinderen 8. Gespecialiseerde individuele begeleiding
9. Coaching van leerlingen: compensatie en
dispensatie
Aantal wijzigingen in vaststellen leerstoornissen van DSM-IV naar DSM-5.
Belangrijkste aanpassingen:
,I. Afschaffen van discrepantie met IQ; slechts bodem (lager 75-70 → moeilijk leerstoornis
vaststellen)
Waarom?
Validiteit: onvoldoende! Geen verschillen tussen groepen met en zonder discrepantie in:
• Etiologie
• Prognose
• Reactie op interventie
• Betrouwbaarheid discrepantieschatting: onvoldoende
II. Uitbreiding van criterium van achterstand met:
Hardnekkigheid in desondanks van hulp
Exclusiefactoren: o.a. onvoldoende beheersing van de instructietaal en inadequaat onderwijs
III. Specifieke Leerstoornis met gradaties van ernst
Mild –Gemiddeld -Ernstig
Ernstig:
Beïnvloedt verschillende academische domeinen (lezen, schrijven, rekenen)
Vraagt doorlopende intensieve, gespecialiseerde en individuele instructie
DSM-5 criteria leerstoornis
Ernstige problemen
o Scores zijn substantieel lager dan verwacht
Hardnekkige problemen
o Scores blijven laag ook na expliciete pogingen tot remediëren
Exclusiecriteria / Exclusiviteitscriterium
o Er is geen duidelijke alternatieve verklaring voor de problemen
o De problemen zijn specifiek
Last van ondervinden
o De achterstanden hebben een negatieve invloed op welzijn en participatie in de
maatschappij
DSM IV DSM-5
Learning Disorder met daaronder: Specific Learning Disorder met beperkingen in:
Reading Disorder Reading
Mathematics Disorder Mathematics
Written Expression Disorder Written expression
Onverwachtheid: intelligentie Onverwachtheid: instructie
, Omgeving
Biologisch
Genen
Hersenen
Cognitief Cognitieve
processen
Gedrag Symptomen
VOORHEEN NU
Deterministische single deficit modellen Multiple deficit model: meervoudige
➢ Eén oorzaak leidt tot één stoornis bepaaldheid
➢ Aanwezigheid oorzaak = Diverse factoren in de genen en omgeving
aanwezigheid van de stoornis bepalen kans op een stoornis.
Maar.. ➢ Aanwezigheid en ernst risicofactoren
- Haast nooit één (cognitief) deficiet dat alle
verhogen kans op stoornis
gedragssymptomen van alle individuen met
➢ Aanwezigheid en kracht protectieve
een bepaalde stoornis kan verklaren
- Niet noodzakelijk noch voldoende voor factoren verminderen kans op
stoornis stoornis
Stoornissen zijn niet absoluut maar continu
Stoornissen komen vaker dan verwacht samen
voor
1. Soms wel uitval cognitief proces, maar geen
rekenprobleem.
2. Kans leesprobleem → kans rekenprobleem
ook groter (sommige factoren van
toepassing op beide)
3. Continue vaardigheid; geen scherpe grens
tussen kinderen die wel leesproblemen
hebben, en die dat niet hebben
, Hybrid Multiple deficit model: Genen en
omgeving
Erfelijkheid voor leerstoornissen: .60 -.75%
o Daarvan ongeveer 70% generalist
genes, ongeveer 30% specialist
genes
o Daarnaast ongeveer 30% effecten
uit de omgeving
Specifieke genen nog maar zeer beperkt
geïdentificeerd
o Genetische en omgevingseffecten
eventueel af te leiden uit
vaardigheden van ouders
Genetisch is altijd lastig, kunnen ook andere
factoren zijn die zorgen voor de stoornis.
Artikel: multiple deficit model en invloed genen
op leerstoornis.
Gen x omgeving interactie: invloed genen is niet
altijd even groot maar wordt beïnvloed door
omgeving.
Hogere SES gezinnen: genen vaker grotere rol
(Cor)Relatie tussen genen en omgeving:
• Passief: ouders bieden een bepaalde omgeving aan
• Evocatief: kinderen roepen bepaalde reacties op in hun omgeving
• Actief: kinderen zoeken zelf bepaalde omgevingen op
Generalist genes hypothesis: een combinatie van bepaalde genen is verantwoordelijk voor
leerstoornissen.
Hieronder vallen: zelfregulatie en executieve functies. Belangrijk!
Goede transitie naar school (Morrison e.a.)
Relatie met schoolprestaties en uitval op EFs bij kinderen met leerstoornissen
School readiness/schoolrijpheid: Mate waarin de kinderen kunnen voldoen aan de eisen die de
schoolomgeving stelt. Leerkrachten stellen veel/hoge eisen aan zelfregulatie en aandacht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lissa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
