Uitgebreide samenvatting van het boek 'Anders Kijken'. Puur alleen de samenvatting van het boek dus geen extra aantekeningen zitten erin verwerkt. Super handig dus voor alle studenten die dit boek moeten gebruiken! Dit boek heeft het derde druk en de samenvatting is gemaakt in het schooljaar .
Er staat dat het gehele boek is samengevat, dit is niet het geval. De laatste drie hoofdstukken missen en daarbij staan de hoofdstukken door elkaar heen.
1.1.1 De psychoanalyse
Sigmund Freud wordt gezien als de vader van de psychologie. Hij heeft de theorie en een
therapeutische methode ontwikkeld, dit is later de psychoanalyse geworden. De
psychoanalyse bestaat uit:
- De psychoanalytische theorie: hierin wordt de dynamiek behandelt van de
psychische processen van de mens. Deze zijn voor een belangrijk deel onbewust en
worden bepaald door verdringing en afweermechanismen. Deze afweer heeft te
maken met onaanvaardbare, pijnlijke of angst verwekkende bewustzijnsinhouden,
die meestal verband houden met seksuele en agressieve driften
- De psychoanalytische therapie: is een vorm van therapeutisch handelen waarbij
uitsluitend psychische beïnvloedingsmiddelen worden aangewend om stoornissen op
het spoor te komen en op te heffen, met het doel om ziekten te genezen.
Freud (arts) was de eerste die een aantal fasen benoemde die de mens doorloopt van
pasgeborene tot volwassene. De lichamelijke, seksuele en psychische ontwikkeling van
mensen hangen volgens hem nauw samen met elkaar.
o Hij onderscheidt 3 ontwikkelingsfasen:
1) De orale fase
2) De anale fase
3) Fallische of genitale fase
Wanneer een kind een bepaalde fase niet goed doorloopt heeft dit effect op de volgende
fase. Dit kan zich later uiten als een persoonlijkheidsstoornis of een psychische aandoening
(angst of depressie). Als mensen in hun seksualiteitsbeleving te veel worden ingeperkt kan
dit leiden tot psychische problemen of geestesziekten.
o Freuds persoonlijkheidsmodel bestaat uit 3 elementen:
1) Über-Ich (hierin worden de normen, waarden, geboden en verboden heeft
verinnerlijkt)
2) Ich (sturende en coördinerende functie)
3) Es (verblijven de driften, impulsen en de seksualiteit. Vragen voortdurend aandacht
van de persoon)
Volgens Freud was de verhouding tussen Über-Ich en Es zeer problematisch, omdat hij
leefde in een zeer preutse periode.
o Een derde aspect van de theorie van Freud is zijn aandacht voor het onbewuste.
Freud probeert door hem ontwikkelde psychoanalytische therapie mensen in staat te stellen
zich van steeds meer elementen uit hun onbewuste levenssfeer bewust te worden en deze
een plek te geven binnen het gebied van hun kennende bewustzijn.
Volgens Freuds theorie moet de mens tijdens zijn leven in het rein zien te komen met wee
principes
1
, - Het lustprincipe: stelt dat je in het leven zo veel mogelijk moet zien te genieten
enerzijds
- Het realiteitsprincipe: het leven kan niet altijd een feest zijn en dat de samenleving
allerlei grenzen stelt aan de realisering van het lustprincipe anderzijds.
Het is geboden om te laveren tussen deze twee principes. Hierin moet Ich de
stuurman zijn.
1.1.2 Het behaviorisme
Wordt omschreven als de psychologie van het uiterlijk waarneembaar gedrag. Het
behaviorisme is een theorie over de wijze waarop mensen leren. De mens wordt gezien als
een lerend wezen. Al het menselijk gedrag is aangeleerd.
Binnen het behaviorisme bestaan theorieën zoals conditionering, stimulus, respons en
bekrachtiging.
Conditionering: omvat een proces waarin het gedrag van een mens verandert als gevolg van
ervaringen die hij/zij opdoet. Bestraffen en belonen zijn de bekendste condities
Kind raakt de kachel aan, schrikt, trekt de hand weg
Stimulus: prikkel. Een stimulus is een gebeurtenis of situatie die een respons uitlokt.
Respons: reactie
Je slaat met de hamer op je duim. Hierin is pijn de stimulus een respons is dat je je hand
wegtrekt.
Pavlov deed een experiment met honden. Hij gaf de honden vlees en liet tegelijkertijd
een bel rinkelen. Hij ontdekte dat de speekselafscheiding zich bleef voordoen als hij de bel
liet rinkelen zonder dat hij vlees gaf. Dit is klassiek conditionering.
Skinner (belangrijkste vertegenwoordig van het behaviorisme) was in staat ratten te
programmeren. Dit deed hij wanneer hij een hendel indrukte de ratten te drinken kregen.
Ook wanneer de beloning uit bleef, gingen de ratten door met het aangeleerde gedrag. Dit
heet ook wel operant conditionering. Dit is een gedragsverandering door gevolgen
Uitganspunt: we kunnen niet in het binnenste van de mens kijken en moeten het doen met
wat we kunnen zien.
1.1.3. De humanistische psychologie
Binnen deze theorie ligt de nadruk op de menselijke mogelijkheden. De mogelijkheid van de
mens om te kiezen en zich te ontplooien.
Existentialisme: filosofische stroming waarvan Sartre de belangrijkste vertegenwoordig was,
benadrukt dat de vrijheid van de mens als bestaansgrond en stelt dat voor de mens het
maken van keuzes in zijn belangrijkste mogelijkheid en opdracht is. Hij mag belangrijke
keuzes niet uit de weg gaan.
Abraham Maslow onderzoekt wat mensen kunnen en wat de grenzen van deze
mogelijkheden zijn?
2
, Hierbij moeten eerst de lagere types voldaan zijn. De eerste vier behoeften noemt Maslow
dificiëntiebehoeften. Volgens hem zou 2% dit type halen.
Als de eerst vier behoeften is voldaan dient de behoefte van zelfverwerkelijking zich aan.
Hier wordt mee bedoelt de zelfkennis, inzicht in eigen persoonlijkheid, passieve en actieve
kunstbeoefening en zich openstellen voor schoonheid. Deze zal nooit ten volle bevredigd
worden. Belangrijkst in zijn optiek is de spiritualiteit, religie, zingeving en
levensbeschouwelijkheid.
Carl Rogers: humanistische psychotherapeut, hij gaat ervan uit dat de cliënt zo veel mogelijk
door eigen inzicht en op eigen kracht weer greep op zijn situatie dient te krijgen. Dit kan de
therapeut bereiken door allereerst een welwillende sfeer creëren, waarbinnen de cliënt zijn
verhaal kan doen en zo zelf inzicht te geven in zijn situatie. Rogers biedt veel ruimte,
welwillende aandacht, begrip en ondersteuning.
1.1.4 Systeemtheorie
De voorgaande stromingen richten zich op de besturing en de behandeling van het individu.
De systeemtheorie heeft niet het individu maar het individu in zijn omgeving tot onderwerp.
1.2.1 De systeemtheorie heeft een constructieve basis
Realisme: in het algemeen gaan mensen ervan uit dat het waarnemen, meten, aanraken en
onderzoeken van objecten ons ware kennis van de werkelijkheid verschaft.
Constructivisme: stroming die beweert dat een werkelijkheid bestaat die wij zelf maken en
constructueren. Wij kunnen de werkelijkheid creëren met onze gedachten, creativiteit,
wanen, angsten en dwanggedachten.
Zijn tegenpolen van elkaar
De systeemtheorie is een theorie die haar basis heeft in het constructivisme.
1.2.2 Geschiedenis van de theorie en de praktijk van de systeemtheorie
De wetenschap wil vaak haar objecten analyseren en in onderdelen uiteenleggen. Ze zijn er
op gericht verbanden te ontdekken. Ludwig von Bertalanffy verbreedde in de jaren vijftig zijn
theorie tot een benadering die in principe voor alle wetenschappers bruikbaar is. Hij noemt
deze theorie: de algemene systeemtheorie (AST). Ze kijken hier vanuit een groter geheel
naar de dingen of elementen
In 1956 verschijnt van de Amerikaanse Gregory Baterson en drie andere auteurs. Hierin
werden de oorzaken voor bepaalde vormen van disfunctioneren van mensen niet binnen het
individu zelfgezocht maar binnen de omgeving of binnen hun systeem. Dit artikel wordt
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisadewagt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
