Uitgebreide aantekeningen van de colleges Ethiek. Geschreven vanuit de opleiding IVK aan de HHS. Deze aantekeningen hebben bijgedragen aan een 8.1 als eindcijfer.
- Concepten begrijpen en kunnen toepassen
- Er wordt verteld wat we precies moeten weten
- Achteraf komen de PowerPoints online met de belangrijkste informatie
Vandaag: Wat is Ethiek en wat betekent het in relatie met veiligheid
Ethiek goed kunnen uitleggen, inclusief verwante begrippen.
Ethiek en
Normatieve en descriptieve Ethiek
Ethische theorie
Ethiek heeft 3 hoofd theorieën: kunnen reproduceren en toepassen! Moet je helemaal
weten voor het tentamen
1. Utilisme (Doelethiek): richt zich op resultaten van handelingen, uitkomsten. Ook wel
resultaatgericht
2. Plichtethiek: Lijkt eenvoudig maar is erg moeilijk. We hebben allemaal plichten die
we volgen of ervaren maar waarom hebben we die plichten en hoe kunnen we weten
of het de juiste zijn om te volgen
3. Deugdethiek: Het kijkt niet naar individuele handelingen maar kijkt naar de vraag:
wat wil ik voor mens zijn
o Deze principes hebben te maken met veiligheid.
Betekenis normen en waarden: onderscheid begrijpen en kunnen uitleggen, met
voorbeelden, ook in de veiligheid.
We gaan het ook hebben over een waardenconflict: hoe ziet het conflict eruit en wat kunnen
we er tegen doen.
----Dilemma: wat is het precies. Casus van de tikkende tijdbom of anders: de notie van het
noodzakelijk kwaad.
Wat is Ethiek:
- Het nadenken over de eigen handelingen
- Ethiek zit bijna in elk moment van de dag. Denk ook aan het maken van morele
afwegingen. De hele dag maak je allerlei afwegingen, je denkt voortdurend na over
welke handelingen je wilt verrichten en waarom. De afweging heeft ook betrekking
op het goede doen of niet.
- Het kiezen tussen blauwe en rode sokken is geen moreel dilemma.
- Maar zodra er iets bij komt over hoe jij nadenkt over goed of kwaad wordt het een
morele afweging. De afweging of je wel of niet naar een college gaat is wel een
morele afweging. Daarachter gaat een idee schuil van goed en kwaad. Van een goede
student en een slechte student.
- Als we een morele afweging maken, moet je eens opletten hoe goed we zijn in het
rechtvaardigen van een keuze (die de foute keuze kan zijn).
, - Alle vragen waar ‘mag’ voor kan is sowieso al een moreel probleem.
- We kunnen allerlei regels bedenken waarom dingen goed en foyt zijn maar we
hebben ook te maken met de psychologie van de mens, wat is de intentie? Verder
speelt ook altijd een zeker groepsgedrag bij (individuele) afwegingen
Op het tentamen moet je het volledig afpellen, op die manier ontdek je misschien meerdere
onderliggende dilemma’s en tegenstrijdigheden etc.
Begrijpen van de intenties en motieven van een bepaalde handeling. Zonder dit te begrijpen
kan je geen veiligheidsbeleid opbouwen. Je moet op zoek naar de oprechte beweegredenen
van mensen om bepaalde dingen te doen.
Definitie Ethiek: Ethiek is de systematische bespiegeling op het menselijk handelen aan de
hand van opvattingen over goed en kwaad.
- Systematische bespiegeling: Het is niet wetenschappelijk, maar we proberen het wel.
Bespiegeling = reflectie. Reflecteren op ons eigen handelen.
- Menselijk handelen: is dat dan wel gebaseerd op vrije wil? Denk daarbij ook aan
religie en wetenschappelijk mensbeeld. Ethiek gaat er niet vanuit dat mensen dingen
rechtvaardigen op basis van religie, via de stem van god
In de ethiek moet je ervan uit gaan dat mensen bewuste afwegingen maken om iets wel of
niet te doen. Maar denk ook na over mensen die onvoldoende voor rekening vatbaar zijn, bij
hen vervalt de morele afweging, die bestaat niet. Die kan je dus niet zomaar ‘behandelen’
onder ethiek.
Waar komt ons Moraal vandaan?
1. Opvoeding
2. Emoties
3. Woord van god
4. De reden (hier spreken wij grotendeels over met ethiek)
Opvattingen over goed en kwaad
- Bestaat dit onderscheid eigenlijk wel? Het gaat erom wat jij zelf denkt.
Verschil tussen normatieve ethiek en descriptieve ethiek
- Descriptieve ethiek: beschrijft hoe de normen en waarden in een context
(maatschappij) gesteld zijn en hoe die veranderen. Welke normen en waarden zijn er,
waarom zijn ze van belang, klopt dit eigenlijk wel.
- Normatieve ethiek: Gaat op zoek naar regels voor wanneer een handeling goed of
fout is.
Heb je met vuurwerk niet een moreel probleem? Mensen die zich als idioten gedragen maar
ook mensen die er niks van zeggen. Het bedenken van regels etc is hierdoor misschien ook
niet toereikend. Het probleem ligt misschien wel moreel.
, Het samenbrengen van alle verschillende waardepatronen is heel moeilijk, en tot nu toe niet
gelukt. Op dit moment werkt de multiculturele samenleving niet. Daar gaan generaties
overheen om deze waarden dichterbij elkaar te brengen
College 2 20-02-2020
Terugblik college 1
Dilemma’s over goed en kwaad
Discipline die nadenkt over de moraal. Normen (gedragsregel, ongeschreven of geschreven)
en waarden (eerlijkheid, vrijheid, veiligheid)
De wetten waar we mee te maken hebben zijn gebaseerd op normen en waarden.
- Niet alles is op te lossen met wetten. Geweld tegen hulpverleners kan je deels met
wetten aanpakken maar het gaat grotendeels om een moreel probleem.
Dit college:
Trade off – ofwel dilemma tussen vrijheid en veiligheid.
- Twee waarden die maatschappelijk gezien erg belangrijk zijn.
- Ze kunnen elkaar ook deels uitsluiten
- Als we geen limiet hebben op het gebruiken van geweld, maak je ruimte voor meer
vrijheid maar daar wordt het niet veiliger op.
- Een Amerikaan beroept zich op vrijheid om zijn wapen te mogen blijven dragen. Ze
voelen zich hier ook veilig bij. Dit vult elkaar aan.
Normatieve ethiek:
- Gaat op zoek naar de regels/normen
Descriptieve ethiek:
- Beschrijft de normen
- Belichte beschouwing van hoe onze normen en waarden maatschappelijk
veranderen. Bijvoorbeeld de veranderende visie op pedofilie, het dragen van een
Identiteitsbewijs is ook zo’n ding.
- Golfbewegingen. Over tientallen jaren is er misschien weer een hele andere
perceptie op eerdergenoemde veranderingen.
Waardeconflict: bij fundamentele verschillen tussen groepen in de samenleving volgen daar
ook hele verschillende veiligheidsaanpakken op. Denk aan syriegangers, zij kunnen
vredesstrijders zijn, maar ook terroristen, het ligt eraan hoe je dat ziet.
Liberaal en socialistisch:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thomaso. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.