College 1
Culturele geografie is de betekenis die wordt toegekend aan de ruimte.
Wat is cultuur?
Shared set of meanings that is lived throught the material and symbolic practices of everyday
life
Gemeenschappelijk repertoire van kennis, symbolen, gewoonten, opvattingen,
vaardigheden, normen.
Kennis, polders onder water zetten, laat zien dat we de kennis hebben om dit te doen. Het
symbool van polders is dat onze overgrootvaders ervoor hebben gezorgd om een polder te
vormen. Ook kan je het bekijken zoals Friesland die een eigen taal heeft en zich uitzondert
van de rest.
Een waarde is een betekenis gevend ideaal; een overtuiging over wat nagestreefd wordt of
zou moeten worden. Normen zijn gedragsregels. Normen zijn dus concrete regels waar je de
ander (of jezelf) op kunt afrekenen.
Voorbeeld: Norm: Iedereen die een bouwplaats betreedt, moet een helm dragen
Vaardigheden zijn dat wij in Nederland al van jongs af aan leren zwemmen. Fietsen leren wij
ook al omdat het onderdeel is van de Nederlandse cultuur.
Shared set of meanings that is lived throught the material and symbolic practices of
everyday life
1. Mentifacts (ideologisch) = het denken en communiceren zoals taal, godsdienst,
politiek etc.
2. Sociofact (sociologisch) = hoe mensen met elkaar omgaan zoals wetten,
familiebanden, opvoeding
3. Artefacts (technologisch) = Dingen die gemaakt en zichtbaar zijn zoals kleding,
voedsel, gebouwen, infrastructuur, kunstobjecten.
Kenmerken van cultuur
- Meer dan alleen kunstuitingen/hoge cultuur
- Groepsverschijnsel
- Machtsaspect
- Veranderlijk
- Overdraagbaar
Cultuur is een groepsverschijnsel want je kunt cultuur niet in je eentje bedrijven. Cultuur
bevat machtsaspect, Volkswagen hippie bus en wegtrekken om zich los te maken van de
heersende cultuur/macht.
Voorbeeld: zwarte piet, een kleine minderheid vindt dat het niet kan, maar volgens de
meerderheid is het een traditie.
Cultuur is overdraagbaar…
- …via generaties
, o Socialisaties via imitatie (overnemen) en identiteit en dwang
- …via sociale categorieën
o Klassen: ‘zinkende’ en ‘stijgende’ cultuurelementen. Voorbeeld zinkende is
rijken hebben een Apple computer, dus willen armen dat ook. Stijgende
cultuurelementen zijn bijvoorbeeld tatoeages, eerst arme matrozen en nu
rijkere mensen.
o Subculturen vb.: rijk/arm, punk, hiphop, uiterlijk etc.
- …via geografische ruimten
o Communicatiegemeenschappen (=steeds meer mensen dezelfde taal spreken,
kan letterlijk maar ook in vorm van: mensen komen meer met elkaar in
contact) en assimilatie
o Diffusie = verschijnsel waarbij cultuurverschijnselen zich verplaatsen
Kan in de vorm van: contactdiffusie vb.: zika-virus, iedereen kan de sjaak zijn
En in de vorm van hiërarchische diffusie: verplaatst zich altijd via een bepaald
patroon vb.: van grote stad naar platteland, zoals mode.
Cultuur is veranderlijk
- Invloeden van binnenuit:
o Technologische ontwikkeling
vb. agrarische revolutie, industriële revolutie, technologische en
informatierevolutie
o Filosofische verandering
vb. het denken over de samenleving verandert b.v. de komst van het
socialisme, het ontstaan van fundamentalisme etc.
- Invloeden van buitenaf
o Kolonialisme
o Toetreding tot de mondiale markt
o Migratie
o Toerisme
Ontmoeting tussen culturen
Integratie = ja je mag je eigen cultuur behouden en ja we kunnen interactie met elkaar
hebben