Samenvatting
Complete samenvatting van alle stof Forensische Accountancy
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Dit betreft alle verplichte artikelen van dit jaar. Engelse artikelen zijn vertaald naar het Nederlands (samengevat uiteraard).
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 132 pagina's
Voorbeeld 3 van de 132 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Week 1Pheijffer – The cruelest lies are often told in silence
§ 1 – Mijn gevaarlijke gedachte
De auteur denkt dat commissarissen ervan uitgaan dat door accountants gecontroleerde
en geaccordeerde cijfers het ware verhaal van een organisatie vertellen. Dat is onjuist,
want:
De werkelijkheid is in het jaarverslag – door keuzemogelijkheden in
verslaggevingsstelsels en subjectieve inschattingen – op meerdere wijzen
cijfermatig weer te geven. Een accountantscontrole kan aan gerapporteerde
cijfers en gegevens zekerheid toevoegen, maar dat is geen garantie.
Bovendien gaat het bij dergelijke cijfers vooral om het verleden. Die kunnen een
solide basis zijn voor een gezonde toekomst, maar toch hebben ze een beperkte
waarde. In het (bedrijfs)leven telt de toekomst minstens zo hard als het verleden;
wat geweest is, is geweest.
Overpeinzingen bij een jaarverslag
Er bestaan een paar hardnekkige misverstanden over jaarverslagen:
1. Veel mensen denken dat al die cijfers heel belangrijk zijn om te weten hoe het
er met een bedrijf voorstaat. Dat is echter maar zeer ten dele waar. Belangrijker
dan bijvoorbeeld de winst - en verliesrekening en de balans is het geschreven
woord van de directie, wat het vertelt én belangrijker: wat het verzwijgt. ‘The
cruelest lies are often told in silence’.
2. Een goedgekeurd jaarverslag bevat alle belangrijke informatie die nodig is om
een goed beeld te krijgen van een bedrijf. Dat is onjuist. De cijfers zeggen iets
over het verleden maar niets over de toekomst. Elke voorspelling die op cijfers
is gebaseerd, is een gissing, en daarom vaak zelfs een vergissing.’
De financiën van een onderneming kunnen binnen de grenzen van wet- en regelgeving
op meerdere wijzen worden weergegeven. Ingeval van al te creatief boekhouden zal er al
snel sprake zijn van het overschrijden van de grenzen van wet- en regelgeving. Dan
spreken we over fraude.
§ 2 – Cash is a fact, profit an opinion?
In de praktijk hechten directies, commissarissen, analisten, bankiers, beleggers en
andere belanghebbenden vaak meer waarde aan de rapportage over kasstromen dan aan
die over de winst van een onderneming. De reden is simpel: bij het bepalen van de winst
dienen vele keuzes te worden gemaakt, veel meer dan in het geval van kasstromen.
Bijvoorbeeld: het verslaggevingsstelsel dat men gaat hanteren, de wijze van opbrengst-
verantwoording, de verwerking van onderhanden werk, waarderingsvraagstukken,
afschrijvingstermijnen en keuzes aangaande de vorming en vrijval van voorzieningen. Er
bestaan uiteraard regels t.a.v. deze onderwerpen: Generally Accepted Accounting
Principles, ofwel GAAP. De hoeveelheid regels is enorm. De gedachten die eraan ten
grondslag liggen vaak ondoorgrondelijk. Er bestaan talloze (internationale) varianten. De
suggestie die wordt gewekt is dat de weergave van de cijfers van de onderneming juist of
getrouw is zolang maar binnen GAAP wordt gebleven. Naar de ‘letter’ genomen kan dit
juist zijn, maar dat is niet altijd zo naar de ‘geest’ van wet- en regelgeving. Maar welke
accountant keurt nu cijfers af die naar de letter van wet- en regelgeving correct zijn
1
,opgesteld? Dat alles maakt dat cijfers niet altijd betrouwbaar zijn en dat er talloze
mogelijkheden bestaan deze te manipuleren in de richting die opstellers ervan wensen.
Wat betreft de kasstromen is het aantal keuzemogelijkheden beduidend minder.
Ellis en Williams (1993): ‘While it is relatively easy for companies to adjust profits
to suit their own purposes by enhancing profits at the expense of the balance
sheet, creating cash is virtually impossible’.
Gouws en Van der Poll (2004):‘Cash is reality and therefore the purest event’.
Mulford en Comiskey (2005):
o ‘It’s a lot harder to manipulate cashflow from operations than it is earnings
per share’.
o ‘Cash is a fact and accounting profit is an opinion. Unlike some items that
can be clouded with financial reporting issues, cash is real, finite, and
measurable.’
o ‘Dividends are intangible cash, and therefore impossible to fake. Cash
dividends will provide a very strong signal to investors of true financial
strength and the credibility of earnings reports’.
Punt is echter dat kasstromen niet louter uit continu terugkerende contante geldstromen
- keiharde euro’s - bestaan. Kasstromen vloeien voort uit operationele, investerings- en
financieringsactiviteiten. Deze zijn ook manipuleerbaar, zowel binnen als buiten de
grenzen van GAAP. Zo is een belangrijk punt bij de beoordeling van kasstromen, het
duurzaamheidsaspect daarvan: gaat het bij de samenstellende delen om éénmalige of
telkens terugkerende posten? Het antwoord op deze vraag is van groot belang omdat bij
de aan- en verkoop van ondernemingen regelmatig een aantal maal de kasstroom als
prijs wordt gevraagd en geboden. Voorbeeld: Parmalat-zaak. Het management van
Parmalat was in staat tegenover haar accountants vol te houden dat bij de Bank of
America een tegoed werd aangehouden van 4,8 miljard dollar. De accountants geloofden
hierin omdat zij hieromtrent van de bank een - vervalsde - bevestiging ontvingen.
De restatements van aan de beursgenoteerde ondernemingen in de VS, zijn vooral te
wijten aan de creatieve behandeling van kasstromen. Wederom een aanwijzing dat de
hardheid van kasstromen wel degelijk ter discussie kan staan.
‘Cash’ is dus geen ‘fact’, maar net als bij winst gaat het om een opinie. Desondanks zijn
kasstromen betrouwbaarder dan winstcijfers. Beleggers, analisten maar ook
bankinstellingen hebben zich vanaf de jaren ‘90 in toenemende mate laten bedotten,
bijvoorbeeld door niet genoeg te kijken naar de kwaliteit van de winst en de verhouding
daarvan tot de kasstromen. Door ondernemers die hen lieten geloven dat het niet of
slechts beperkt uitkeren van dividenden goed zou zijn voor de onderneming en dus ook
voor haar stakeholders. De inperking van het uitbetalen van dividenden heeft geleid tot
‘enabling companies to play accounting games much more easily’. Immers: ‘A company
that is paying half or more of its reported income as dividends needs to generate cash,
not just paper profits. Otherwise its bank account will quickly run dry’. Berenson claimt
hier een belangrijke oorzaak voor de latere boekhoudschandalen te hebben gevonden:
‘the connection between earnings and dividends faded, opening the way to companies to
report billions of dollars in profits while paying out miniscule dividends, or no dividends at
all’.
§3 – Creative accounting
2
, Het winstdenken staat in de regelgeving centraal. Er bestaat veel wet- en regelgeving
over de balans en de winst- en verliesrekening, er is echter relatief weinig wet- en
regelgeving t.a.v. het kasstroomoverzicht. Mijn benadering ga ik dan ook verbreden van
creative cash flow reporting naar creative accounting. Stolowy en Breton (2003) zijn van
mening dat bij creative accounting (een vorm van earnings management) gewoonlijk
binnen de wet wordt geopereerd. De beeldende termen die vaak in het verlengde van
deze begrippen worden gehanteerd suggereren echter iets anders: ‘cooking the books’,
‘fiddling the books’, ‘accounting sleight of hand’, ‘to massage the figures’, ‘cosmetic
reporting’, ‘accounting hocus-pocus’, ‘smoke & mirror accounting’ en ‘window dressing’.
‘Creative accounting’ zegt: wees alert! Dit is gemotiveerd door het verlangen om
investeerders te misleiden door datgene te presenteren wat zij willen zien, zoals een
gestaag stijgend winstcijfer. Een niet limitatief overzicht:
1. Income smoothing & cookie jar reserves: winstegalisatie. In goede tijden
wordt een ‘appeltje voor de dorst’ weggezet om dat vervolgens te gebruiken in
tijden dat het minder gaat. Op deze wijze kunnen de winsten relatief egaal of zelfs
in een stijgende lijn worden gepresenteerd. Jaarrekeningposten die hiervoor
worden gebruikt zijn bijvoorbeeld de voorziening voor dubieuze debiteuren en de
garantievoorziening.
2. Big bath accounting: de balans opschonen. Extra afschrijvingen en het treffen
van reorganisatie- of herstructureringsvoorzieningen zijn prima instrumenten om
het resultaat te verlagen. Reden? Door in een jaar waarin het toch al slecht gaat
‘extra ellende’ te nemen, wordt het waarschijnlijker dat voor de komende jaren
een resultaatsverbetering kan worden getoond. Deze methode kan worden
gebruikt door aantredend management --> de pijn verschuiven naar het oude
management, hen de schuld geven, en zelf verantwoordelijk zijn voor het
resultaatherstel. De tegenhanger hiervan is dat het aftredend management kosten
naar de toekomst verschuift, waardoor de resultaten feitelijk te hoog worden
voorgesteld. Toekomstige winsten – waarvoor het aantredend management
verantwoordelijk wordt – zullen daardoor lager uitvallen.
3. Premature revenue recognition: te vroeg verantwoorden van omzet. Goederen
die feitelijk en juridisch bezien nog niet zijn geleverd worden wel als zodanig
verantwoord.
4. Channel stuffing: een variant op nummer 3.
o Ongevraagde leveranties – bijvoorbeeld door extra goederen te leveren bij
door afnemers bestelde goederen. De getoonde omzet wordt vergroot en
de debiteurenpositie stijgt. Omdat het om ongevraagde leveranties gaat
dienen de transacties in latere perioden – uiteraard na de
verslagleggingstermijn – te worden terug gedraaid.
o Het doen van verkopen op basis van ongebruikelijk hoge kortingen. Op
deze wijze wordt omzet als het ware ‘gestolen’ van de toekomst, omdat
afnemers dan voorlopig genoeg voorraad hebben.
Langendijk benoemt een aantal redenen waarom creative accounting plaats heeft:
De beloning van de ondernemingsleiding is (gedeeltelijk) winstafhankelijk;
Het verhullen van een zwakke performance van de ondernemingsleiding;
Winstverlagende maatregelen kunnen opportuun zijn (bijvoorbeeld uit
concurrentie-overwegingen of voor het verhullen van kartelposities);
Het voldoen aan de druk en verwachtingen van (institutionele) beleggers;
T.b.v. ratio’s die bijvoorbeeld bij het aantrekken van vreemd vermogen van belang
zijn;
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ShivaneFrauenfelder2020. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
