Inhoud
Week 1A: Verlening van een publiekrechtelijke bestuursbevoegdheid..............................................2
Week 1B: Rechtsgelijkheid, rechtszekerheid/vertrouwen, transparantie..........................................4
Week 2A: Nadere normstelling, consistentie en beleid......................................................................9
Week 2B: Wijzigen en intrekken van algemene regels en beschikkingen en overgangsrecht..........12
Week 3A: Zorgvuldige voorbereiding: algemeen..............................................................................14
Week 3B: Zorgvuldige voorbereiding: bijzondere procedures..........................................................18
Week 4A: subsidies en geldschulden................................................................................................21
Week 4B: Overheid en privaatrecht.................................................................................................25
Week 5A: Nadeelcompensatie..........................................................................................................29
Week 5B: Schadevergoeding............................................................................................................34
Week 6A: Toezichtsbevoegdheden: herstelsancties.........................................................................36
Week 6B: bestraffende sancties en handhaving van de openbare orde...........................................43
Week 7A: Wob en gegevensverwerking...........................................................................................45
Week 7B: Rechtmatige en behoorlijk handelende overheid............................................................49
1
,Week 1A: Verlening van een publiekrechtelijke bestuursbevoegdheid
VIDEO 2: BESLUITVORMING ALGEMEEN
Bestuursbevoegdheden worden verkregen op basis van een wettelijke grondslag. Dit is verplicht op
grond van het legaliteitsbeginsel .
Voor negatief overheidsoptreden is in elk geval een wettelijke grondslag vereist
- Methadonbrief arrest
- Negatief: iets wat vrijheid beperkt. (inbreuk op vrijheden/eigendommen burgers)
Voor positief overheidsoptreden
- Fluoridering arrest: Het legaliteitsbeginsel dwingt ertoe dat voor ingrijpend positief
overheidsoptreden een wettelijke grondslag is vereist.
- Niet ingrijpend: niet vereist, maar het is wel wenselijk.
- Subsidies is ook positief overheidsoptreden hiervoor is wel wettelijke grondslag vereist.
Indien er dus een vraag gaat over het feit of er een wettelijke grondslag vereist is, is de vraag of er
sprake is van positief of negatief overheidsoptreden.
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb’s) normeren de behoorlijkheid van de
bestuursrechtelijke bevoegdheidsuitoefening.
- Zorgvuldigheidsbeginsel (3:2 Awb): besluit moet met de nodige zorgvuldigheid worden
voorbereid.
- Beginsel van draagkrachtige motivering (3:46 Awb): het besluit moet kunnen worden
gedragen door motivering die hieraan ten grondslag ligt.
- Gelijkheidsbeginsel: gelijke gevallen worden gelijk behandeld, ongelijke gevallen ongelijk.
o Een bestuursorgaan is niet gehouden om zich aan een eerdere fout te houden.
- Vertrouwensbeginsel: Gerechtvaardigde verwachtingen moeten worden gehonoreerd.
Evenwichtige, evenredige belangenafweging:
- Kenbare motivering.
- Evenredigheidsbeginsel (week 6B): de nadelige gevolgen van een besluit mogen niet
onevenredig zijn in verhouding tot de met het besluit te dienen doelen. Of hieraan wordt
voldaan, wordt door de rechter marginaal getoetst, behalve bij sancties: daar vindt volle
toetsing plaats (art. 3:4 lid 1 en 2 Awb).
- Rechtszekerheidsbeginsel
o Formeel: besluiten moeten duidelijk en ondubbelzinnig worden geformuleerd.
o Materieel: het geldende recht vindt werkelijk toepassing en niet met terugwerkende
kracht.
VIDEO 4: ATTRIBUTIE
Attributie (art. 10:22 Awb):
- Attributie is een originaire bevoegdheidsverkrijging. Voor deze bevoegdheid moet wel een
grondslag zijn in de wet, op grond van het legaliteitsbeginsel. De wet roept een nieuwe
bevoegdheid in het leven. Aan:
o Bestuursorganen van de Staat, Provincies, Gemeenten.
o Zelfstandige bestuursorganen (Bijv.: CBR)
Zbo’s zijn bestuursorganen die geen verantwoording verschuldigd zijn aan
vertegenwoordigende organen van de Staat.
Hierom is Kaderwet zelfstandige bestuursorganen opgezet.
2
, o Ambtenaren: als ambtenaar bevoegdheid krijgt, dan wordt hij een bestuursorgaan.
De attributie doorbreekt de hiërarchie die in bestuursorgaan bestaat niet. Staat ook
in art. 10:22 lid 1 Awb: ‘’kan dit bestuursorgaan per geval of in het algemeen
instructies geven ter zake van de uitoefening van de toegedeelde bevoegdheid’’.
o Particulieren
Artikel 46 lid 2 GW: een staatssecretaris treedt in de gevallen waarin de minister het nodig acht en
met inachtneming van diens aanwijzingen, in zijn plaats als minister op. De staatssecretaris is uit dien
hoofde verantwoordelijk, onverminderd de verantwoordelijkheid van de minister
- Voor het bestuursrechter is de minister gelijk aan de staatssecretaris.
VIDEO 5: DELEGATIE
Delegatie (art. 10:13 Awb e.v.)
- Delegatie is het overdragen van een bestaande bevoegdheid tot het nemen van besluiten
door een bestuursorgaan (delegans) aan een ander bestuursorgaan (delegataris), die de
bevoegdheid op eigen naam en onder eigen verantwoordelijkheid uitoefent. (art. 10:13
Awb).
o Overdragen van een bestaande bevoegdheid.
o Er is een wettelijke grondslag vereist (art. 10:15 Awb).
- Regels met betrekking tot delegatie in de Awb:
o Delegatie is verboden aan ondergeschikten (art. 10:14 Awb).
o Voor delegatie is een wettelijke grondslag vereist (10:15). In de wet wordt dit
aangegeven door het gebruik van termen: ‘’regels’’, ‘’stelt regels’, ‘’geregeld’’, ‘’(bij
of) krachtens de wet’’ ‘’(bij of) krachtens AMvB’’
Alleen ‘’bij AMvb’’ --> geen delegatie toegestaan.
o Bij delegatie is het bestuursorgaan bevoegd beleidsregels op te stellen t.a.v. de
gedelegeerde bevoegdheid (10:16 lid 1 Awb)
Gezien het feit dat delegatie ingetrokken kan worden (10:18 Awb), gaan
beleidsregels van de delegans voor als er sprake is van tegenstrijdigheid.
o Het bestuursorgaan kan verzoeken om inlichtingen (10:16 lid 2)
o Het overdragende bestuursorgaan is na delegatie niet meer gerechtigd de
bevoegdheid zelf uit te oefenen (art. 10:17 Awb)
o Zowel de delegans als de delegataris kunnen ter zake van de gedelegeerde
bevoegdheid beleidsregels geven (4:81 Awb)
Artikel 178 Gemeentewet (bevoegdheid burgemeester)
- Burgemeester kan aan een door hem ingestelde bestuurscommissie bevoegdheden
overdragen (lid 1 = wettelijke grondslag)
- 178 lid 2: bepaalde artikelen zijn hiervan uitgesloten!
Artikel 156 Gemeentewet (bevoegdheid van de raad)
- Lid 1 = wettelijke grondslag.
- Lid 2: bepaalde artikelen uitgesloten voor overdragen bevoegdheid (delegatie)
147 Gemeentewet ook voorbeeld waar delegatie is toegestaan (wettelijke grondslag)
VIDEO 6: MANDAAT
Mandaat (10:1 Awb e.v.)
- Je kan in naam van een bestuursorgaan besluiten nemen.
3
, o Dus niet: privaatrechtelijke of feitelijke handelingen – daarvoor volmacht of
machtiging (10:12 Awb).
- Regels met betrekking tot mandaat:
o Bevoegdheid blijft bij mandaatgever (10:7), instructiebevoegdheid.
o Niet ondergeschikten moeten instemmen met mandaat (10:4)
o Een door mandataris genomen besluit geldt als een besluit van de mandaatgever
(10:2)
o Mandaat is in beginsel mogelijk, tenzij een wettelijk voorschrift mandatering verbiedt
of de aard van de bevoegdheid mandatering uitsluit (10:3 lid 1 en 2).
Bijv. als het een besluit is wat over een groot bedrag, het politiek en
bestuurlijk gevoelig ligt.
Verboden bij wet
Aard van bevoegdheid
Ingrijpendheid van bevoegdheid
Geen omgekeerde hiërarchie.
o Mandatering is in bepaalde specifieke situaties NIET toegestaan (10:3 lid 3 en 4)
Wanneer iemand reeds in mandaat het besluit heeft genomen waartegen
bezwaar wordt aangetekend, mag het mandaat tot het beslissen op een
bezwaarschrift niet aan die persoon worden verleend (lid 3).
o Mandaat moet in beginsel schriftelijk gebeuren door middel van mandaatbesluit
(10:5 lid 2)
Het opstellen van beleidsregels in de zin van artikel 4:81 Awb kan niet
zomaar. Mandatering van een beschikkingsbevoegdheid houdt niet in dat
ook de veel ingrijpendere bevoegdheid om daarover beleidsregels vast te
stellen gemandateerd wordt. Het opstellen van beleidsregels kan alleen
als dit expliciet bij de mandatering is vastgelegd. Het hangt dus af van
mandaatbesluit.
o Het mandaterende orgaan kan nog steeds de bevoegdheid zelf uitoefenen (10:7).
Week 1B: Rechtsgelijkheid, rechtszekerheid/vertrouwen,
transparantie.
VIDEO 1: SPECIALITEITSBEGINSEL
Specialiteitsbeginsel
- houdt in dat het bestuursorgaan zijn gekregen bevoegdheden alleen mag gebruiken voor het
doel dat in de wet is gegeven. Afwegen als verplichting: 3:4 lid 1 Awb.
o We hanteren de gematigde opvatting over dit beginsel.
o Als een bestuursorgaan een vergunning wil verlenen, dat het algemeen belang van
de regeling mag je aan toetsen en kijken of je wilt verlenen, weigeren of
voorschriften.
Algemeen belang zal altijd worden aangegeven in de casus
o Vreemd algemeen belang niet relevant voor het verlenen of weigeren, ook niet voor
voorschriften.
Ander algemeen belang dan is aangegeven in de casus. Worden niet
meegenomen want je kunt niet ALLE algemene belangen meenemen.
Algemeen belang die niet van toepassing is op regeling = vreemd algemeen
belang. (ander wettelijk stelsel dan algemeen belang)
o Particulier belang aanvrager kan ervoor zorgen dat het verleent, geweigerd of er
voorschriften aan worden verbonden.
4
