Dit is een samenvatting van het boek de Diagnostische Cyclus (de Bruyn et al.) voor het tentamen van het vak Diagnostiek voor opvoedings- en ontwikkelingsproblemen. Het is een uitgebreide, maar overzichtelijke samenvatting.
Samenvatting de Diagnostische Cyclus –
een praktijkleer (De Bruyn)
Inhoud
Hoofdstuk 1 Inleiding ....................................................................................................................... 5
1.1 Doelstelling van dit boek ......................................................................................................... 5
1.2 De noodzaak van opleiding ..................................................................................................... 6
1.3 Pretenties en beperkingen ...................................................................................................... 6
Hoofdstuk 2 Uitgangspunten ........................................................................................................... 6
2.1 Wetenschappelijke diagnostiek .............................................................................................. 6
2.2 Verschillende foutenbronnen ................................................................................................. 7
2.3 Besliskundige ondersteuning .................................................................................................. 7
2.4 Prescriptieve diagnostiek ........................................................................................................ 8
Hoofdstuk 3 De diagnostische cyclus ............................................................................................... 8
3.1 Van hulpvraag tot cyclus ......................................................................................................... 8
3.1.1 Hulpvraag, vraagstelling, onderzoeksvraag en type diagnostisch onderzoek ................ 8
3.1.2 Diagnostische hulpvraag en diagnostisch scenario ......................................................... 9
3.1.3 Verschillende typen diagnose en typen diagnostische hypothese ............................... 10
3.2 De diagnostische cyclus ......................................................................................................... 10
3.2.1 Klachtanalyse ................................................................................................................. 11
3.2.2 Probleemanalyse ........................................................................................................... 11
3.2.3 Verklaringsanalyse ......................................................................................................... 11
3.3.3 Indicatieanalyse ............................................................................................................. 11
3.3 De diagnostische cyclus als onderdeel van de klinische cyclus ............................................. 12
3.4 Model en praktijk .................................................................................................................. 13
Hoofdstuk 4 De aanmelding........................................................................................................... 14
4.1 Verantwoording..................................................................................................................... 14
4.2 Begrippen .............................................................................................................................. 15
4.2.1 Verwijzer, aanmelder, opdrachtgever, cliënt, cliëntsysteem, betrokkenen ................. 15
4.2.2 Professionele relatie en samenwerkingsrelatie ............................................................ 15
4.2.3 Aanmeldingstraject, vervolgtraject, hulpverlenings- en dienstverleningstraject,
procedurele en inhoudelijke vrijheid (beslisruimte), verslag van de aanmelding, startcontract . 16
4.3 Voorwaarden in de aanmeldingsfase: professionele voorwaarden ..................................... 17
4.4 Werkwijze .............................................................................................................................. 17
1
, 4.4.1 Wat is het verloop van een aanmeldingstraject? .......................................................... 17
4.4.2 Wie zijn de betrokkenen en wat zijn hun formele posities? ......................................... 17
4.4.3 Kan het aanmeldingstraject voortgezet worden? ......................................................... 18
4.4.4 Wat is het vervolgtraject? Welke afspraken zijn er gemaakt? ...................................... 18
4.5 Valkuilen en aandachtspunten .............................................................................................. 19
4.5.1 Een valkuil: de diagnosticus of cliënt veronderstelt dat er beslisruimte is qua
procedures en/of inhoud, maar deze ruimte is er, gezien de werkwijze van de instelling, niet .. 19
4.5.2 Aandachtspunten bij het vaststellen van de formele posities van de betrokkenen ..... 20
4.5.3 Aandachtspunten bij het startcontract ......................................................................... 20
4.5.4 Aandachtspunten bij het bepalen of een vervolgtraject mogelijk is............................. 20
Hoofdstuk 5 Klachtanalyse ............................................................................................................. 21
5.1 Verantwoording..................................................................................................................... 21
5.2 Begrippen .............................................................................................................................. 21
5.2.1 Klacht ............................................................................................................................. 22
5.2.2 Klachtanalyse ................................................................................................................. 22
5.2.3 Hulpvraag ...................................................................................................................... 22
5.2.4 Interpretatie .................................................................................................................. 22
5.2.5 Verhelderende diagnose ............................................................................................... 22
5.3 Voorwaarden ......................................................................................................................... 22
5.3.1 Professionele voorwaarden........................................................................................... 23
5.3.2 Methodologische voorwaarden .................................................................................... 23
5.4 Werkwijze .............................................................................................................................. 24
5.4.1 De start .......................................................................................................................... 24
5.4.2 Het gesprek.................................................................................................................... 24
5.4.3 De afronding .................................................................................................................. 25
5.5 Aandachtspunten .................................................................................................................. 25
Hoofdstuk 6: Het uitwerken van het diagnostisch scenario ................................................................. 26
6.1 Verantwoording..................................................................................................................... 26
6.2 Begrippen .............................................................................................................................. 27
6.2.1 Hulpvraag ...................................................................................................................... 27
6.2.2 Diagnostische hulpvraag en deelhulpvraag................................................................... 27
6.2.3 Vraagstelling en type vraagstelling................................................................................ 27
6.2.4 Diagnostisch onderzoek en type onderzoek ................................................................. 28
6.2.5 Diagnostisch scenario .................................................................................................... 28
6.3 Voorwaarden ......................................................................................................................... 28
2
, 6.4 Werkwijze .............................................................................................................................. 28
6.4.1 Het analyseren van hulpvragen ..................................................................................... 28
6.4.2 Het diagnostisch scenario: de ordening van onderzoekstypen .................................... 29
6.4.3 Het informeren van de cliënt over het diagnostisch scenario ...................................... 30
6.5 Aandachtsproblemen ............................................................................................................ 30
Hoofdstuk 7: Probleemanalyse ......................................................................................................... 30
7.1 Verantwoording..................................................................................................................... 30
7.2 Begrippen .............................................................................................................................. 31
7.2.1 Probleemgedrag ............................................................................................................ 31
7.2.2 Beschrijving en inventarisatie........................................................................................ 31
7.2.3 Ordening en benoeming (classificatie) .......................................................................... 31
7.2.4 Taxatie van ernst ........................................................................................................... 32
7.3 Voorwaarden ......................................................................................................................... 32
7.3.1 Methodologische voorwaarden .................................................................................... 32
7.3.2 Psychometrische voorwaarden ..................................................................................... 32
7.3.3 Professionele voorwaarden........................................................................................... 32
7.4 Werkwijze .............................................................................................................................. 33
7.4.1 Opstellen van een voorlopige casusinventarisatie ........................................................ 33
7.4.2 Controleren van de casusinventarisatie ........................................................................ 33
7.4.3 Algemene probleeminventarisatie ................................................................................ 33
7.4.4 Toewijzing van stoornissen (benoeming en uiteindelijke onderkenning)..................... 34
7.4.5 Taxatie van de ernst ...................................................................................................... 34
7.4.6 Weging van positieve en negatieve gedragingen.......................................................... 34
7.5 Aandachtspunten .................................................................................................................. 34
7.5.1 Beschrijving en inventarisatie van probleemgedrag ..................................................... 34
7.5.2 Ordening en benoeming (classificatie) van probleemgedrag ....................................... 34
7.5.3 Taxatie van de ernst van het probleemgedrag ............................................................. 35
Hoofdstuk 8 Verklaringsanalyse: formuleren en toetsen van diagnostische verklaringen ........... 35
8.1 Verantwoording..................................................................................................................... 35
8.2 Begrippen .............................................................................................................................. 35
8.2.1 Voorlopig diagnostisch denkschema ............................................................................. 35
8.2.2 Conditie ......................................................................................................................... 35
8.2.3 Wetenschappelijk verklarende hypothese .................................................................... 35
8.2.4 Diagnostische (verklarende) onderzoekshypothese ..................................................... 35
8.2.5 Diagnostische toetsprocedure: onderzoeksmiddelen en toetsingscriteria .................. 36
3
, 8.2.6 Zekerheid en waarschijnlijkheid .................................................................................... 36
8.2.7 Integratief beeld: verklarende diagnose ....................................................................... 36
8.3 Voorwaarden ......................................................................................................................... 36
8.3.1 Methodologische voorwaarden aan het handelen van de diagnosticus ...................... 36
8.3.2 Het kunnen hanteren van de psychometrische voorwaarden die aan
onderzoeksmiddelen worden gesteld ........................................................................................... 37
8.3.3 Professionele voorwaarden........................................................................................... 37
8.4 Werkwijze .............................................................................................................................. 37
8.4.1 Het formuleren van diagnostische verklaringen ........................................................... 38
8.4.2 Het toetsen van diagnostische verklaringen ................................................................. 38
8.5 Aandachtspunten .................................................................................................................. 39
Hoofdstuk 9 Indicatieanalyse ......................................................................................................... 40
9.1 Verantwoording........................................................................................................................... 40
9.2 Begrippen .................................................................................................................................... 40
9.2.1 Indicatieanalyse (leidend tot de indicerende diagnose) en indicatiestelling ....................... 40
9.2.2 Interventie en het globale doel van de interventie .............................................................. 40
9.2.3 Theoretisch of empirisch onderbouwde aanbevelingen...................................................... 41
9.2.4 Indicatie- en contra-indicaties .............................................................................................. 41
9.2.5 Verwacht nut ........................................................................................................................ 41
9.2.6 Overleg met cliënt ................................................................................................................ 41
9.3 Voorwaarden ............................................................................................................................... 41
9.4 Werkwijze .................................................................................................................................... 42
9.4.1 Nagaan of een interventie ingezet kan worden ................................................................... 43
9.4.2 Formuleren en prioriteren van doelen ................................................................................. 43
9.4.3 Selecteren van de in aanmerking komende typen interventies .......................................... 43
9.4.4 Bepalen van het nut en de kans van slagen per geselecteerde aanpak............................... 44
9.5 Aandachtspunten .................................................................................................................... 45
Hoofdstuk 10 Advisering .................................................................................................................. 45
10.1 Verantwoording......................................................................................................................... 45
10.2 Begrippen .................................................................................................................................. 45
10.2.1 Advies ................................................................................................................................. 45
10.2.2 Adviesgesprek..................................................................................................................... 45
10.2.3 Gespreksmodus .................................................................................................................. 46
10.3 Voorwaarden ten aanzien van de advisering ............................................................................ 46
10.3.1 Methodologische voorwaarden ......................................................................................... 46
4
, 10.3.2 Professionele voorwaarden................................................................................................ 46
10.4 Werkwijze .................................................................................................................................. 46
10.4.1 Stap 1: de voorbereiding van het adviesgesprek voor de diagnosticus ............................. 46
10.4.2 Stap 2: de voorlichting aan de cliënt .................................................................................. 47
10.4.3 Stap 3: De controle door de diagnosticus .......................................................................... 47
10.4.4 Stap 4: het overleg over de aanbeveling ............................................................................ 47
10.4.5 Stap 5: het concretiseren van het gekozen advies ............................................................. 47
10.4.6 Stap 6: de afsluiting ............................................................................................................ 48
10.5 Aandachtspunten ...................................................................................................................... 48
Hoofdstuk 11 Het diagnostisch verslag ............................................................................................ 48
11.1 Verantwoording......................................................................................................................... 48
11.2 Begrippen .................................................................................................................................. 49
11.2.1 Het technisch-professionele verslag .................................................................................. 49
11.2.2 Het cliëntverslag ................................................................................................................. 49
11.3 Professionele voorwaarden....................................................................................................... 49
11.4 Voorwaarden ............................................................................................................................. 49
11.4.1 Het technisch-professionele verslag .................................................................................. 49
11.4.2 Het cliëntverslag ................................................................................................................. 49
11.5 Aandachtspunten ...................................................................................................................... 49
DEEL 1 REFERENTIEKADER
Hoofdstuk 1 Inleiding
1.1 Doelstelling van dit boek
Als professioneel handelen is de diagnostiek te beschrijven als een zoek- en beslissingsproces dat in
dialoog met de cliënt en diens omgeving wordt uitgevoerd.
Richt zich op de diagnostische besluitvorming binnen de jeugdhulpverlening in ruime zin
3 doelen binnen dit boek:
1. Het bieden van een leidraad aan de hand waarvan academisch gevormde docenten hun
studenten kunnen scholen in de diagnostische besluitvorming
2. Huidige praktiserende diagnosticus informeren over de wijze waarop momenteel
aankomende collega’s opgeleid worden
3. Een hulpmiddel verschaffen dat ingezet kan worden om de kwaliteit van de besluitvorming in
de eigen werkkring door te lichten en eventueel aan te passen.
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannekeveeneman4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
