College aantekeningen
College Aantekeningen Semantiek
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Aantekeningen van en bij de colleges van de cursus Semantiek, onder leiding van Jack Hoeksema en Petra Hendriks.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Semantiek - College AantekeningenLecture 1 - H1
Semantiek = studie van betekenissen van woorden en zinnen
Modulaire visie op grammatica: sound – fonologie – syntaxis – semantiek – gedachte
Niet-modulaire visies op grammatica -> Cognitive Grammar (Langacker)
Probleem: betekenis is onzichtbaar
Patronen in betekenis:
- Parafrase = zinnen met een verschillende woordvolgorde maar dezelfde betekenis
- Contradictie = tegenspraak (ontkenning)
- Ambiguïteit = dubbelzinnigheid
- Gevolgtrekking (entailment) = conclusie noodzakelijk gegeven het voorgaande
Semiotiek = tekenleer, bestuderen symbolen
Symbolen = conventioneel verband tussen teken en datgene waar teken naar verwijst
Kiki-Bouba-effect = klanken die verwijzing geven voor een bepaalde naam/woord/vorm
Ferdinand de Saussure: Teken is combinatie van vorm en betekenis (signifiant & signifié)
Theorie van betekenis = semantische kennis bestaat uit definities van betekenissen van
woorden (te simpel)
Circulariteit: Betekenis woord weergeven door andere woorden die je moet uiteggen
o Oplossing: Gebruik metataal; logica, niet ambigu, duidelijk, consistent
Niet-talige kennis: Onderscheid talig en niet-talige kennis
o Oplossing: Relateer woordbetekenissen aan concepten en categorieën
Invloed van context: Hoe draagt context bij aan betekenis
o Oplossing: Maak onderscheid contextuele betekenis (pragmatiek) en
letterlijke betekenis (semantiek)
Zinsvorming is productief = je kunt een oneindig aantal zinnen genereren
- Verklaring: Syntactische regels zijn recursief (inbedding, coördinatie)
- Gevolgen semantiek: Alle zinnen moeten ook betekenis krijgen
Compositionaliteit betekenis
o De betekenis van een uitdrukking wordt bepaald door de betekenissen van
samenstellende delen + manier waarop betekenissen worden gecombineerd
Combineren betekenissen
- Mogelijkheid 1: Generatieve syntaxis (boomstructuur)
- Mogelijkheid 2: Parallel aan syntactische regeltoepassing
, - Reference: woorden staat in bepaalde relatie tot de wereld
- Sense: woorden staan in bepaalde relatie tot andere woorden
- Uitingen: worden gedaan door bepaalde spreker in bepaalde context door
produceren spraak, reeks klanken op bepaald moment
- Zinnen: abstracte grammaticale elementen die zijn afgeleid van uitingen,
grammaticaal of ongrammaticaal
- Proposities: abstracte inhoud/betekenis van zin, kan waar of onwaar zijn, niet
gebonden aan bewoordingen
Letterlijke vs. figuurlijke betekenis
- Pragmatiek: betekenis beschreven in relatie tot sprekers/hoorders (speaker meaning)
- Semantiek: betekenis waarbij gebruikers buiten beschouwing worden gelaten
(sentence meaning)
College 2 - H2
Semiotische driehoek: concept – symbool – werkelijkheid
Interactionele betekenis; verwijzing minder belangrijk -> goh (verbazing), nou moe
(verontwaardiging), toe nou (aansporing)
Uiting: spreker – hoorder – concept – werkelijkheid
Betekenis als verwijzing/referentie naar elementen in externe werkelijkheid
- Model: verzameling objecten
- En een toewijzingsfunctie die aan woorden en woordgroepen objecten,
verzamelingen (paren) objecten toewijst, afhankelijk van type uitdrukking
|dochter van| = {<a,b>, <c,d>}
- A is een dochter van b, en c is een dochter van d. ‘Dochter van’ is een binaire relatie,
een relatie tussen 2 objecten. Een binaire relatie wordt geïnterpreteerd als een
verzameling van geordende paren (vishaken)
- E = {a, b, c, d, e,..} (verzameling entiteiten)
- Doorsnee is vereniging
Waarheidswaarden
Databases en is handzaam
- Partieel model = beperkte kennis waarover wij beschikken
- Doet geen recht aan complexe intuïties over wat betekenis eigenlijk is: verzameling
katten in de werkelijkheid varieert steeds, de betekenis niet
Betekenis ≠ referentie
- Modellen geven aan wat je moet weten om waarheidswaarde van een mededeling
vast te stellen, maar geven geen goede weerspiegeling van de kennis in ons hoofd
, Betekenis = concept in het hoofd
- Dit concept stelt je in staat om de verwijzing van een woord of uitdrukking te bepalen
Cognitieve benadering van betekenis
- Betekenis is iets wat je al dan niet kunt kennen, wel leren en kwijtraken
- Een betekenis kun je niet doodschieten, aanraken, ruiken etc. een referent soms wel
Is betekenis dan iets in je hoofd?
Hilary Putman: Nee
- Semantic externalism: betekenissen zitten niet (altijd) in je hoofd
- Een inscriptie in een onbekende taal heeft een betekenis, ongeacht of die in iemands
hoofd zit of niet
- Als we een niet woord opzoeken in een woordenboek gebruiken we een externe
(niet-mentale) bron om een betekenis te vinden
Expertise
- Van veel woorden kennen we de precieze betekenis niet, daarvoor maken we gebruik
van experts
- Sommige tekens hebben alleen betekenis voor een computer (geen brein nodig)
Manieren van verwijzen
- Eigennamen
o Dure methode: voor alles moeten we dan een unieke naam hebben
o Vereist veel kennis, handiger kiezen voor beschrijving
- Definiete descripties
o President van Oeganda, hoofdstad van Oost-Java, de man van Femke Halsema
- Verschil
o Eigennamen liggen vast: ze verwijzen steeds naar dezelfde persoon, definiete
descripties niet
- Sommige eigennamen hebben de vorm van een definiete descriptie maar zijn echt
een eigennaam (lidwoord)
o De Rijn, De Alpen, La France, De maan
- Namen van soorten en groepen
o Groepen hebben zelden namen
De inwoners van Groningen, de jongens achterin de zaal
o Behalve als een groep een soort eenheid vormt: namen van sterrenbeelden,
teams, een kabinet, een groep eilanden, bandjes
- Geven van namen
o Namen zijn (grotendeels) arbitrair; willekeurige labels
o Gebruik van eigennamen betekent dat de spreker denkt dat de hoorder weet
wie de drager van die naam is. Dat kan wel eens mis gaan (welke Hans?)
- Wat is niet arbitrair aan namen?
o Jongens- vs. meisjesnamen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romyvandermolen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen