In deze samenvatting staat alle leerstof voor de toets 'leefstijl en ouderen' van de opleiding Sportkunde Inholland.
De hoofdstukken in deze samenvatting:
1. HEALTHY AGEING - healthy ageing, gezondheidsmodellen, demografie, levensverwachting
2. FYSIOLOGISCHE VERANDERINGEN OUDEREN - verande...
1.1 Wat is healthy ageing?
Veroudering = met de tijd toenemende optreden van ogenschijnlijke spontane
onomkeerbare veranderingen. Het is een geleidelijk, natuurlijk, continu proces die al
begint in de jong volwassenheid (18 – 35). Gedurende middelbare leeftijd (35 – 60) zullen
lichamelijke functies langzaam afnemen.
Gerontologie = de wetenschap die zich bezighoudt met veroudering
Geriatrie = de geneeskunde die zich richt op preventie, diagnostiek en behandeling van
ziekten die wat betreft hun oorzaak samenhangen met veroudering of in sterke mate
worden beïnvloed door veroudering.
Healthy ageing = proces waarin de kansen op lichamelijke, sociale en geestelijke
gezondheid worden geoptimaliseerd, zodat ouderen actief aan de samenleving kunnen
deelnemen en een onafhankelijk leven kunnen leiden met een goede kwaliteit van leven.
De centrale vraag hierbij is : hoe kan je gezond ouder worden? (focus op gezondheid)
Active ageing : focus op participatie en kwaliteit van leven
Successful ageing : focus op welzijn en geluk
Productive ageing : focus op bijdrage aan de samenleving
Wanneer ben je oud? Hierbij kan er gekeken worden naar:
Kalenderleeftijd = de daadwerkelijke leeftijd. Er is een enorme diversiteit tussen
ouderen (het is een heterogene groep). De ene 65’er kan qua gezondheid enorm
verschillen van de andere. Daarom wordt er ook gekeken naar;
Biologische leeftijd = de leeftijd waarin het lichaam zich verkeert. Er wordt hierbij
gekeken naar veranderingen in het lichaam die met veroudering komen. De
meeste veranderingen hebben namelijk meer met leefstijl te maken dan met
leeftijd. Een 75’er kan dus lichamelijk beter zijn dan een 65’er.
Psychologische leeftijd of gevoelsleeftijd = hoe oud iemand zich voelt. Hoe ouder
we worden, hoe groter het verschil tussen de kalenderleeftijd en de
gevoelsleeftijd. Hier zijn 2 verklaringen voor:
1. Je jonger wanen dan je bent kan een manier zijn op jezelf in een positief
daglicht te stellen (‘jong’ wordt als iets positiefs gezien). Daarnaast zien
ouderen er tegenwoordig ook echt jonger uit dan vroeger.
2. 60-plussers die zich jonger voelden dan hun kalenderleeftijd hadden
gemiddeld meer grijze stof. Deze grijze stof verminderd bij het ouder worden.
Je jonger voelen kan dus ook daadwerkelijk de staat van de hersenen
aangeven.
1.2 Wat is gezondheid?
Gezondheid is niet alleen de aan- of afwezigheid van ziekten. Gezondheid is “het
vermogen zich aan te passen en zelf de regie te voeren, in het licht van de sociale,
fysieke en emotionele uitdagingen in het leven”. Hierbij zijn veerkracht en zelfregie dus
belangrijk. Zelfregie kan ook worden ervaren met ondersteuning van anderen.
Kwetsbare ouderen zijn de ouderen die niet in staat zijn om eigen regie te voeren en
daarmee zelfstandigheid te behouden.
,Om te bepalen hoe gezond iemand is, zijn er verschillende modellen opgesteld.
Bijvoorbeeld het model “mijn positieve gezondheid”.
The big five for a healthy life:
1. Voeding
2. Beweging
3. Slaap
4. Stress & onspanning
5. Sociale interactie
1.3 Demografie
Demografie = de studie naar de omvang, structuur en spreiding van de bevolking, en
hoe de bevolking in tijd verandert door geboorten, sterfgevallen, migratie en
veroudering.
In 1950 spraken we van de bevolkingspiramide (zie linker afbeelding). Wat inhoudt dat
hoe ouder de doelgroep is, hoe kleiner deze is. De voorspellingen voor de toekomst laten
niks meer van de bevolkingspiramide zien (zie rechter afbeelding).
De conclusies die hieruit getrokken kunnen worden:
Er is sprake van ontgroening = het afnemen van het aandeel jongeren (0 – 19) in
de bevolking als gevolg van een afname van het geboortecijfer.
Er is sprake van vergrijzing = het toenemen van het aandeel 65-plussers in de
bevolking.
Er is sprake van een dubbele vergrijzing = het toenemen van het aandeel 80-
plussers binnen de groep 65-plussers in de bevolking.
, Oorzaken van vergrijzing:
Geboorte-ontwikkelingen in het verleden : de babyboom generatie is
ondertussen 65 plus.
Afname van de vruchtbaarheid : (niet letterlijk!) er zijn minder kinderen per
vrouw, niet perse omdat ze dat niet kunnen, maar omdat ze dat niet willen.
Toename van de levensverwachting : Nederlanders worden gemiddeld steeds
ouder en gezonder.
Grijze druk = de verhouding tussen het aantal 65-plussers en de potentiële
beroepsbevolking (20 – 64). In verhouding komen er steeds meer potentieel werkende
mensen per 65-plusser (de grijze druk neemt toe). Door bijv. de pensioensleeftijd te
verhogen, kan deze verhouding groter worden.
1.4 De levensverwachting
De levensverwachting voor mannen : 80,2 jaar
De levensverwachting voor vrouwen : 83,4 jaar
Tussen verschillende doelgroepen verschilt de verwachtte levensjaar nogal (bijv. hoger
opgeleide worden gem. ouder dan lager opgeleide en vrouwen worden gem. ouder dan
mannen). De levensverwachting wordt weergeven in gezonde levensjaren en ongezonde
levensjaren.
Active Life Expectancy (ALE) = het te verwachtten aantal jaren van functioneel welzijn.
ALE mannen : 68,7 jaar
ALE vrouwen : 70,9 jaar
Factoren die de levensverwachting kunnen beïnvloeden:
Erfelijkheid : een hoge leeftijd bereiken zit in een familie
Leefstijl : BRAVO-richtlijnen
Blootstelling aan schadelijk milieu
Gezondheidszorg systeem
Factoren die het verschil in gem. leeftijd tussen mannen en vrouwen beïnvloeden:
Chromosomen : al vanaf het eerste levensjaar is de sterftekans onder jongens
25-30% hoger dan meisjes, omdat jongens maar één X-chromosoom hebben. Ze
zijn dus kwetsbaarder bij schadelijke mutaties in dat ene chromosoom.
Geslachtshormoon : oestrogeen brengt het gehalte gevaarlijk cholesterol (LDL)
terug, terwijl testosteron die juist verhoogd.
Leefwijze : mannen nemen over het algemeen meer risico’s (zwaar of gevaarlijk
werk, minder met lichaam bezig, minder snel naar de dokter).
Immuunsysteem : het afweersysteem van vrouwen veroudert minder snel. Het
gaat hier om de T-killercellen (die het lichaam tegen infecties beschermen) en B-
cellen (die antistoffen aanmaken).
Maximale leeftijd record : 122 jaar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maaikebouwknegt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
