Uitwerkingen van de leerdoelen van de module VM2414 Toxicologie uit blok 2 jaar 2. Opleiding Voedingsmiddelentechnologie op de HAS Hogeschool Den Bosch. (2020/2021)
Leerdoelen toxicologie
In staat zijn om de toxicologische risico's ten gevolge van onbalans in
voedingspatroon, natuurlijke giftige stoffen, microbiële toxinen,
contaminanten en additieven te ordenen in volgorde van ernst (ranking
gevaren)
Op populatieniveau van hoog naar laag:
Onbalans in voedingspatroon
Microbiële toxinen
Contaminanten / natuurlijke gifstoffen
Additieven
Beginselen van algemene toxicologie begrijpen: dosis effect-relaties,
normstelling, toxische effecten.
Dosis effect-relaties
Het is niet de stof die het hem doet maar de hoeveelheid
Toxische effecten
Reversibel vs. irreversibel
Lokaal vs. systemisch (absorberen en distribueren door lichaam)
Acuut vs. niet acuut
Normstelling
Acute toxiciteit
o LD50 (Lethale Dosis 50): éénmalige dosis waarbij 50% van de
proefdieren sterft
o ARfD (Acute Referentiedosis): limietwaarde bedoeld om de risico’s
van kortdurende blootstelling aan relatief hoge doseringen vast te
stellen
o NOAEL (No Observed Adverse Effect Level): een dosis waarbij geen
effect optreedt. Met behulp van een veiligheidsfactor (100) wordt
hieruit de ARfD afgeleid
Semichronische toxiciteit
o Bepalen NOAEL of N(T)EL (No (Toxic) Effect Level)
o Gedurende 1/10 van de levensduur krijgen de dieren de stof
toegediend
Chronische toxiciteit
o Bepaling ADI (Aanvaardbare Dagelijkse Inname) / RfD (Reference
Dose)
NOAEL
ADI ( mg /kg lichaamsgewicht )=
veiligheidsfactor
o Milieucontaminanten: TDI (Toelaatbare Dagelijkse Inname)
o Onvermijdbare stoffen in voedsel: PTWI (Provisional Tolerable
Weekly Intake)
, Het verband tussen blootstelling aan een toxische stof en het effect op
de gezondheid van de mens kunnen toelichten.
Werkingsmechanismen
Interferentie met het DNA-RNA-systeem
o Enzymproductie
o Mutatie (erfelijk materiaal)
o Ongecontroleerde celdelingen
o Misvormingen
Interferentie met enzymen
o Uitschakelen enzym (reversibel/irreversibel)
Interferentie met (zenuw)cellen
o Doorlaatbaarheid celmembraan
Interferentie met hormonen
o Hormonale evenwicht verstoren
Begrijpen wat de rol is van extrapolatie vanuit dierexperimentele
gegevens naar de situatie die geldt voor de mens.
Doorgaans wordt bij het berekenen van de ADI rekening gehouden met een
veiligheidsfactor van 100
Een factor 10 voor de verschillen tussen proefdier en mens
Een factor 10 voor variatie tussen mensen
Verschillende manieren uitleggen waarop toxische stoffen het menselijk
lichaam binnenkomen.
Contaminanten uit het milieu
o Inademing
o Water
o Opname door planten en dieren (voedselketen)
Residuen van zware metalen
Organische milieucontaminanten
Residuen van productie- of verwerkingstechnieken
o Bij de productie van voedingsmiddelen worden chemische stoffen of
processen gebruikt, waardoor er residuen in het voedsel terecht
kunnen komen
Gewasbeschermingsmiddelen
Diergeneesmiddelen
Reinigings- en desinfectiemiddelen
Residuen van verpakkingsmateriaal
Additieven
o Bepaalde stoffen in een bepaalde hoeveelheid toevoegen aan
voedingsmiddelen
Natuurlijke stoffen
Natuuridentieke stoffen
Synthetische stoffen
Natuurlijke giftige stoffen
o De stoffen worden door het dier of gewas aangemaakt
Zoötoxinen
Mycotoxinen
Fycotoxinen
Fytotoxinen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wietekewittenhorst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
