Inleiding medische kennis
1. Medische kennis in de praktijk
De anamnese
In het begin is het moeilijk je medische kennis en inzicht toe te passen en tegelijkertijd
goed met de patiënt te blijven communiceren.
De volgende punten zijn bedoeld als geheugensteun.
Dat wil niet zeggen dat je bij alle patiënten de volgende punten in deze volgorde moet
nagaan. Vaak is een keuze noodzakelijk. Het is in ieder geval belangrijk om zorgvuldig te
zijn en goed te luisteren naar de antwoorden.
Patiëntgegevens:
Geboortedatum;
Naam, adres, telefoonnummer;
Verzekeringsmaatschappij
Klacht of probleem:
Wat is de klacht of het probleem precies?
Hoe lang duurt het al?
Hoe is het beloop precies (bijv. verbetert, verslechtert, in golven, ooit eerder
gehad)?
Hoe hevig is de klacht of het probleem precies, welke invloed is er op het
dagelijks leven?
Zijn er andere, bijkomende klachten?
Is er een alarmsignaal (dat is een teken dat er mogelijk iets heel ernstigs aan de
hand is)?
Is al eerder medische of andere hulp ingeroepen?
Overige medische gegevens:
Bij vrouwen: is er sprake van zwangerschap, borstvoeding; wanneer was de
laatste menstruatie?
Gebruikt de patiënt geneesmiddelen; zo ja, welke, de sterkte, hoeveel en
wanneer, altijd of incidenteel? Let op: hier worden ook zelfzorgmiddelen bedoeld,
dus middelen van bijvoorbeeld de drogist. Ook het gebruik van kruiden kan van
belang zijn.
Is de patiënt verder goed gezond, of wellicht bekend met chronische
aandoeningen (zoals suikerziekte, depressies en vele anderen)?
Heeft de patiënt onlangs nog een medische behandeling ondergaan; welke
behandeling was dat en waar/door wie?
Heeft de patiënt recent nog in een ziekenhuis gelegen?
Hulpvraag:
Waarom belt de patiënt (en waarom nu)?
Is er angst of ongerustheid; zijn er andere bijzonderheden in de manier waarop de
patiënt praat?
Wat wil de patiënt precies? Wil de patiënt een advies, een recept, een
spreekuurafspraak, een visite of iets heel anders?
,Inleiding medische kennis
2. Medische terminologie
Met behulp van een aantal voorbeelden zal duidelijk worden gemaakt hoe je medische
taal kunt snappen.
Voorbeeld
Nefritis bestaat uit nefr en itis.
Nefr = nier, itis = ontsteking
Nefritis = nierontsteking
Vergelijk dit eens met pancreatitis.
Dat betekent: ontstoken pancreas (pancreas = alvleesklier).
En colitis betekent: ontstoken colon (colon = dikke darm).
Je kunt nu zelf bedenken wat appendicitis betekent (het woord komt van appendix).
Appendicitis = blindedarmontsteking
Voorbeeld
Gastrectomie bestaat uit gastr en ectomie.
Gastr = maag, ectomie = wegnemen
Nefrectomie is een ingreep waarbij de nier wordt verwijderd
Appendectomie. Het verwijderen van de blindedarm
Voorbeelden
Anemie. An = niet, heem = bloed.
Anemie = bloedarmoede (de h is weggevallen, ie is eraan toegevoegd, maar het heeft
geen speciale betekenis).
Bronchoscopie. Bronchus = luchtpijpvertakking, scopie = kijken.
Bronchoscopie = kijken in de luchtpijpvertakkingen (de o heeft geen speciale betekenis).
Zo wordt de oe uitgesproken als Eu, de OU als oe, de Eu als ui en de AE als Ee.
Voorbeelden:
dyspnoe spreek je uit als ‘dispneu’ (betekenis: kortademigheid);
souffle spreek je uit als ‘soeffl’ (betekenis: hartruis);
pneumonie spreek je uit als ‘pnuimonie’ (betekenis: longontsteking);
leukocyt spreek je uit als ‘luikosiet’ (betekent: witte bloedcel).
Laesie en naevus spreek je uit als ‘leezie’ en ‘neevus’
,Inleiding medische kennis
Veelvoorkomende afkortingen
AO aanvullend onderzoek
Ax anamnese
Bdz beiderzijds
BVO bevolkingsonderzoek
Co controle
Dx diagnose
DD differentiaaldiagnose
ECG elektrocardiogram, ‘hartfilmpje’
e.c.i. e causa ignota (zonder bekende oorzaak)
EEG elektro-encefalogram, ‘hersenfilmpje’
FA familieanamnese
FT fysiotherapie
g.a. geen afwijkingen
g.b. geen bijzonderheden
g.d.a. geen duidelijke afwijkingen
i.o.m. in overleg met
LO lichamelijk onderzoek
n.t.b. niet te beoordelen
n.v. niet verricht
RR bloeddruk
RT rectaal toucher (met de wijsvinger betasten in of via de endeldarm)
Rx therapie
SU spreekuur
, Inleiding medische kennis
Verw verwijzing
VG voorgeschiedenis
VT vaginaal toucher (betasten via de schede, in principe met wijs- en middelvinger)
X röntgen
Zkh ziekenhuis
Voorbeelden
Uit het verhaal van een neuroloog:
Man, 60 jr., sinds 6 jaar hypertensie, sinds 3 jaar DM, peracuut hevige pijn interscapulair,
krachtsverlies benen, mictiestoornissen. LO: parese benen bdz., hyperreflexie bdz.,
sensibiliteit ongestoord. RR 135/90.
Voorbeelden van moeilijke woorden of combinaties daarvan
Otitis media
Ot = oor; itis = ontsteking; media = midden
Middenoorontsteking
Virale hepatitis
Vir. = virus; ale komt van aal = heeft te maken met; hepar = lever; itis = ontsteking
Leverontsteking door een virus
