De Kleine Gids Kindermishandeling
5e druk
Roos-Marijn Rohaan
Roos-Marijn Rohaan
, HOOFDSTUK 1
De geschiedenis van kindermishandeling
Opkomst kinderbescherming
• 1877: Nederlandsche Vereeniging tot Bescherming van Dieren
• 1899: Nederlandsche Bond tot Kinderbescherming
o Kwam voort uit het advies Het vraagstuk van der verzorging der verwaarloosde kinderen, waarin
aanbevelingen stonden om kinderen zo goed mogelijk te kunnen beschermen.
• Er werd anders gekeken naar mishandelde kinderen dan nu; kinderen die mishandeld werden, zouden
onhandelbaar moeten zijn, of zelfs crimineel.
Kinderwetten 1905
• 1838: opgenomen in BW dat ouders de plicht hebben hun kinderen op te voeden en te onderhouden,
maar op nalatigheid hiervan stond geen straf.
• Kinderwetje van Van Houten (1874): verbod fabrieksarbeid onder 12 jaar
o Werd nauwelijks nageleefd; weinig verandering
• Leerplichtwet (1901): alle kinderen van 6 tot 12 jaar moeten naar school. Niet alleen fabrieksarbeid,
maar alle kinderarbeid is verboden tot 12 jaar.
• Kinderwetten (1905); 3 delen:
1. Burgerlijke Kinderwet: ouderlijke macht en de eventuele instelling van voogdij
2. Strafrechtelijke Kinderwet: aanpak van kinderen die een misdrijf hebben gepleegd
3. Kinderbeginselenwet: oprichting van instanties die de praktische uitvoering van de eerste twee
wetten in handen kregen
1962: Kempe legde verband tussen kindermishandeling en onverklaarbare botbreuken m.b.v. röntgen
Wet op de jeugdhulpverlening (1992): zo-zo-zo-beleid; hulpverlening moest zo tijdig mogelijk, in zo licht
mogelijke vorm, zo kort mogelijk en zo dicht mogelijk bij huis worden gegeven. Stelde ook AMK in, dat zich
richtte op signalering van kindermishandeling.
Roos-Marijn Rohaan
, HOOFDSTUK 2
Wettelijk kader
VN – Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK): juridische weerslag van pedagogische
noties hoe er met kinderen dient te worden omgegaan
• 20 november 1989 opgesteld door de VN
• Door 194/195 landen ondertekend
• Voor Nederland trad het op 8 maart 1995 in werking
• Bevat 54 artikelen, onderverdeeld in 3 soorten recht; verzorging, bescherming en respect
o Verzorging: recht op gratis en goed basisonderwijs, goede gezondheidszorg en kinderopvang
o Bescherming: recht op bescherming tegen mishandeling, uitbuiting, verwaarlozing, kinderarbeid,
oorlogsgeweld, handel en slavernij
o Respect: recht op deelname aan de samenleving; vrije meningsuiting, meepraten en -beslissen over
zaken die hen aangaan
• 4 basisprincipes IVRK
o Geen discriminatie
o Belang van het kind
o Recht op leven en ontwikkeling
o Respect voor de mening van het kind
Verdrag van de Raad van Europa inzake de bescherming van kinderen tegen seksuele uitbuiting en seksueel
misbruik
• Nederland tekende op 1 juli 2010
• Belangrijke maatregelen
o Voor toelating tot beroepen waarin regelmatig contact met kinderen plaatsvindt, moet een check
worden ingebouwd dat kandidaten niet zijn veroordeeld voor seksueel misbruik of seksuele
uitbuiting
o Kinderen moeten worden voorgelicht over de gevaren van seksueel misbruik en over de bescherming
hiertegen
o Verplichting tot het houden van publiekscampagnes om de samenleven voor te lichten over seksueel
misbruik van kinderen
o Verplichting tot strafbaarstelling van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting
o Geheimhoudingsplicht van beroepsbeoefenaars mag niet in de weg staan aan de mogelijkheid voor
hen om seksueel misbruik te melden
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet Publieke Gezondheid (WPG)
• Wmo: basis voor aanpak huiselijk geweld; opdracht voor gemeenten om beleid te voeren ter bestrijding
van geweld in huiselijke kring
• Wmo stelt het werken met de meldcode (Wet Verplichte Meldcode Huiselijk Geweld en
Kindermishandeling) verplicht
o Er geldt geen meldplicht, maar wel plicht om te werken met de meldcode
• WPG: gemeenten dragen verantwoordelijkheid in jeugdgezondheidszorg
1:247 BW (25 april 2007): In de verzorging en opvoeding van het kind passen de ouders geen geestelijk of
lichamelijk geweld of enige vernederende behandeling toe; verbod op corrigerende tik
Strafrecht: strafbare feiten die bij kindermishandeling aan de orde kunnen zijn:
• (Poging) tot moord, doodslag
• Opzettelijk toebrengen van pijn en/of letsel
• Psychische mishandeling
• Benadeling van de gezondheid
Roos-Marijn Rohaan