Deel 2: Analyse groepsdynamica
1 Analyse van jezelf in groepen
In dit eerste deel beschrijf ik mijn eigen functioneren binnen (verschillende) groepen.
Hierbij ga ik in op mijn normen en waarden, kwaliteiten en allergieën, verschillende
teamrollen en conflictstijlen. Daarbij ga ik in op het effect van mijn gedrag op een groep
en andersom. Tot slot benoem ik een aantal leerdoelen die ik heb opgesteld naar
aanleiding van de inzichten die ik gekregen heb.
1.1 Verschillende groepen
De vier belangrijkste verschillende groepen waar ik deel van uitmaak zijn mijn gezin,
vriendengroep, werk en studiegenoten. In elk van deze groepen functioneer ik anders.
Dit heeft grotendeels te maken met de mate waarin ik mij ergens thuis voel en hoe
lang ik de personen om mij heen ken. Over het algemeen voel ik mij meer thuis,
wanneer ik iemand langer ken en de veiligheid daardoor groter is. Om mij veilig te
kunnen voelen binnen een groep is het voor mij belangrijk dat de groepsgenoten
betrouwbaar en eerlijk zijn, dezelfde humor hebben en elkaar steunen wanneer dit
nodig is.
Wanneer ik nieuw ben binnen een groep, kijk ik graag eerst de kat uit de boom. Dit is
voor mij een manier om iedereen vanaf een (veilige) afstand te leren kennen. Ik
observeer, luister naar waar men over praat en ga opzoek naar gemeenschappelijke
interesses om op die manier contact te zoeken.
1.2 Normen en waarden
Een aantal belangrijke waarden zijn voor mij gelijkheid, ontspanning, respect,
creativiteit, vrijheid, eerlijkheid en humor. Deze lijst met waarden heb ik mogen
uitbreiden tijdens één van de opdrachten tijdens de praktijklessen van Werken In Een
Organisatie. Zo kwam ik erachter dat ontspanning en humor belangrijke waarden voor
mij zijn waar ik nog niet eerder bij stil heb gestaan. Ook binnen het functioneren binnen
groepen vind ik deze waarden erg belangrijk. In de klas merk ik bijvoorbeeld dat humor
zorgt voor een goede sfeer en dat ik mij hier sneller thuis voel. Humor kan beladen
onderwerpen op een luchtige manier bespreekbaar maken.
2.1.3 Kernkwaliteiten, valkuilen en allergieën
Ondanks dat ik eerder heb stilgestaan bij mijn kwaliteiten, heeft Het Kwaliteitenspel
dat ik gespeeld heb met enkele studiegenoten mij tot nieuwe inzichten gebracht over
mijzelf. Het was vernieuwend om van anderen te horen welke kwaliteiten zij bij mij
vonden passen. Enkele kwaliteiten, zoals creatief en rustig, kwamen niet als
verrassing uit de lucht vallen. Andere kwaliteiten die ik toegewezen kreeg had ik in
eerste instantie niet verwacht (analytisch, intelligent en serieus). Hieronder staat een
lijst met mijn belangrijkste kwaliteiten, gevolgd door de daarbij horende valkuilen.
Avontuurlijk – Risicovol
Behulpzaam – Opoffering
Bescheiden – Onzichtbaar
Creatief – Chaotisch
, Geduldig – Afwachtend
Relaxt – Passief
Serieus – Saai
Rustig - Verlegen
Zelfstandig – Eenzaam
Intelligent – Opschepperig
Goed luisteren – Passief
Opvallend is dat ik mijzelf zowel herken in de kwaliteiten als in de valkuilen die daarbij
horen. Ik ben van aard en karakter geduldig en bescheiden, waarvan afwachtend en
passief de valkuilen zijn. Bovendien zijn mijn ouders dominant en werd initiatief tonen
niet gevraagd bij mij thuis. Een eigen mening of zienswijze werd niet op prijs gesteld.
Daarbij zijn mijn beide ouders ook erg zorgzaam (misschien zelfs overbezorgd te
noemen), waardoor er geen beroep werd gedaan op mijn eigen initiatief.
De valkuilen komen meer tot uitdrukking in groepen waarbij ik mij minder thuis voel,
zoals bij mijn studiegenoten. Valkuilen kunnen uiteindelijk overslaan in disfunctioneel
gedrag. Mijn passieve en afwachtende houding leidt op school af en toe tot
disfunctioneel gedrag. In een grote groep kies ik er vaak bewust voor om mijn mening
voor mij te houden, wanneer er klassikaal zaken besproken worden. Vaak kom ik pas
met ideeën wanneer ik erom gevraagd word. Dit is erg zonde, aangezien ik wel iemand
ben met goede en vernieuwende ideeën.
Kernkwaliteiten en valkuilen van anderen, kunnen irritaties oproepen. De reactie
daarop wordt een allergie genoemd. Allergieën hebben vaak te maken met kwaliteiten
van jezelf (Remmerswaal, 2013). Enkele allergieën van mij zijn onder andere
aanwezig, dominant, accuraat, procedureel, ijverig en zakelijk. Erg interessant om te
zien dat de meeste van deze allergieën inderdaad samenhangen met mijn eigen
kernkwaliteiten.
1.4 Teamrollen
Ook de teamrollentest van Belbin (2010) sluit mooi aan op mijn kernkwaliteiten. Zo
komt uit de test naar voren dat ik het hoogst scoor op de teamrol ‘plant’. Een plant
heeft volgens de test een zeer hoge intelligentie en is introvert. Een plant komt met
plotselinge ideeën en genereert creativiteit binnen teams. Echter voelt een plant zich
afgeremd in extraverte en dominante groepen. De plant is zeer gevoelig voor
waardering en kritiek. Soms is er een aparte gebruiksaanwijzing nodig om dit talent in
een team tot bloei te laten komen. Verder scoorde ik ook hoog op zowel ‘zorgdrager’
als ‘waarschuwer’. Dankzij de test kon ik beter verantwoorden waar ik goed in ben en
was het makkelijker om bepaalde taken toe te eigenen. Vaak vind ik het lastig om
initiatief te nemen bij te taakverdeling. Ik heb vaak wel een voorkeur voor bepaalde
taken, maar laat eerst overigen kiezen. Niet bepaald effectief: ik weet zelf het beste
waar mijn kwaliteiten liggen en waarvoor ik deze kwaliteiten kan inzetten. Teamrollen
beneden aan de lijst zijn ‘vormer’ en ‘voorzitter’.
1.5 Conflictstijl
