Samenvatting praktijk voor de kennistoets periode 2
Dag en weekkeuze
Dagkeuzes 3 a 5 x per week en zijn producten die in kleine hoeveelheid, gegeten kunnen
worden bij een voeding die bestaat uit Schijf van Vijf producten. Producten die aan de
criteria voor energie (niet meer dan 74 kcal), verzadigd vet (1,7 gram) en zout (0,5 gram is
200 mg Natrium) voldoen zijn dagkeuzes, zoals
- Producten om bij de maaltijd te eten, zoals een lepel saus, zoetzuur
- Broodbeleg, bijvoorbeeld zoet beleg, salade voor op brood of een plakje vleeswaar
- Een klein tussendoortje, zoals een koekje of stukje chocolade
- Toevoegingen aan toetjes, zoals een lepel suiker of honing
- Toevoegen van zout bij de maaltijdbereiding
Weekkeuzes is max 3 x per week zijn producten die te veel calorieën of ongunstige
nutriënten leveren om dagelijks te eten en producten waarvan betere keuzes in de Schijf
staan, zoals
- Bewerkt vlees, witte pasta, blikgroenten, suiker- en vetrijke toetjes. Hiervan staan
betere keuzes in de Schijf
- Producten die te veel zout bevatten, zoals soep uit blik of zak
- Grotere tussendoortjes, zoals grote koken, gebak en hartige snacks
Light-frisdranken en producten als suikervrije kauwgom, leveren geen of nauwelijks
energie, natrium en verzadigd vet. Met deze dagkeuzes kan wat soepeler mee omgegaan
worden en mogen dus 5 keer, maar light-frisdranken moeten niet onbeperkt gedronken
worden vanwege tanderosie. Ook wordt geadviseerd om de energiebalans in de gaten te
houden.
,Claims
Een claim is een bewering die door middel van tekst, maar kan ook een plaatje of tekening
zijn, die de indruk wekt dat een levensmiddel een bepaalde eigenschap heeft. Bij elke claim
moet er vermeld staan dat een evenwichtige voeding en gezonde leeftijd belangrijk is.
NVWA houdt toezicht op de claims die op producten worden gezet. Een claim mag alleen
worden vermeld als het op de goedgekeurde lijst staat.
Voedingsclaim zijn beweringen over wat er in het product zit en het effect ervan.
Bijvoorbeeld rijk aan linolzuur en caloriearm. Deze moeten goed onderbouwd zijn, waarom
dus de samenstelling van een product positief is. Deze claims zijn gemakkelijk te controleren.
Bij light bijvoorbeeld 30% minder vet of kcal en moet benoemen waardoor dit komt. Ook
bevat geen energie, vetarm, vetvrij, vezelrijk, rijk aan omega 3 vetzuren etc.
Voorbeelden voedingsclaims:
- Lage energetische waarde. Minder dan 40 kcal per 100 gram of 20 kcal per 100 ml.
Voor zoetjes: 4 kcal per portie.
- Verlaagde energetische waarde. Product bevat minder dan 30% energie. Moet
vermeld worden waardoor dit komt.
- Bevat geen energie. Maximaal 4 kcal per 100 ml. Voor zoetjes: 0,4 kcal per portie.
- Vetarm. Maximaal 3 gram per 100 gram of 1,5 gram per 100 ml. Halfvolle melk is
hierbij een uitzondering want die bevat 1,8 gram per 100 ml.
- Vetvrij. Maximaal 0,5 gram per 100 ml/gram.
- Bron van vezels. Minimaal 3 gram per 100 gram of 1,5 gram per 100 kcal.
- Vezelrijk. Moet het dubbele zijn als bron van vezels.
- Bron van eiwitten. Minimaal 12% aan energie van het product moet van eiwitten
komen.
- Eiwitrijk. Minimaal 20% aan energie van het product moet van eiwitten komen.
- Light. 30% lager vergeleken met een ander product. Er moet beschreven staan
waardoor dit komt.
Gezondheidsclaim zijn beweringen over de relatie tussen het eten of drinken en het effect
daarvan op de gezondheid. Zoals calcium is goed voor de kalkhuishoding. Moet bewezen
worden, maar dit is lastig. Moet ook aantoonbaar zijn dat het de ziektekans verminderd.
Hierbij moet ook vermeld worden dat ook andere risicofactoren meespelen en dat
verandering daarvan gezondheid kan bevorderen.
- Moet op staan hoeveelheid je van het product moet innemen om het gewenste
effect te bereiken
- Wanneer het van toepassing is, vermelden voor mensen die het gebruik van het
product moeten vermijden
- Waarschuwing bij producten waarbij overmatig gebruik een gezondheidsrisico
kunnen geven
Je hebt drie soorten gezondheidsclaims
- Generieke claims zijn zoals calcium draagt bij aan de in standhouding van sterke
botten of voedingsvezels uit tarwezemelen bevordert je darmwerking. Alleen
generieke claims die op de goedgekeurde lijst staan mogen gebruikt worden.
, - Ziekterisicobeperkende claim zeggen iets over het verlagen van een risicofactor van
een ziekte dus niet over het verlagen van de ziekte zelf! Bijvoorbeeld plantesterolen
in margarine verlagen je cholesterolgehalte.
- Kinderclaim specifiek gericht voor kinderen
Producten met meer dan 1,2% alcohol mogen geen gezondheidsclaim uitvoeren
