Inhoudsopgave
College 0: Introductie vak en Opdracht 8 November 11
Corporate Governance & Corporate Litigation: 11
College 1: Inleiding Corporate Governance. Mr. Dr. J.M. (Matthijs) de Jongh 8
november 2016 (raadsheer hof Amsterdam, cum laude gepromoveerd) 11
1.1 Casus voorbeeld: Xeikon printerbedrijf 11
1.2 VOC voorbeeld 12
Nederlandse voorbeelden van Corporate Governance schandalen bij N.V.’s 13
Definitie Corporate Governance 13
Definitie Corporate Litigation 13
Doelen Corporate Governance 13
Adam Smith – The Wealth of Nations (1776) 14
Veranderingen in de 20e Eeuw 14
Berle & Means 1932 14
Jensen & Meckling 1976 14
Armour/Hansmann/Kraakman 15
Minimaliseren van agency costs 15
Tijd, plaats, rechtsvorm 15
College 2 16
Opbouw 16
Organen van de vennootschap 16
HR 12 mei 200, NJ 200/439 (geestelijk leider); bindende adviezen 16
Bevoegdheden van organen 16
Bevoegdheden van organen 16
Bevoegdheden van organen 17
HR 13 juli 2007, NJ 2007/434 (ABN-AMRO) 17
Van contract naar instituut 17
Institutionele leer 17
Voorbeeld institutionele leer 17
HR 2 december 1994, NJ 1995/288 (Poot/ABP) 17
HR 1 april Nj 19949 465 (Doetinchemse ijzergieterij) 17
HR 21 januari 1955, NJ 1959/43 (Forum-Bank) 18
Verhouding tussen organen 18
HR 9 juli 200 NJ 2010/544 (ASMI) 18
Richtsnoer van het handelen –Bestuurders en Commissarissen 19
HR 13 juli 2007, Nj 2007/434 (ABN Amro) 19
HR 4 april 2014 NJ 2014/286 (Cancun) 19
HR 14 september 2007, NJ 2007 612 (Versatel II) 19
Richtsnoeren voor het handelen – Twee scholen 19
Richtsnoeren voor handelen - Aandeelhouders 20
Institutionele leer: 20
College 3: bestuurders, bestuur, vertegenwoordiging en bestuursautonomie –
Prof. mr. B.F. (Bastiaan) Assink – 9 november 2016 20
Opbouw van het college 20
Bestuurders 20
Wie is bestuurder? 20
Voorbeeld van een bestuursmodel Executive Committee (ExCO) 21
Het Bestuur & Beginselen 21
Besturen & Cancun arrest 21
Vertegenwoordigen 22
1
, Mogelijke Tentamenvraag over vertegenwoordigingsbevoegdheid: 22
Art. 2:130 BW & 2:240 BW 22
Wie is bevoegd: 22
Hoofdregel 1: (Art. 130/240 lid 1): 22
Hoofdregel 2: 22
2 Uitzonderingen op Hoofdregel 2: 22
Omvang van de bevoegdheid? Art 2:130/240 lid 3, eerste volzin 22
Centrale Vraag: 22
Vertegenwoordiging: 23
Art. 10 Lid 2 richtlijn 2009/101/eg: 23
HR 17 december 1982 NJ 1983/480 (bibolini) 23
Art. 130/240 lid 3, tweede volzin: 23
Controverse vertegenwoordiging 23
Eerste opvatting (gemist, zie boek of voorbeeld 2): (Maeijer; Westbroek) 23
Tweede opvatting: (van der Grinten; van Schilgaarde) 23
Mening docent 24
Voorbeeld 24
Uitwerking voorbeeld op basis van Ruime opvatting (dwingendrechtelijk) 24
Uitwerking voorbeeld op basis enge opvatting (ook niet-dwingendrechtelijk) 24
Lijstje artikelen met wettelijke beperkingen of voorwaarden: 25
College 4 Bestuurdersaansprakelijkheid : 25
Bestuurdersaansprakelijkheid 25
Wettelijk kader 25
Bestuurdersaansprakelijkheid: Het wettelijk kader. (Zie artikel 2:9 lid 1) 25
Intern en Extern 26
Interne aansprakelijkheid 26
Externe aansprakelijkheid 26
Bestuurdersaansprakelijkheid: Toepassing in de rechtspraak 26
Art. 2:9 BW 26
Het moederarrest: 2:9 BW HR 10 januari 1997, NJ 1997, 360 (Staleman/Van de Ven) 27
Zuivere artikel 2:9 arresten: Vier Vervolg arresten 28
HR 11 juni 1999, NJ 1999, 584 (van dooren q.q./Hendriks) 28
HR 10 december 1999, NJ 2000, 6 (moonen/prickartz q.q.) 28
HR 29 november 2002, NJ 2003, 455 (Schwandt/Berghuizer Papierfabriek) 28
HR 4 aprli 2003, NJ 2003, 538 (skipper club charter/ Jaarsma) 29
Samenvatting 29
Enkele praktische punten: 29
Belangrijke nuancering: HR 29 november 2002 schwandt berghuizer papierabiriek 29
Interne verhouding 30
HR 2 maart 2007, NJ 2007, 240 (nutsbedrijf Westland / schieke) 30
Externe verhouding: uitgangspunt 30
Zie hierover arrest 5 september 2014, NJ 2015, 21 (hezemans Air / x) ROV 3.5.2 30
Externe verhouding: vennootschapscrediteur 30
HR 8 december 2006, NJ 2006, 659 (ontvanger/roelofsen), 30
HR 5 september 2014 , NJ 2015,22 (RCI financial services/kaststrop)) 30
Externe verhouding: aandeelhouder 30
HR 20 juni 2008 Nj 2009 , 21 (Willemsen beheer/NOM) 30
Belangrijke beperking 30
HR 23 november 2012, NJ 2013, 302 (van de riet Hoffman) 30
Verder bevestigd in: Hegemans Air / X Rov 3.5.3 30
HR 18 september 2015 RvdW 2015/991 (B.W. C.s.) 31
College 5: bestuurdersaansprakelijkheid ex art. 2:138/248 BW en art. 2:11 BW 31
2:138 BW & 2:248 BW : aansprakelijkheid bestuurders in faillissement 31
HR 18 september 2009, NJ 2009, 438 (stichting derdengelden simoca) 31
2:138/2:248 BW; het artikel; LID 1 32
2
, HR 8 juni 2001, NJ 2001, 454 (gilhuis .q./ Hamelinck): 32
2:138/248 bw: arrest 33
- Concerngevallen: HR 26 oktober 2001, NJ 2002, 94 (Boogaardt/ontvanger) 33
- Alle omstandigheden van het geval: HR 14 oktober 2005,NJ 2006, 30
(ontvanger/Burgeler) 33
- Geen ‘opzet’ vereist: gaat in de kern om objectief voorzienbare benadeling van de
crediteuren 33
2:139/249 BW: voorbeelden 33
2:139/249 BW: Het artikel: LID 2 33
HR 20 oktober 2006, NJ 2007, 2 (van schilt/jansen q.q.) 33
HR 30 november 2007, NJ 2008, 91 (messbauer/jansen q.q.) 33
HR 12 juli 2013, NJ 2013, 401 (bobo holding/Konig q.q.) 33
HR 1 november 2013, NJ 2014, 7 (lensink q.q./x.) 34
2:138/248 BW: het artikel: enkele bijzonderheden 34
Decharge: artikel 2:101/210 BW 34
HR 17 juni 1921, NJ 192 737 (Deen/Perlak petroleum maatschappij) 34
HR 20 juni 1924, NJ 1924, 1007 (Truffino/de kanter q.q.) 34
HR 10 januari 1997, nj 1997 360 (Staleman/van de Ven) 34
HR 25 juni 2010, JOR 2010/227 (De Rouw/Dingemans q.q.) 34
HR 20 oktober 1989, NJ 1990 308 (Ellem Beheer/De Bruijn) 35
Artikel 2:11 BW 35
College 6: Doorbraak van aansprakelijkheid en vereenzelviging 15 november
2016 Prof. mr. B.F. Assink 35
Doorbraak (direct en indirect) 35
Indirecte doorbraak (art. 6:162 BW) 35
Typologie (archetypen) 36
Gezichtspunten bij invulling van zorgvuldigheidsplicht 36
Peildata 36
Typologie voorbeelden: Eerste type: 36
HR 18 november 1994, NJ 1995, 170 (NBM/Securicor) 36
Typologie voorbeelden: Tweede type: 36
HR 8 november 1991, NJ 1992, 174 (Nimox/ Van den End q.q.) 36
Typologie voorbeelden: Derde type: 37
HR 11 september 2009, NJ 2009, 565 (ComSystems/Van den End q.q.) 37
Typologie voorbeelden: Vierde type: 37
HR 21 december 2001, NJ 2005, 96 (Sobi/Hurks) 37
Sobi/Hurks in de literatuur: ‘Roadmap to veil piercing’? 37
Direct doorbraak (vereenzelviging) 38
HR 13 oktober 200 NJ 200 698 (Rainbow/Ontvanger) en HR 27 januari 2009, nj 2009,
318 (stichting Waalwijk 8/Aarts q.q.) 38
Gezichtspunten bij vereenzelvigen 38
College 7: Aandeelhouders en algemene vergadering; mr. Dr. A.G.H. klaassen –
16 november 2016 38
Opbouw college 38
Begrip (AV(A) 38
Functie van AVA 39
HR 15 juli 1968 NJ 1969, 101 (Wijsmuller) - Besluit moet tot stand komen ‘als vrucht
van onderling overleg’ 39
Achtergrond 39
Voor 2004: 39
Na 2004: 39
1 juli 2013: 40
Bevoegdheden AVA 40
Arrest ABN AMRO en ASMI 41
Arrest HBG 41
3
, Bevoegden AV: Volgens Klaassen 2007, p. 26 41
Bevoegdheden – op basis van NV(!) 41
Omzettting: 41
Ontbinding: 41
Juridische Fusie: 42
Splitsing: 42
Kapitaal verhoging: 42
Kapitaalvermindering: 42
Schorsing & Ontslag bestuurder: 42
o art. 2:134 ≠ 244 BW (1929) 42
Bezoldiging(sbeleid): 42
o art. 2:135≠245 BW 2004 (135) 42
Benoeming commissarissen: 42
Schorsing en ontslag commissarissen/RvC: 43
Bevoegdheden: arrest Stork: 43
Vaststelling jaarrekening: 43
Goedkeuringsrecht (= bevoegdheid?) 43
Bevoegdheden: ABN AMRO arrest – HR 13 juli 2007 43
Instructierecht (= bevoegdheid tot geven van aanwijzingen?) 44
Recht op inlichtingen (= bevoegdheid om informatie te vragen?) 44
Rechten van aandeelhouders 44
Stemrecht 44
Stemrecht volmacht voor aandeelhouders 44
Rechten (minderheid) 45
Bijeenroeping AV 45
Agenderingsrecht 45
Recht van enquete 45
College 8 Gastcollege – Law in action – algemene vergadering 45
College 9 – Casus College - Deel Corporate Governance – Mr. G.F. Strietman 17
november 2016 47
Casus I + vraag 47
Casus II + vraag 48
Casus III 48
Vraag: zet gemotiveerd uiteen: 49
Antwoord: 49
Casus IV 49
Vragen: 49
Antwoord: 49
Arrest HBG (reader) 50
Casus V 50
Vraag: 50
Antwoord: 50
College 9 – Casus College- Deel Corporate Litigation – Mr. G.F. Strietman 17
november 2016 50
Casus I 51
: 51
Vraag 1 51
Antwoord: 52
Vraag 2 52
Casus II 52
Vraag 1: 53
Antwoord 1: 53
Casus III 53
Vraag: 53
4
, Antwoord: 53
Casus IV 54
Vraag 1 (Tentamenvraag): 54
Antwoord 1: 54
Vraag 2: 55
Antwoord 2: 55
Casus V 55
Stelling 1: 55
Antwoord 1; 55
Vraag 2: 55
Antwoord 2: 55
College 10 – Afgeleide schade – Prof. mr. B.F. Assink 56
De casus DSB Bank: 56
Het voor afgeleide schade ‘moeder arrest’: HR 2 december 1994, NJ 1995, 288
(Poot/ABP) 56
Terug naar de DSB Casus: 58
Afgeleide schade: vier belangrijke arresten 58
Schending specifieke norm; schending specifieke norm 3e die OD oplevert; 60
Afgeleide actie 60
College 11: De Raad van Commissarissen - prof. mr. H.M. Vletter van Dort – 22
november 2016 61
1. Verplichte of vrijwillige RvC 61
2. Benoeming RvC 62
3. Vorm toezichthoudend orgaan 62
4. Samenstelling RvC 62
4. Samenstelling RvC (vervolg) 63
4. Samenstelling RvC (vervolg) 63
4. Samenstelling RvC (vervolg) 63
5. Taken van de RvC 63
5. tak van de RvC (vervolg) 64
6. taak & bevoegdheden 64
6. Taak & bevoegdheden RvC (vervolg) 64
Bij structuurvennootschap (art. 2:164/274): 65
7. Functioneren RvC 65
8. effectiviteit van een RvC 65
9. Meten van effectiviteit van een RvC 66
10. Aansprakelijkheid 66
College 12 – ‘Het executive Committee praktisch belicht’ – Sven Dumoulin,
General Counsel & Member Executie Committee Akzo Nobel N.V. 66
College 13 - Structuurregeling - J.J.M (Aukje) Grapperhaus 66
Achtergrond 67
Wet op de ondernemingsraden 67
3 eisen: 67
Algemeen 67
Duitse Systeem: 67
toepasselijkheid structuurregeling op basis van eisen: 68
EIS 2: Afhankelijke Maatschappij , art. 2:152/262 68
Vrijstelling structuurregime; afhankelijke maatschappij art. 2:153/263, lid 3 sub a BW
68
Zie voor meer voorbeelden de slides van COLLEGE 13 of structuurregime 69
Inschrijving handelsregister 69
Algemeen 69
Ontheffing Structuurregeling 2:156/166 BW 69
Speciale regeling RvC 69
5
, Speciale Regeling RvC - Benoemingsprocedure ex art. 2:158/268 69
speciale regeling RvC - Benoemingssysteem van regelend recht (2:158/268 lid 12) 70
Profielschets van de RvC van de ING 70
Incompabiliteiten: 70
Aftreden & Ontslag Commissarissen: 70
Art. 2:164/274 BW Goedkeuring van de RvC voor bestuursbesluiten tot: 71
Friesland Campina: 71
art. 2:164/274, lid 2 bw 72
Vrijstellingen structuurregeling: 72
Zie voor de voorbeelden op de sheets 37 tot 40 72
Verzwakt/gematigd structuurregime, art. 2;155/265 BW 72
Familievennootschappen (verzwakt regime) 73
Afhankelijke Maatschappijen 73
College 14 - Manuel Lokin - Bezoldiging van bestuurders en commissarissen 73
Introductie 73
Wat is bezoldiging? 73
Wat is de functie van bezoldiging? 73
Functieverschuiving 74
Pay for Performance: 74
Functieverschuiving 74
Prestatiebeloning in de praktijk 74
Jensen & Murphy theory: 75
In de praktijk: 75
Pay for performance & theorien 75
Ariely's antwoord op Lear en DecI (voorgeschreven artikelen) 75
Is de mens wel geschikt? 75
Good numbers turning bad 75
Bezoldiging in juridisch perspectief; 76
Imeko-arrest! 77
Casus: 77
Casus rechtbank & hof 77
Casus Hoge Raad 78
College 15 - B.F. Assink - Aantasting van Rechtshandelingen (besluitvorming) en
tegenstrijdig belang 78
Doelsoverschrijding 78
Aantasting van besluitvorming 79
Arrest o.a. CPG van A-G Timmerman voor HR 26 november 2010, NJ 2011/55 (Silver
Lining, Perstorp) 79
Artikel 2:14 BW 79
Sprekend voorbeeld: Arrest HR 8 juli 1991, NJ 1991/765 (Hoeben/Metaalhandel) 79
Artikel 2:15 BW 79
Opsomming arresten met Voorbeelden: zie o.a. 80
Tegenstrijdig belang oud 2:146/256 (geldt niet meer) 81
Tegenstrijdig belang NIEUW 2:129/239 lid 5-6 BW 81
Begrip ‘tegenstrijdig belang’ in OUDE én NIEUWE regeling 81
Art. 2:129/239 lid 5-6 BW nader bezien 82
College 16 - B.F. Assink 82
Minderheid als obstakel 82
Hoe van de minderheid af te komen? 83
Mogelijkheden voor de minderheidsaandeelhouders? 83
Uitkoopregeling (2:92a/201a BW) 83
Bevoegde Rechter 83
Hoe werkt de uitkoopprocedure? 84
95% drempel 84
Jegens wie? 84
6
, Ambtshalve toetsing OK? 84
Afwijzingsgronden? 85
De 3 afwijziginggronden 85
Wat resteert dan nog? Discussie over de prijs 86
De prijs dus: 86
Hoe bepaal je die? 86
Afronding uitkoopprocedure 87
Bijzondere uitkoopprocedure; 2:359c-d BW 87
Geschillenregeling: Titel 8, Afdeling 1, Boek 2 BW: art. 2:335-343c 87
Inleiding; 87
Gedwongen overdracht (uitstoting) 87
Gedwongen overname (uittreding) 88
geschillenregeling in kort geding? 88
Samenloop 88
College 17 - B.F. Assink - Enquêterecht (formele en materiele aspecten) 89
Inleiding 89
Hoge Raad SNS: 89
Inleiding 89
Wat is het? 89
HR 27 september 2000, NJ 2000, 653 (Gucci) 90
Zie HR 8 april 2005, NJ 2006, 433 (Laurus) 90
Wat is het? 90
HR 10 januari 1990, NJ 1990, 466 (Ogem); 91
HR 26 juni 2009, NJ 2011, 210 (KPNQwest); 91
HR 11 april 2014, NJ 2014, 296 (Slotervaartziekenhuis). 91
Zie HR 18 november 2005, NJ 2006, 173 (Unilever); 91
HR 26 juni 2009, NJ 2011, 210 (KPNQwest); 91
Wat is het? 91
Wat is het? 91
Aanpassingen per 1 januari 2013 92
Voor welke rechtspersonen: 92
Voor welke rechtspersonen? 92
HR 10 januari 1990, NJ 1990, 466 (Ogem) 92
Wie mogen verzoek doen? 92
Wie mogen verzoek doen? 93
HR 6 juni 2003, NJ 2003, 486 (Scheipar): 93
HR 4 februari 2005, NJ 2005, 127 (Landis): 93
HR 10 september 2010, NJ 2010, 665 (Butot): 93
HR 29 maart 2013, NJ 2013, 304 (Chinese Workers): 93
HR 11 april 2014, NJ 2014, 296 (Slotervaartziekenhuis); 93
(zie ook HR 11 november 2016, RvdW 2016, 1150 (Curaçao Cordial): 93
HR 4 november 2016, RvdW 2016, 1131 (SNS): 93
Wie mogen verzoek doen? 94
Eerst: kenbaar maken bezwaren: 94
Eerst: kenbaar maken bezwaren 94
vgl. HR 11 november 2016, RvdW 2016, 1150 (Curaçao Cordial) 95
Dan: voldoende grondslag verzoek? 95
Verzoek om onderzoek: 95
Verzoek om onderzoek: 95
HR 18 november 2005, NJ 2006, 173 (Unilever); 95
HR 26 juni 2009, NJ 2009, 210 (KPNQwest). 95
Verzoek om onmiddellijke voorziening: 96
Het onderzoek: 96
Verzoek om vaststelling wanbeleid (en evt. voorzieningen) 96
Verzoek om vaststelling wanbeleid (en Evt. voorzieningen) 97
7
, College 18 - Onmiddellijke/Voorlopige voorzieningen (in het enquêterecht en
kort geding) 97
College 18: onmiddelijke/voorlopige voorzieningen 97
Inleiding 97
Inter Acces Groep BV 98
Hoorcollege 19: casuscollege 2 98
Vraag 1 98
Antwoord vraag 1 99
Vraag 2 99
Antwoord vraag 2 99
Vraag 3 99
Antwoord vraag 3 100
Theorie Structuurregeling 100
Casus afgeleide maatschappij 100
Antwoord vraag casus 100
Vraag 4 100
Antwoord vraag 4 101
Vraag 5 101
Antwoord vraag 5 101
Vraag 1 101
Antwoord vraag 1 102
Vraag 2 102
Antwoord vraag 2 102
Vraag 3 102
Antwoord vraag 3 103
Vraag 4 103
Antwoord vraag 4 103
Vraag 5 103
Antwoord vraag 5 104
College 20 - Jaarrekeningprocedure 104
De jaarrekeningsprocedure 1 104
Doelen; 104
Artikel 2:447 lid 1 BW 104
Type procedure 104
Doel 'herinrichting' 105
Bevel OK: aanwijzingen voor herinrichten stukken (1) 105
Bevel OK: aanwijzingen voor herinrichten stukken (2) 105
Toepasselijkheid 105
Indieningsbevoegdheden (1) 106
Indieningsbevoegdheden (2) 106
2 Rol AFM in de jaarrekeningprocedure 106
TENTAMEN: Lees wetgeving t.a.v. voor voor het tentamen?? 106
Achtergrond rol AFM (1) 106
Achtergrond rol AFM (2) 106
Voorprocedure: 107
(TENTAMEN: bevoegdheid AFM ); 107
Toepassing op SOURCE NV: 107
3 Gebruik jaarrekeningprocedure in praktijk 108
Waarom weinig procedures? 108
ARRESTEN 108
arresten 109
arresten 109
arresten 109
8
