Aantekeningen van alle colleges van Inleiding Psychologie. Tijdens deze colleges zijn alle onderwerpen behandeld en is het boek Psychological Science gebruikt. Alle verplichte onderwerpen worden behandeld.
Inleiding psychologie
Hoorcollege 1 (06-09-2022): Genen en evolutie
Wat is psychologie?
Psychologie is de wetenschappelijke studie van het geheugen en het brein om gedrag uit te leggen
Waarom hebben we hier wetenschap voor nodig? Want meestal faalt logisch nadenken
De genetische basis
Heeft een gewelddadig persoon gewelddadige genen?
→ In de 70’s: nee, milieu zorgt voor gewelddadig gedrag
→ In de 90’s: ja, genen zorgen voor gewelddadig gedrag
→ Nu: (gewelddadig) gedrag is het gevolg van de interactie tussen genen en milieu
The rungs of the double helix are made up of adenine (A), thymine (T), guanine (G) and Cytosine (C)
Genetische expressie: of een gen ‘aan’ of ‘uit’ gezet wordt; of er wel of niet transcriptie
plaatsvindt tot een reeks van aminozuren (proteïne)
In elke cel zijn sommige genen uitgedrukt en sommige niet. Dit wordt gecontroleerd door het
biologische milieu in de cel. Het biochemische milieu in de cel is beïnvloed door bijvoorbeeld:
- Het milieu buiten de cel
- Tijd van ontwikkeling
- Het algemene milieu
- Ervaring
- Gedrag
Genotype: een organismes specifieke set van genen
Fenotype: de uiterlijke eigenschappen en gedragingen van een organisme
- Wordt bepaald door genotype en milieu (ook milieu van het verleden)
Elk gen wordt met een ander gen gepaard; de paren vinden plaats op overeenkomende
posities op de paren van de chromosomen
Allel is een specifieke variant van een gen
- Dominant allel: eigenschap toont altijd
- Recessief allel: eigenschap toont alleen als je tweemaal hetzelfde allel hebt
Een specifieke eigenschap of gedrag wordt bepaald door de interactie tussen milieu en
(verleden en huidige) een genpaar en meerdere genparen (=polygenetische erfelijkheid)
Darwins evolutietheorie: Het genoom is gevormd door evolutie over vele jaren. Zijn hypothese:
- Alle moderne organismen stammen af van een aantal gemeenschappelijke voorouders
- Zijn samengekomen over de tijd door evolutie
Evolutie ontstaat door natuurlijke selectie; 3 condities voor natuurlijke selectie:
1. Er is variatie tussen individuelen van een gemeenschap
2. Individuen met een zekere eigenschap overleven en reproduceren met een hogere
zekerheid dan anderen
3. De eigenschap verbonden met dit voordeel wordt door ouders doorgegeven aan de
nakomelingen
Gevolg: bepaalde eigenschappen worden beter gerepresenteerd in de volgende generatie
,Het bewijs voor de moderne evolutietheorie komt van vele bronnen:
- Fossielen, nu pas gevonden door microscopen, was eerst onmogelijk
- De gelijkenis tussen genomen van verschillende organismen
- Pseudogenen: een inactief gen dat geen proteïne produceert omdat het een mutatie
heeft doorstaan, maar wel proteïne maakte bij onze voorouders (ook wel Junk-DNA)
- Verdeling van diersoorten over de hele wereld (continentale vs. oceanische eilanden)
o Er is een verschil tussen continentale en oceanische eilanden, omdat
sommige diersoorten oceanische eilanden niet kunnen bereiken
Evolutie door natuurlijke selectie betekent niet dat:
- Natuurlijke selectie organismen beter maakt (het maakt ze alleen beter in de tijd en
het milieu waarin ze leven)
- Natuurlijke selectie alleen maar kan leiden tot een stijf gedragspatroon
Nature (genen) versus Nurture (milieu); irrelevant, want er is interactie tussen beiden!
Hoorcollege 2 (07-09-2022): Brein
Het zenuwstelsel bestaat uit twee cellen:
- Glia
- Neuronen
Neuronen bestaan uit de dendrieten, het cellichaam, de axon en de uitloopsels
Verschillende soorten neuronen:
- Zintuigelijke receptoren
- Zintuigelijke (affarente) neuronen
- Motorische (efferent) neuronen; leidt wellicht tot spierbeweging
- Interneuronen; neuronen tussen alle soorten neuronen
Rustpotentiaal; in ruststand is het
verschil -70 millivolt
Actiepotentiaal; tijdelijk is er een
verschil tussen de binnenkant en
buitenkant van een axon en dit
verschil is +40 millivolts
- Met deze potentiëlen wordt
activiteit in de neuronen
gemeten
Propogatie → voortplanting van de neuronen?
Tijdens een actiepotentieel worden de ion kanalen gesloten voor sodium
Depolarizatie, drempel en natrium kalium pomp?
Wordt later behandeld!
Neuronen vuren of vuren niet → Alles-of-niets wet
, - Variatie in de hoeveelheid neuronen die vuren
- Variatie in vuursnelheid
Neuronen communiceren via:
- Synapsen
- Door chemische substanties (neurotransmitters)
Synaps: plek waar een signaal doorheen gaat van een zenuwcel naar de ander
- Zender: presynaptische neuron; Ontvanger: postsynaptische neuron
Neurotransmitters passen in specifieke receptoren, waardoor een actie ontstaat (bijv. het
openen van de ion analen voor Natrium
Neurotransmitters: chemische substanties die
signalen van een neuron naar een ander sturen
- Slot-en-sleutel Model; de juiste transmitter
past in de juiste receptor (niet elke
transmitter kan alle activiteiten besturen,
ze passen in beperkte receptoren
- Effect van neurotransmitter wordt verwoest
door:
o Autoreceptoren:
o Synaptische heropname
o Enzymen
Ook mogelijk: de binding van een neurotransmitter
aan een receptor produceert een prikkelend of
remmend signaal
- Hyperpolarisatie; nog verder weg van de
drempel om een actiepotentieel te vuren?
Je moet niet alle neurotransmitters weten, maar je
moet ze wel kennen en de functies weten?
, Drugs kan je verdelen in twee soorten:
Agonisten;
- De afgifte van neurotransmitters verhogen
- Het tegengaan van de opruimingsenzymen
- Blokkeren van de heropname
- De actie van de zender nabootsen; receptoren activeren of de
effecten van neurotransmitters verhogen
Antagonisten;
- De afgifte van neurotransmitters verlagen
- Effectiviteit van het opruimingsenzym verhogen
- De heropname verbeteren
- De receptoren blokkeren
Sympathisch zenuwstelsel: verdeling van het zenuwstelsel bereidt het lichaam voor op actie
Parasympatisch zenuwstelsel: brengt het lichaam terug naar een rusttoestand
Endocrien systeem: hormoonsysteem
Frenologie: studie van het brein; bulten op het schedel vertegenwoordigde persoonlijkheden
Methodes om het brein te bestuderen:
- Klinische observatie van patiënten met hersenletsel
- Experimentele technieken; manipulaties worden uitgevoerd
o Invasief; hiervoor moet het lichaam betreden worden (vaak met dierenstudies)
o TMS (transcraniële magnetische stimulatie); met een magnetisch veld wordt
een deel van het brein geactiveerd
- Andere technieken
o Elektrofysiologie (EEG): je meet de elektrische stroom in de cortex
▪ Event-gerelateerde potentiële techniek (ERP)?
o Beeldvorming van de hersenen
▪ (f)MRI scan: hiermee meet je de bloedvloei
▪ PET scan: radioactieve glucose wordt ingespoten, zodat je ziet welk
deel van het brein actief is tijdens een taak (daar zit de glucose dan)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sem10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
