Dit is de samenvatting van hoofdstuk 4 uit het boek Pedagogiek in Beeld. Hierin worden John Bowlby en Mary Ainsworth besproken en hoe zij samen tot de gehechtheidstheorie zijn gekomen. Hun levensloop wordt kort omschreven, er wordt uitgelegd wat de gehechtheidstheorie precies is en er wordt uitgele...
Samenvatting hoofdstuk 4: Pedagogische
ideeëngeschiedenis: de gehechtheidstheorie van
John Bowlby en Mary Ainsworth
De gehechtheidstheorie is één van de meest invloedrijke theorieën binnen de pedagogiek. Het
beschrijft hoe de vroege sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen een grote rol spelen in
het later functioneren.
4.1, historische context
Aan het eind van de 19e eeuw ging de volksgezondheid vooruit door medische kennis en betere
hygiëne. Hierdoor ontstond het idee dat als je je lichaam schoon kon maken dat dat dan ook met
je geest moest kunnen. In dezelfde tijd ging Sigmund Freud onderzoek doen naar psychische
problemen bij volwassenen en waar die ontstaan waren. De interesse naar de ontwikkeling van
kinderen werd zo steeds groter. Snel ontdekten mensen dat dit vooral beïnvloed werd door de
opvoeding. Eerst was nog niet bekend dat er ook blijvende schade kon ontstaan, maar nu werd
steeds vaker vooral de moeder aangekeken als er iets mis ging. Zo begonnen mensen ook deze
band te bestuderen. Op die manier kwamen John Bowlby en Mary Ainsworth bij de
gehechtheidstheorie.
John Bowlby heeft tijdens zijn studie medicijnen en psychologie een vrijwilligersbaan gehad op
twee progressieve scholen. Hier kwam hij voor het eerst in aanraking met kinderen met een
affectieloos karakter: het niet kunnen aangaan van een emotionele band. Collega’s vertelden dat
dit gedrag ontstaan was omdat primaire ouders hen verlaten hadden.
Na zijn studie werd hij opgeleid tot psychoanalyticus (het achterhalen waar psychologische
problemen bij volwassenen ontstaan zijn). Echter dachten de mensen hier dat probleemgedrag
bij kinderen ontstond door fantasiebeelden uit de kindertijd, terwijl Bowlby dacht dat het kwam
door feitelijke gebeurtenissen. Als een moeder haar kind in de eerste drie jaar verlaat, levert dat
affectieloos en emotioneel teruggetrokken gedrag op. Door deze gedachte kwam hij in conflict
met vele mensen, maar dit weerhield hem er niet van verder te gaan in zijn onderzoek. Hij bleef
bezig met het zoeken naar een verklaring van dit gedrag na scheiding.
Ook was hij maatschappelijk betrokken. In de oorlog heeft hij geprotesteerd voor de vele
kinderen die zonder hun ouders op jonge leeftijd naar het platteland werden geëvacueerd. Ook
wilde hij dat het makkelijker zou worden voor ouders om hun zieke kind in het ziekenhuis te
kunnen opzoeken. Door zijn onderzoek kreeg hij een opdracht van de WHO om de geestelijke
gezondheid van thuisloze kinderen na de oorlog te onderzoeken. Ook hieruit volgde dat veel
kinderen affectieloos gedrag vertoonden. Er kwam steeds meer bewijs dat scheiding van jonge
kinderen van hun moeder schadelijke gevolgen hebben. Hij had hier echter nog geen verklaring
voor gevonden.
In eerste instantie gebruikte hij de theorie dat de sterke band tussen moeder en kind komt
omdat de moeder het kind voedt. Het kind leert dat de moeder voor warmte en bevrediging
zorgt. Andere ideeën waren dat het kind de aangeboren behoefte aan zuigen en de moederborst
heeft en pas in tweede instantie aan de moeder zelf. Een derde, iets minder populaire, theorie
was dat het kind terug wilde naar de moederschoot. Letterlijk. Er werd geloofd dat het kind weer
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naomikantebeen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
