Praktijkboek presentie
H1. Een eerste kennismaking met presentie
Uitgangspunt van presentie = je kunt er niet voor iemand zijn, als je niet met
hem/haar bent.
§1.1 Presentie: een werkdefinitie
Zien wat er bij de ander op het spel staat en die in aansluiting daarbij gaat
begrijpen wat er in de desbetreffende situatie gedaan zou kunnen worden en wie
hij/zij daarbij voor de ander kan zijn’.
Aandachtig en toegewijd dus: Niet starten vanuit eigen interesses, pas als
je betrokken bent bij de ander kan je begrijpen waar je moet zijn met je
zorg, dus hoe je iemand op basis van zijn/haar behoeftes het beste kunt
helpen.
Presentie draait om de radicale toewending naar de ander.
§1.2 Presentie gaat over goede zorg
Een goede zorgverlener is iemand die:
- Concreet tijd en aandacht voor je heeft
- Zich op je betrekt en zich jouw lot aantrekt
- Iets begrijpt van je leven en je sores
- Het goede voor je wilt.
Professionele zorg draait om het in stand houden van iets want zonder die zorg
zou vergaan.
Goede zorg is zorg die dicht bij de leefwereld van mensen komt en daarbij
dichtbij blijft
Afgestemd op behoeften, verlangen en appel. Dit wordt professioneel,
vakkundig, competent en met liefde wordt gegeven.
Zodra de zorgontvanger bevestigd dat de zorgverlener passende zorg en
zorg geeft die door hem als goed wordt ervaren spreken we van goede
zorg.
§1.3 Taal
Bij de presentiebenadering hoort ook een manier van taal, zoals bijvoorbeeld:
Aansluiten
Afstemmen
Relationeel werken
Finaliseren
Bekommernis = Hiermee wordt bedoeld: hoe je wilt verzorgen of
begeleiden.
§1.5 Waar is presentie aan te herkennen?
Om te achterhalen of het om presentiebenadering gaat, moet je kijken naar het
geheel van professionele praktijk en niet naar wat de professional op één
specifiek moment doet.
Met praktijk wordt in deze context bedoeld: samenhangende geheel van de
componenten:
Het is gericht op degene die zorg ontvangt
Het gaat ook over de naasten van de client: familie, vrienden etc.
Bredere, organisatorische en politieke context: bepaalde regels, gewoontes
en uitgangspunten waar je je als professional aan moet houden.
1
, De 8 kenmerken van presentie:
Relationeel werken Vanuit de relatie leren wie je voor de ander kunt zijn en wat de
passende hulp is.
Open waarnemen Snelle aannames, interpretaties, diagnoses en dergelijke
opschorten zodat de ander zich kan laten zien zoals ze is.
Aansluiten en Dicht bij waar de ander is komen, terughoudend zijn met
afstemmen handelen.
Tempo aanpassen Ongehaast zijn, niet meteen ‘je eigen ding doen’
Niet alleen op Zorg op maat geven
routine werken
Niet verkokerd Ruimte maken voor wat er (ook nog) bij de ander speelt
werken
Geen afstand De redelijkheid van de ander zoeken
nemen van het
onverbeterlijke
Niet verlaten Erbij blijven, ook als iets niet op te lossen valt.
§1.6 Voor wie is presentie bedoeld?
Presentie gaat over het aansluiten en afstemmen op degene voor wie zorg
bedoeld is.
Bedoeld voor mensen die moeilijk te bereiken zijn (zorgmijders), mensen
met ingewikkelde problemen of mensen die niet makkelijk te begrijpen
zijn.
Moreel uitgangspunt van presentie = solidariteit.
Je kiest voor de mensen die het meest kwetsbaar zijn.
Kwetsbaarheid is:
Mensen die op verschillende manieren moeite hebben met hoofd boven
water houden en die door meerdere tegenslagen de macht over
gebeurtenissen in hun eigen leven kwijt zijn of kunnen verliezen.
Kan iedereen treffen; door bijv. ziekte, een ongeluk, je baan kwijtraken etc.
Kan doordat je anders bent; geslacht, afkomst, religie etc.
Je kan kwetsbaar gemaakt worden; door beleidsmaatregelen, economische
ontwikkelingen, door bureaucratisch systeem etc.
§1.8 Wat levert presentie op?
Presentie levert voor zorgvragers dat:
- Zorgverleners er daadwerkelijk voor hen zijn, ruimte maken en
belangstelling hebben
- Ze worden gezien en gehoord
- Ze ervaren dat ze er mogen zijn
- Zorgverleners niet verlaten ook als het verslechterd/ slechter gaat.
- Ze worden geholpen en gestimuleerd tot het behouden van waardigheid
en ontwikkelen van krachten en talenten.
- Zorgverleners graag bereikbaar en makkelijk aanspreekbaar zijn.
Presentie levert voor zorggevers op dat:
- Ze zich minder een machine voelen die bepaalde regels, methodieken,
procedures en naar het model van de lopende band moet naleven.
- Hun praktische wijsheid en normen en waarden ook meetellen buiten de
vakgerichte competenties om.
- Ze hun werk kunnen inrichten met minder regels en meer beraad.
- Door aandachtige afstemming op de zorgontvanger ze vertrouwen kunnen
winnen.
Presentie levert voor organisatie op dat:
2