Hierdie opsommings bevat
Veranderlikes
Selle as die basiese eenheid van lewe
- die strukuur van die sel
- die selmembraan
- die sitoplasma
- die selkern
- DNS en oorerwing
- die mitochondria
Die verskille tussen plant- en dierselle
- plantselle het altyd selwande
- die selwand
- plantse...
Veranderlikes
Onafhanklik – dit is die faktor wat ons kan manipuleer/verander.
Afhanklik – dit wat ons wil bepaal/toets/meet.
Vaste veranderlike – faktore wat altyd dieselfde moet bly.
Kriterium waaraan n hipotese moet voldoen
1. Daar moet n afhanklike en onafhanklike veranderlike wees
2. Daar moet n verwantskap wees
3. Moet toetsbaar wees
Selle as die basiese eenheid van lewe
Die struktuur van n sel
Daar is miljoene selle in die liggaam van n groot organisme.
Sommige organismes is weer so klein dat hulle hele liggaam net uit een sel bestaan.
Die selle in jou liggaam wissel in grootte, in struktuur en in funksie.
Plante- en dierselle besit gewoonlik ‘n:
• Selmembraan
• Sitoplasma
• Selkern
• Organelle soos mitochondria en chloroplaste
‘n Plantsel word deur ‘n selwand omring.
Die selmembraan
Die selmembraan is die buitenste laag van die lewende deel van n sel.
Die selmembraan omsluit die inhoud van die sel.
Dit is ‘n baie dun laag en by plantselle baie moelik om te sien omdat dit reg teen die selwand le
Selmembraan bestaan uit proteiene en vette.
Dit is baie belangrik vir die sel, omdat dit sorg dat die inhoud van die sel binne bly.
Dit reguleer ook die in-en uitbeweging van sekere stowwe
Dit beteken die membraan is differensieel deurlaatbaar.
, Die sitoplasma
Die sitoplasma vorm die grootste deel van die sel
Die sitoplasma is binne die selmembraan gelee en omring die selkern
Dit is ‘n jellieagtige stof wat hoofsaaklik uit water bestaan waarin talle ander stowwe opgelos is
Honderde chemiese reaksies vind in die sitoplasma plaas
Hierdie reaksies is almal verantwoordelik vir die metabolisme van die sel
Strukture, genaamd organelle, word in die sitoplasma aangetreff
Voorbeelde van organelle:
• Vakuole
• Chloroplaste
• Mitochondria
Die selkern is ook n organel en is gewoonlik die een wat die maklikste onder die mikroskoop sigbaar is
Die selkern
Die selkern beheer alles wat in die sel gebeur
Die selkern word omring deur ‘n dubbele kernmembraan met gaatjies, wat poriee genoem word
Dun draadjies, genaamd chromosome, is in suspensie in die nukleoplasma
Wanneer die sel nie verdeel nie, is die chromosome so lank en dun dat hulle onsigbaar is behalwe onder
‘n elektronmikroskoop
Een of twee liggaampies, genaamd nukleoli (enkelvoud: nukleolus), kom ook in die nukleoplasma voor
Die selkern:
• Beheer die struktuur en die werking van die sel
• Bevat die erflike eienskappe van die organisme
DNS en oorerwing
Elke chromosoom bestaan uit lang molekule van ‘n stof genaamd deoksiribonukleiensuur (DNS)
Chromosome dra DNS, wat die erflike materiaal of gene van norganisme is
Gene bepaal die kleur van jou hare, die kleur van jou oe en alle ander eienskappe
Genetiese siektes word ook deur gene gedra
Elke geen is ‘n stuk van ‘n DNS-molekuul
Die DNS van elke organisme is uniek
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LeerNou. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R107,00. You're not tied to anything after your purchase.
