Summary
Summary Sosiale wetenskappe:Geografie Opsommings Graad 9 Kwartaal 3
Lekker opsomming vir jou laaste kwartaal vir die jaar
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Content preview
1Kwartaal 4
Oppervlakkragte wat die aarde vorm bl 45
*Verwering en erosie en die landvorme wat daarmee gepaard gaan, is interessant omdat dit
aspekte behels wat ons rondom ons sien.
Eenheid 1 Verwering bl 46
Sleutel:
Partikel: `n Baie klein stukkie van iets.
Fragment: `n Klein stukkie van iets wat afgebreek het.
Termies: Deur hitte beïnvloed.
Breking: Om iets te breek, kloof of kraak.
Klippieshelling: Skerp klipperigheid aan die voet van `n helling.
Sferoïdale: Met `n ronde vorm.
Die konsep verwering
Wat is verwering?
*Dit is die afbreek van rots in klein partikels deur fisiese, chemiese en biologiese prosesse.
*Die partikels kan geërodeer word deur riviere, bewegende ys, wind en branderbeweging.
, 2
Noem 3 soorte verwering
•Fisiese verwering
•Chemiese verwering
•Biologiese verwering
Fisiese verwering
*Behels die afbreek van rotse in kleiner fragmente deur prosesse soos uitsetting en
sametrekking, hoofsaaklik as gevolg van temperatuurveran deringe in areas.
Noem 2 soorte fisiese afbreking
•Vries-ontvries-verwering
•Termiese breking
*Drukverligting kan ook verwering sonder temperatuurverandering veroorsaak
Sleutel
Termiese breking: Fisiese verwering deur die verandering van temperatuur.
→Jy vind termiese breking by gebiede waar daar groot wisseling van temp. is tussen baie
warm in die dag en baie koud in die nag.
*Die herhaling van verhitting en afkoeling veroorsaak dat die buitelaag van die rots in dun
lae afskilfer.
*Indien die plaasvind tesame met die chemiese verwering veroorsaak dit sferoïdale verwering.
, 3
*Brande veroorsaak ook verwering van rots. Die intense hitte wat deur brande veroorsaak
word kan `n groot rots vinnig laat uitsit
→Drukverligting word ook ontlading of eksfoliasie genoem.
*Drukverligting gebeur wanneer rots soos graniet aan erosie blootgestel word.
*Graniet word diep in die aardkors gevorm.
*Die rots was onder groot druk terwyl dit onder die grond was en dit sit uit en breek
wanneer die druk verminder. *Die rotslae skei van mekaar.
→Vries-ontvries-verwering word ook ysversplintering genoem.
1) Water word vasgevang in `n kraak/las in die rots.
2)Indien lugtemp tot onder vriespunt daal, vries die water en dit sit uit met 9-10% wat druk op
die rots uitoefen.
3)Indien die temperatuur bo vriespunt styg, smelt die ys.
4)Indien die proses herhaal, sal die rots verswak en in skerp fragmente versplinter
*Dit word meestal aangetref wanneer die temperatuur rondom 0 ⁰C wissel.
*Fragmente kan as skerp klipperigheid aan die voet vd helling ophoop. (Klippieshelling)
Kyk voorbeelde op bl 47
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LeafyNotes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R55,00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now