Ontstaan van psychogene stemstoornissen
In de voorgeschiedenis is een verband tussen:
ontstaan van aandoening
psychosociale stressfactoren, emoties en/of psychische conflicten
Kan NIET verklaard worden door organische afwijking.
Combinatie met organische- of habituele stemstoornis mogelijk.
Larynxbeeld
Vaak ontbreken van een organische afwijking; de stemplooien en arythenoïden
hebben een normale structuur en mobiliteit tijdens bijvoorbeeld ademhalen, hoesten
en lachen.
Altijd KNO-onderzoek om organische- of neurologische pathologie uit te sluiten
differentiaaldiagnostiek
Sterke variatie in mobiliteit larynx; hyper- hypokinetisch
De cliënt is zich er niet van bewust dat de mechanismes die gebruikt worden voor
bijvoorbeeld kuchen, scharpen en lachen dezelfde zijn als die voor de stemgeving.
Differentiaaldiagnostiek (Drost)
Organische stemstoornissen; KNO-onderzoek
Habituele stoornissen; veroorzaakt door overbelasting spreekstem en gerelateerd
aan spreekberoepen
Mutatiestoornissen; gerelateerd aan leeftijd, geslacht en puberteit. Na de puberteit
geen normale ontwikkeling van de mannen- of vrouwenstem.
Differentiaaldiagnostiek (de Bodt)
Niet-organische stemstoornissen
Habitueel (hyperfunctioneel of hypofunctioneel)
Beroepsdysfonie
Leeftijdsgerelateerde dysfonie (mutatiestoornis/ presbyfonie)
Larynxbeeld bij psychogene afonie
Spastische contractie van alle adductoren van de stemplooien
Elliptische glottis
Fluisterstand van de stemplooien (Gerritsma)
Onvolledige glottissluiting (Drost)
Visies op ontstaan psychogene stemstoornissen
Gedragstherapeutisch
Neurotische stoornis gevolg van anders lopend leerproces
Vermijdingsgedrag op heftige conflictsituatie
Veel auteurs noemen gebrek sociale vaardigheden
Symptoomgerichte therapie of psychotherapie?
Voordelen symptoomgerichte therapie
Voorkomen van secundaire ziektewinst
Patiënt kan normaler functioneren en beter meewerken aan bijvoorbeeld
psychotherapie
Logopedische therapie
Reflexmatige of onbewuste fonatie opwekken, uitlokken en uitbreiden via bijvoorbeeld
resonans oefeningen of accentmethode
Relaxatie, bijvoorbeeld manuele facilitatie
Counseling, therapeut moet enkele counselingspricipes beheersen
Bij valse stemplooistem inspiratoir foneren
Biofeedback
Visualisatie
Therapieopbouw
Oproepen van gewenste stem via bijvoorbeeld kuchen, lachen, schrapen......
(onbewust, reflexmatig).
Kuch (of....) verlengen met klinkers “uuuh” , “oooh” of “aaah”
(Indien nodig eerst kuch en dan) productie van alle klinkers
Oefen nonsenssyllaben
Oefen korte en daarna ook lange woorden (eerst met klinker beginnend)
Zinnen
Lezen
Eenvoudig gesprek
Gesprek met bekende binnen therapiesituatie
Transfer naar en generalisatie van de stem in de dagelijkse situatie
Belangrijk
Zeg nooit tegen je cliënt: “je kunt spreken als je zou willen”.
In plaats daarvan vertel je wat er fysiek aan de hand is:
De werking van de stemplooien is ‘ontregeld’ of ‘ontspoord’
U stemplooien staan nu stil in een open stand
Het lukt u op dit moment niet om de stemplooien aan het trillen te krijgen
, Manuele facilitatie
Faciliteren/ vergemakkelijken van de stemgeving door gebruik te maken van
technieken uit de manuele therapie
Hulpmiddel binnen therapie, geen nieuwe therapie
Manuele facilitatie wordt gebruikt bij:
Hypertone dysfonie
Globusgevoel
Opheffen van foutieve compensaties
Facilitatie bij slikken
Diagnostische elementen
Herkennen invloed van houding
Totale houding
Rug < nek < hoofd
Extra laryngeale spanning inventariseren
Laryngeale structuren
Statisch
Dynamisch
Houding; waarom belangrijk?
Nek is meest mobiele gedeelte van skelet
Houdingsafwijkingen worden elders gecompenseerd
Voorkeur mens hoofd zo recht mogelijke positie om horizontaal en verticaal optimaal
te zien
Foutieve houdingen in nek/ hoofd gecompenseerd
Resultaten
Verandering van stemkwaliteit
Verminderen/ verdwijnen van globus sensaties
Afname van hypertonie
Verlaging van de stemligging
Vergemakkelijken van slikken
“Ruimte in de keel”
Technieken
Massage, stretchen, druk geven
Maximaal 6-8 therapiesessies van ½ uur, daarna of tegelijkertijd stemtherapie
Soms starten met stemtherapie, daarna manuele facilitatie voor de hypertone “rest”
Bij hyperkinetische afonie of dysfonie (vaak te hoge stand van het strottenhoofd)
Larynx naar beneden duwen en lichte druk op de larynx geven
Klinker /aa/ hyperkinetisch geproduceerd
Larynx snel heen en weer bewegen (schudden)
Ondersteuning met sprayen / druppelen lidocaïne op stemplooien mogelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller melissadehaas. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R91,56. You're not tied to anything after your purchase.