Summary
Summary Afrikaans Taal Opsommings - Gr 11
Afrikaanse Taal opsommings wat die hele jaar se werk behels.
[Show more]
1 review
By: stephnekoekemoer • 1 year ago
Content preview
Afrikaans – Vraestel 1KLANKVERSKYNSELS
ONTRONDING - Klanke word uitgespreek met lippe plat i.p.v. gerond
Deur Deer Muur Mier
OORRONDING - wanneer geronde en ongeronde klanke met lippe in oordrewe geronde
posisie uitgespreek word.
Oorronding is onaanvaarbaar in taal.
neef neuf pa pô
NASALERING EN VOKALISERING - Met uitspraak van klank vloei lugstroom deur sowel
mond en neus.
Kans Wens Gons Mens Lens Ons
ASSIMILASIE
ALGEHELE ASSIMILASIE
Hierdie → hierie kinders → kinners in die → innie
GEDEELTELIKE ASSIMILASIE
aanbod → aambod Stellenbosch → Stellembosch onmoontlik → ommoontlik
VOKAALREDUKSIE - Vokaal word in swak beklemtoonde lettergreep gereduseer tot
neutrale klank “i”
Baklei → beklei
Klavier → Party → pirty Wanneer → Patat → Krokodil →
klivier wannir pitat krokidi
KLANKVERSPRINGING/METATESIS - Konsonant verskuif van 1 posisie in woord na ander
posisie
Granaat → Present → Probeer → Februarie → plesier →
girnaat persent perbeer Feberwarie pilsier
PALATALISASIE - g-klank en k-klank word gevolg deur “ie”-klank
Gieter Kiekie Geel Kind Geld Kerk
KLANKTOEVOEGING/KLANKWEGLATING
Warmder → warmer Pampier → papier Dubbeld → dubbel
Veldskoene → velskoene Oë → oge Koorsteen → skoorsteen
, Deelteken (¨)
Funksie: Dui nuwe lettergreep aan, byvoorbeeld re/ën, ko/öpteer.
dieet maar diëte finansieel finansiële
Deelteken word nie gebruik by woorde wat op -ieel, -ieer of -ieet eindig nie.
Woorde kry slegs deelteken by afgeleide vorme:
prieel – priële spasieer – spasiëring sekretarieel – offisieel – offisiële
sekretariële
seremonieel – kopieer – kopiëring
seremoniële
Geen deeltekens:
doopseel Eien Verleentheid fraiings
Kopieer Subsidieer Universeel
Let op gebruik van deelteken op volgende woorde:
eë: beëdig, afgeleë, beëindig, breër, geleë, posseël, treë, terdeë
ië: pasiënt, oriënteer, elektrisiën, materiële
aë: aërometer, aëronout
ieë: vlieër, bedrieër, spieël
oë: hoë, vermoë, bewoë
oeë: vroeë, moeë, genoeë
oö: koöperasie, koöpteer, koördinasie, koördineer
eü: reünie
ï: heroïen, naïef, beïnvloed, geïn, kafeïen, proteïen
ä: kobraägtig, sebraägtig (ook kobra-agtig en sebra-agtig)
eëe: tatoeëer, reëel (werklik)
Kappie (^)
Funksie: Dui lang uitgerekte klank aan
wêreld, bêre, ietermagô, affêre, brûe, rûe, wîe miljoenêr, sekondêr
Volgende woorde word nie met kappie geskryf nie:
vlermuis, kombers, pers, verwerdig, stert, perde, regverdig, ster, ver, ensovoorts.
Koppelteken (-)
Volgende kan met/sonder koppelteken geskryf word:
boaan of bo-aan nauurs of na-uurs studieobjek of negeuur of nege-uur
studie-objek
ruolie of ru-olie syingang of sy- taxioorlog of taxi- weggooiooi of
ingang oorlog weggooi-ooi
Redes vir die gebruik van koppelteken:
1. Opeenvolging van klinkers te voorkom
, asma-aanval See-eend Foto-omslag buite-uitsending
studente-unie na-aap wa-as senu-ineenstorting
2. Dubbelsinnigheid te vermy
ru-gare = rugare bo-sluis = bosluis dop-ertjie =dopertjie sand-aal = sandaal
3. Aardrykskundige name
Suid-Afrika Midde-Ooste.
4. Eiename gekoppel aan soortname
Hertzog-plein Kruger-huis
5. Lees te vergemaklik:
dieselenjin-wipbakvragmotors geaktiveerdeslyk-proses ontwikkelingspelerspan-afrigting
6. Samestellings met afkortings, simbole, syfers en getalle:
A-span DNS-molekuul R4-geweer 30%-afwyking
7. Herhalingsamestelling:
lag-lag sing-sing hap-hap
8. Gekoppelde bepalings
kruidjie-roer-my-nie klem-in-die-kaak kop-en-pootjies
ou-vrou-onder-die-kombers sieps-en-braaiboud
9. Verbinding met -hulle:
Ma-hulle oom Klaas-hulle
10.By range, titels, ampsbenaminge en saamgestelde titels
sersant-majoor speurder-sersant ouditeurgeneraal
11.Koppelteken as weglatingsteken:
vark- en hoenderhok (varkhok en kort- en langafstandbustoere
hoenderhok) (kortafstandbustoere en
langafstandbustoere)
12.Koppeling met “en”
bek-en-klouseer kaas-en-wynonthaal
drie-en-veertig of drie en veertig een-en-twintigste of een en twintigste
13. By woorde van vreemde herkoms
hidro-elektries agro-ekonomies ultra-aktief
Afkappingsteken (’)
Redes vir die gebruik van ’n afkappingsteken:
1. Meervoude en verkleiningsvorme van alfabetletters en selfstandige naamwoorde wat
op “i”, “o”, “u” en ’n beklemtoonde “a” eindig, aan te dui:
a: pa’s, ma’s, karba’s, hoera’s, a’tjie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller timonemanders4830. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R90,00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now