Class notes
samenvatting verbintenissenrecht
- Course
- Institution
- Book
volledige samenvatting alle handboeken deel 1, 1bis en 2 + de notities van de hoorcolleges
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
fraukesmolders
Content preview
verbintenissenrechtHOORCOLLEGE 1
Plaats van het verbintenissenrecht in het OUD BW, het BW en in het recht
Voorbeeld van savior baby, men brengt in het ziekenhuis een verkeerd embryo in dat niet
geschikt is voor beenmergtransplantatie en het koppel vordert een schadevergoeding
(verbintenis).
Taxichauffeur wordt ingeschakeld door een dronken man, hij doet vervelend en de chauffeur
zet hem af dichtbij water. De man sukkelt in het water en sterft, de familie heeft een
schadevergoeding gekregen van de chauffeur.
Overheid heeft wetgeving uitgevaardigd die een gunstig regime verzekerd voor mensen met
zonnepanelen, beslissing wordt later vernietigd. Veel mensen hebben zonnepanelen laten
leggen met het oog op dat gunstig regime. Die mensen hebben zich verenigd en een
vordering tegen de overheid en Tommelein en Peeters ingesteld omdat zij een belofte zouden
hebben gemaakt tot een gunstig regime en dat nu dus niet doorgaat.
In het recht wordt er een onderscheid gemaakt tussen privaatrecht en publiekrecht. Om het
verbintenissenrecht in het recht te plaatsen is het van belang om het verbintenissenrecht te plaatsen
binnen die indeling.
Verbintenissenrecht behoort tot het privaatrecht en gaat dus vooral over regels die betrekking
hebben op de verhoudingen tussen burgers onderling.
Die tweedeling is niet meer zo specifiek te categoriseren. Veel rechtstakken zitten zowel in het
publiekrecht als het privaatrecht zoals bijvoorbeeld het consumentenrecht. Ook het
verbintenissenrecht laat zich niet meer echt toebedelen op het privaatrecht. Een overheid kan
namelijk ook aansprakelijk worden gesteld of een overheid kan ook een contract sluiten en zo zijn er
dus wel bruggen tussen dat publiekrecht en privaatrecht.
Bijna het volledige verbintenissenrecht is terug te vinden in het OUD BW: Boek III. Er is een nieuw
BW in de maak en er is een wetsvoorstel voor het nieuw verbintenissenrecht. Het nieuw
verbintenissenrecht zal niet zo revolutionair zijn. Heel veel zaken zijn ontwikkeld in de rechtspraak en
rechtsleer en het nieuw verbintenissenrecht is een codificatie.
De vermogensrechtelijke verbintenis
De vermogensrechtelijke verbintenis is een rechtsband (vinculum iuris) tussen twee of meer
personen, ontstaan krachtens de wet ingevolge een eenzijdige of meerzijdige rechtshandeling
ingevolge een andere menselijke gedraging, op grond waarvan de ene jegens de andere (schuldeiser
en schuldenaar) in geld waardeerbare en juridisch afdwingbare aanspraken kan doen gelden.
De verbintenis heeft tot gevolg dat de schuldeiser gerechtigd is een prestatie te vorderen,
terwijl de schuldenaar van die verbintenis gehouden is die prestatie te leveren
Heeft een actief en passiefzijde
1
,verbintenissenrecht
Schuldvordering = In hoofde van schuldeiser, je hebt recht op een verbintenis.
Schuld = In hoofde van schuldenaar, je bent gehouden om een verbintenis na te leven.
Een verbintenis gaat vaak in twee richtingen. Dan spreken we van een wederkerige verbintenis.
Koopovereenkomst tussen koper en verkoper. Daar ontstaan over en weer verbintenissen. De
koper wordt SA, hij zal een prijs moeten betalen maar daarnaast ontstaat er een verbintenis
om het schilderij in eigendomsrecht over te dragen. In dat geval wordt de koper de SE. Er is
dus een wisselwerking: de ene verbintenis wordt aangegaan omwille van de andere
verbintenis.
1. Rechtsband (van verbintenis) tussen personen
Verbintenissen zijn persoonlijke rechten en die worden klassiek onderscheiden van zakelijke rechten.
Beide geven hun titularis een rechtstreeks zeggenschap over een goed of een gedraging. Het
onderscheid situeert zich op het interne als externe vlak :
Intern geven ze allebei aan de houder van het recht een zeggenschap. Bij een persoonlijk
recht is dat zeggenschap over de gedraging van iemand anders. Bij een zakelijk recht heeft
dat zeggenschap betrekking op een goed.
Extern (verhouding ten opzichte van derden) is er ook een verschil: een zakelijk recht geldt
erga omnes, ten opzichte van iedereen. Bij persoonlijke rechten is het veel complexer,
bijvoorbeeld een derde die geen betrekking heeft op het contract moet die het recht
respecteren?
De interne gevolgen van een verbintenis zoals de afspraken werken enkel tussen de
betrokken personen en kan niet afgedwongen worden van derden maar enkel van de
schuldenaar, de dienst kan ook enkel gevorderd worden door de schuldeiser
Zijn zakelijke rechten en zakelijke contracten synoniemen?
Nee, een zakelijk recht gaat enkel over een recht en geldt erga omnes.
Een zakelijk contract is een overeenkomst die wordt afgesloten en voor de totstandkoming van een
contract heb je slechts enkel een consensus nodig (een wilsovereenstemming). Maar daar zijn
uitzonderingen, een zakelijk contract is daar dus een uitzondering van en komt enkel tot stand als er
een afgifte is van een goed dus die consensus is niet genoeg.
2. Verbintenis ontstaat krachtens de wet ingevolge een eenzijdige of meerzijdige
rechtshandeling ingevolge een andere menselijke gedraging, bronnen van verbintenissen
Geeft aan uit welke bronnen een verbintenis kan ontstaan, die verhouding tussen twee personen
moet ergens voortkomen uit een bron.
Een verbintenis ontstaat uit een rechtshandeling of uit een andere menselijke gedraging waaraan de
wet rechtsgevolgen vastknoopt. In de regel moet de wet aan bepaalde gedragingen van personen
een verbintenisscheppende of obligatoire kracht geven.
2
,verbintenissenrecht
Wat zijn de bronnen van verbintenissen?
Artikel 1370 OUD BW.
Verbintenissen kunnen dus ontstaan uit overeenkomsten, onrechtmatige daad of quasi- of
oneigenlijke contracten volgens artikel 1370 OUD BW. De vraag is natuurlijk of dat een limitatieve
lijst (gesloten lijst, niets bijkomend aanvullen) of een expemplatieve lijst (lijst kan aangevuld worden
en is dus niet gesloten) is? Het Hof van Cassatie heeft nog bijkomende bronnen aangevuld.
Het lijstje met aanvullingen van het Hof van Cassatie ziet er zo uit:
Overeenkomsten
Obligatoire kracht van een overeenkomst : “alle overeenkomsten die wettig zijn
aangegaan, strekken degene die deze hebben aangegaan, tot wet”
Eenzijdige rechtshandeling (erkend door Cassatie)
Wilsuiting van 1 persoon
Staat niet in de bronnen van art. 1370 OUD BW , maar vaste RS door Hof van Cassatie
Aanbond of beloningsbelofte
De onrechtmatige daad
Gaat niet om rechtshandelingen omdat het teweegbrengen van rechtsgevolgen niet
beoogd wordt door de handelende persoon. Het rechtsgevolg werd niet beoogd door de
dader, maar wordt krachtens de wet verbonden aan zijn gedraging.
Art. 1384-1386 OUD BW = breiden de herstelplicht uit naar personen die onder toezicht
staan (minderjarige kinderen, leerlingen)
Art. 1382 en 1383 OUD BW = onrechtmatig handelen of nalaten
De quasi- of oneigenlijke contracten
Zijn vrijwillige daden van de mens, waaruit enige verbintenis ontstaat jegens een derde, en
soms een wederzijdse verbintenis voor beiden
Onverschuldigde betaling
Deze verbintenissen ontstaan krachtens de wet , maar hun rechtsgevolgen gelijken op de
gevolgen van verbintenissen die uit een overeenkomst ontstaat.
Art. 1371 OUD BW
Vertrouwensleer
Iemand wekt vertrouwen bij een persoon, de andere persoon bouwt daarop verder. Mag
dat ook als verbintenis worden beschouwd? Hier is nog twijfel over en is dus nog niet
officieel ingevoerd.
Rechtshandelingen zijn menselijke handelingen waarmee rechtsgevolgen worden beoogd.
Eenzijdig: Handeling waarbij er maar 1 wilsuiting nodig is, dus slechts 1 van de beide partijen
volstaat zijn wil volstaat om een verbintenis aan te gaan. Hoewel de wet de eenzijdige
rechtshandeling niet opneemt bij de bronnen in art. 1370 OUD BW, aanvaardt een vaste RS
van het Hof van Cassatie dat 1 persoon zich met een eenzijdige wilsuiting of belofte kan
verbinden.
Aanbod en beloningsbelofte
3
, verbintenissenrecht
Meerzijdig: Beide partijen moeten wilsovereenstemming uiten om tot een verbintenis te
komen
Overeenkomst of contract
Rechtsfeiten = Gedraging waaraan de wet bepaalde rechtsgevolgen koppelt.
3. Op grond waarvan de ene jegens de andere , voorwerp van de verbintenis
Tot wat verbindt de SA? Waarop kan de SE aanspraak maken?
Facere: Je verbindt je om iets te doen.
Non-facere: Je verbindt je om iets niet te doen
Dare: Je verbindt je om ie
ts te geven (gepaard met zakelijk recht).
Koop- of verkoop
Overdracht van een eigendomsrecht
Volgens modernere opvatting wordt er een onderscheid gemaakt tussen een resultaats- en
inspanningsverbintenis.
Een resultaatsverbintenis ga je aan als je een resultaat wilt bereiken.
Verbindt de schuldenaar zich ertoe om een bepaald resultaat te bereiken. Blijft hij in
gebreken dan volstaat het voor de schuldeiser om het bestaan van de verbintenis en
het uitblijven van resultaat te bewijzen zonder dat hij moet bewijzen dat dit het
gevolg is van een concrete fout vanwege zijn schuldenaar
Vb. de verbintenis van een advocaat om hoger beroep aan te tekenen tegen
een vonnis of in het algemeen om termijnen en vormvoorschriften na te leven.
Een inspanningsverbintenis daar beloof je de inspanningen te doen die van een redelijk
persoon worden verwacht en er wordt dus geen resultaat beloofd.
Het bewijs van het bestaan van de verbintenis en van het niet bereiken van het
resultaat zal niet volstaan om de aansprakelijkheid van de schuldenaar in het
gedrang te brengen
De schuldeiser van een inspanningsverbintenis moet daarenboven bewijzen dat zijn
schuldenaar niet alle nodige inspanningen heeft geleverd die men van een goede
huisvader (normaal , voorzichtig en bedachtzaam persoon in dezelfde
omstandigheden geplaatst) kon verwachten.
Hij moet kunnen aantonen dat het niet bereiken van het beoogde resultaat aan een
fout van zijn schuldenaar te wijten is , met name een tekort aan inspanningen
Vb. de verbintenis van een arts om iemand medisch te behandelen met het
oog op genezing
4. Juridische afdwingbaarheid
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fraukesmolders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R184,52. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now