Summary
Summary Lewenswetenskappe graad 12 kwartaal 2
- Course
- Lewenswetenskappe
- Institution
- 12th Grade
Alles wat in Lewenswetenskappe graad 12 kwartaal 2 behandel word
[Show more]
Content preview
OPGESOM DEUR ANNUSCKE ESPACHLEWENSWETENSK
APPE
GRAAD 12
KWARTAAL 2
VERSPREI WORD NIE
, OPGESOM DEUR ANNUSCKE ESPACH
Kwartaal 2
Kennisarea: Lewe op molekulêre, sellulêre en weefselvlak.
Kennisarea 4: Diversiteit, verandering en kontinuïteit
Onderwerp 5: Genetika en oorerflikheid
Eenheid 1: Genetika en gene
Sleutelwoorde:
Genetika Studie van erflikheid en variasie in organismes.
Oorerflikheid Oordrag van genetiese kenmerke van ouer na nakomeling.
Nakoming (nageslag) Nuwe organismes wat deur ‘n lewende organisme voortgebring word.
Genetiese trek Kenmerk wat deur die uitdrukking van ‘n geen of gene voortgebring word.
Hemofilie ‘n Oorgeërfde bloedstollingsafwyking.
Stamboom Diagram wat die voorouers van ‘n persoon toon en wat gebruik kan word
om dit oorerflikheid van ‘n trek te ontleed.
Lokus Die ligging van ‘n geen op ‘n chromosoom.
Allele Alternatiewe vorme van ‘n geen by ‘n spesifieke ligging (lokus) op homoloë
chromosome.
Homosigotiese Organisme wat twee van dieselfde allele vir ‘n spesifieke genetiese kenmerk
organisme het.
Heterosigotiese Organisme wat twee verskillende allele vir ‘n spesifieke genetiese kenmerk
(hibriede) organisme het.
VERSPREI WORD NIE
, OPGESOM DEUR ANNUSCKE ESPACH
Dominante allel Die allel wat in die heterosigotiese toestand uitgedruk word.
Resessiewe allel Die allel wat alleenlik uitgedruk word as die dominante allel afwesig is.
Genotipe Die stel allele van ‘n geen wat ‘n organisme vir ‘n spesifieke kenmerk het.
Fenotipe Fisiese of waarneembare kenmerke van ‘n organisme wat deur sy genetiese
samestelling, sowel as die omgewing waarin die organisme woon, bepaal
word.
1. Inleiding tot die genetika
Genetika is die studie van die oorerflikheid van trekke of kenmerke wat van ouers na hulle
nakomelinge oorgedra word.
Gene is die basiese eenhede van oorerflikheid.
Elke somatiese (liggaam-) sel in ‘n organismes het ‘n stel van al die gene, maar nie al die gene
funksioneer die hele tyd in al die selle nie.
Elke organismes het ‘n unieke stel gene wat ander is as die gene in die selle van ander
organismes van dieselfde spesie
VERSPREI WORD NIE
, OPGESOM DEUR ANNUSCKE ESPACH
1.1. Genetiese trekke in mense
Baie verskillende kenmerke in mense word deur gene bepaal.
Ons erf die gene van ons ouers.
Hierdie verskillende kenmerke word genetiese trekke genoem.
Nie alle menslike kenmerke is oorgeërf nie.
Party kenmerke word deur die omgewing bepaal, bv. ‘n litteken van ‘n wond is deur die
omgewing bepaal en nie deur jou gene nie.
Gene word in gamete van ouers na hul nakomelinge oorgedra.
Oorgeërfde trekke kan in verskillende geslagte van ‘n familie verskyn.
Party families het lede met genetiese afwykings soos die bloedstollingsafwyking wat hemofilie
(bloeiersiekte) genoem word.
Mense in ‘n familie met ‘n spesifieke trek kan op ‘n stamboom aangedui word.
Hierdie kaart toon die besonderhede van iemand se afstamming.
Elke ry op die kaart verteenwoordig een geslag.
Die oudste geslag is boaan en die jongste geslag is onderaan.
VERSPREI WORD NIE
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Maakleermaklik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R183,00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52928 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now