This Afrikaans First Additional Language Study guide and exam revision book has the following content:
12 x IEB gedigte for Grade 11 and Grade 12 of 2023
Individual Poetry Notes
Individual poem revision questions
Individual poem memo
Taal rules revision section with memorandum
, Alles oor Gedigte:
‘n Vers is ‘n enkele versreël. (verse)
‘n Strofe bestaan uit ‘n aantal verse (versreëls) wat ‘n eenheid vorm.
(stansa)
Wat noem ons ‘n gedig met verskillende strofes of versreëls:
1. Twee versreëls - Koeplet
2. Drie versreëls - Tersine
3. Vier versreëls - Kwatryn
4. Vyf versreëls - Kwintet
5. Ses versreëls - Sestet
6. Agt versreëls - Oktaaf
7. Veertien versreëls - Sonnet
RYM (Rhyme)
Die herhaling van eenderse klanke.
Halfrym
(a) Alliterasie – die herhaling van dieselfde konsonant(e) in ‘n versreël.
(b) Assonansie – die herhaling van dieselfde vokaal in ‘n versreël.
Funksies van halfrym:
(a) Klankversterkend en klanknabootsend.
(b) Om te beklemtoon.
(c) Dit kan ‘n sekere atmosfeer skep.
Volrym
Wanneer die vokale en konsonante as ‘n groep herhaal word. Die posisie vandie
rymwoorde in die versreël bepaal eindrym of binnerym.
(a) Paarrym – aa bb
(b) Omarmde rym – a b b a
(c) Kruisrym – a b a b
(d) Gebroke rym – a b c a
(e) Slagrym – a a a a
3
,Beginrym (at the beginning)
Die begin woorde van die versreëls rym met
mekaar.
Binnerym (middelrym) (in the middle)
‘n Woord in die versreël wat rym met ‘n woord aan dieeinde van dieselfde versreël.
Eindrym (at the end)
As die laaste woord van die versreël (nie noodwendig elke versreël nie) rym.
Enjambement
Dit is wanneer een versreël sonder enige leestekens in die volgende versreël
oorgaan.
Funksies van enjambement:
(a) Dit versnel die tempo
(b) Dit het ‘n uitwerking op die tempo en ritme.
(c) Dit bevorder vloeiendheid en suggereer sodoende beweging.
(d) Dit dien as bindmiddel tussen versreëls en tussen strofes.
Ellips (beletselteken)
Dit is die weglatings puntjies in ‘n gedig. Die sin word onvoltooid gelaat.
Funksies van ellips:
(a) ‘n Deel word verswyg sodat dit aan die leser se verbeelding oorgelaat word
(b) Meer inligting of informasie volg
(c) Dit kan die aandag vestig op ‘n belangrike deel wat volg.
Leestempo:
Tempo dui die snelheid van beweging aan wanneer ons lees of voordra. Tempo kan stadig
of vinnig wees.
‘n Stadige tempo word bewerkstellig deur:
● lang klanke, baie leestekens, en woorde wat beklemtoon word.
‘n Vinnige tempo word bewerkstellig deur:
● kort klanke, enjambement, en die afwesigheid van leestekens.
Titel:
Dit is dikwels die sleutel tot die inhoud van die gedig, en hou verband
daarmee. Die titel van ‘n gedig vervul ‘n belangrike rol, en dit vat die
kerngedagte saam.
4
,Tema:
Die tema van die gedig is die kern waaruit die hele gedig spruit. Dit is die idee
of die kerngedagte.
Wending:
Dit is wanneer daar ‘n verandering (ommekeer) in die gedig kom. Die
teenstellende voegwoord “maar” dui dikwels ‘n wending aan.
Beeldspraak:
(a) Vergelyking: twee sake word met mekaar vergelyk (woorde soos net
soos, soos en nes). Bv. Die man is so lank soos ‘n paal.
(b) Metafoor: Twee sake wat met mekaar verband hou, word gelyk aan
mekaar gestel.
Bv. Die man is ‘n paal.
(c) Personifikasie: Die toedig van menslike eienskappe aan lewelose dinge.
Bv. Die tema ontwikkel dwarsdeur die gedig. Dit is dus die lewensles wat uit
die gedig gekry word en is nie tyd-, plek-, omstandigheid- of karakter
gebonde nie. Die tema is die universele toepassing.
(d) Herhaling: Deur ‘n seker woord te herhaal, word iets beklemtoon.
(e) Retoriese vraag: Dit is die vraag waarop daar nie ‘n antwoord verwag
word nie omdat die antwoord vanselfsprekend is. Dit intensiveer die
gedagte.
(f) Letterlike en Figuurlike betekenis:
Iets wat gebeur is letterlik
Figuurlik is die dieper betekenis
(g) Wending:
Wanneer daar ‘n verandering in die gedig voorkom
(h) Onomatopee / Klanknabootsing:
Wanneer daar ‘n klank geluid in die gedig is.. (Doef Doef... Klik klik)
5
, Sondagaande – Fanie Viljoen
1 die aand stuur sy roofvoëls uit in die taai donker
2 hulle draai eers rond
3 hoog bo die stad se woonstelblokke
4 maar mettertyd sirkel hulle laer, al laer
5 en sink neer op die krom lamppale
6 vanwaar hulle met skerp oë by die vensters kan intuur
7 na die prooi wat elke week sielalleen voor Sondagaande staan
(Bron: Toulopers – Verse vir tieners – saamgestel deur Jaco Jacobs. Lapa 2011)
(Nasionale Senior Sertifikaat vraestelledownloaded from IEB Grade 12 Exam Papers App) and (The Tutor Group Poetry Revision booklets)
Hersiening Vrae:
1.1 Uit hoeveel versreëls bestaan die gedig?
1.2 Wie is die Digter/Skrywer?
1.3 Voltooi die onderstaande sin deur die ontbrekendewoord(e) in te vul:
‘n gedig sonder ‘n rymskema, met min hoofletters en leestekens, word ‘n
genoem.
1.4 Kies die Korrekte antwoord. Skryf slegs die vraag nommer en letter neer:
In versreël 1 vind ons ‘n voorbeeld van...
a. Personifikasie
b. Vergelyking
c. Eufemisme
d. ‘n oksimoron
1.5 Watter woord suggereer dat die spreker nie van sy/haar donker binneste op ‘n Sondagaand
kan loskom nie?
1.6 Hoeveel strofes is in die gedig?
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chantsds1908. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R258,00. You're not tied to anything after your purchase.
